Bireyin üstün zekaya sahip olup olmadığını belirlemek için yapılması gereken ilk şey objektif bir zeka testi uygulanması. Fakat bu testlerin ev ortamında aileler tarafından yapılması pek mümkün olmasa da bazı durumlar çocuk zekasını belli edebiliyor. Tüm Üstün Zekalılar Derneği (TÜZDER) Başkanı Tunahan Coşkun'dan konuyla ilgili değerlendirmelerini aldık.

Ölçüm çocuktan çocuğa değişir
“İnternet üzerinde, 'zeka testi' ismiyle dolaşımda olan sorular, güvenilir ve geçerli olan ölçekler değildir. Zeka testleri, test eğitimini tamamlamış psikologlar ve psikolojik danışmanlar tarafından uygulanabilir. Bu testler ülkemizde Stanford Binet, WISC-R ve CAS isimleriyle bilinir. Zekanın ölçümü çocuktan çocuğa değişir.”

HANGİ TESTLER UYGULANIYOR?
Stanford testi 2 yaştan 6 yaşa kadar uygulanabilir. Çocuk, yaklaşık 50 dakika boyunca, daha önceden tanımadığı bir testör ile beraber, uygun olan kapalı bir odada, soru-cevap şeklinde devam eden bir uygulamaya tabi tutulacaktır.

WISC-R testi, 6-16, CAS testi ise 5-17 yaş arasındaki çocuklara uygulanan, genel olarak planlama, dikkat, sözcük dağarcığı, sosyal muhakeme, aritmetik gibi sözel ve sözel olmayan (görsel-motor) alanları tanılamakta kullanılan ölçeklerdir.

Üstün zekalıysa ne yapmalıyım?

Çocuğunun üstün zekalı olduğunu öğrenen bir aile, öncelikle doğru bir danışmanlığa ihtiyaç duyar. Üstün zekalı çocuğun her zaman özel öğretmenler ve özel materyallerden önce ailesine ihtiyacı oluyor. Konuyla ilgili TÜZER Başkanı Tunahan Coşkun şunları vurguluyor:

"Üstünlerin eğitimlerindeki büyük farklılıklardan bir diğeri de müfredatın onların ihtiyaçlarınca zenginleştirilmesi gerekliliğidir."

Akan fakirliği var
Akan fakirliği kavramının üstün zekalı çocuklar için de kullanabildiğine dikkat çeken Tunahan Coşkun şunları vurguluyor: “Toplumda her yüz çocuktan ikisi üstün zekalı. Ama aileler ve öğretmenler ne kadar farkında. Bu çocuklar toplum içinde kendini yalnız hissediyorlar. Kendileri gibi düşünen, algılayan ve sorgulayan olmadığı için kendilerini toplumdan ve soyutlayabiliyorlar. Bu çocuklarla ilgili okul içi olmasa bile üstün zekalı çocukların olduğu yerlere dahil edilmelidir. TÜZDER'in özel atölye çalışmaları var. Bu konuda ailelere yardımcı oluyoruz.”

Çocuğa bunları sorun !

Tabii profesyonel test yapılmadan da zeki çocuk kendini belli edebiliyor. Çocuğun sorulara verdiği farklı cevaplar buna işaret edebiliyor.

İşte üstün zekalı çocuklara sorulan sorulardan bazıları ve alınan cevaplar…

Kalem, çilek, muz ve elmadan hangisi farklıdır?
Kalem ağaçtan yapılır. Elma ve muz ağaçta yetişir. Çilek ise toprakta yetişir.

Bir bardak olsaydın ne düşünürdün?
Bardak olmak dünyanın en mutlu nesnesi olmak. Bütün sürahiler önünüzde eğiliyor.

Çorap ile ilgili ne düşünürsün?
Çorabın sadece hırsızlara baştacı olmasından nefret ediyorum.

Çorap olup futbolcu Messi'nin ayağında olmak isterdim. Böylece İspanya'da ücretsiz maç keyfi yaşardım.

Enderun'da yetiştirildiler
Dünyada ilk profesyonel üstün zekalılar okulu Selçuklular döneminde Enderun mekteplerindeydi. Gulamhanelerde tesbit edilen üstün zekalı çocuklara eğitim veriliyordu. Amerika Birleşik Devletleri'nde 'de Enderun mektupları ile ilgili 540 makale yayınlandı.

Nasıl anlaşılıyor?
Çocuğunuz; Bebeklikten itibaren aşırı hareketliyse,Cilt hassasiyetlerinden dolayı kıyafetlerinin etiketlerini kesmek zorunda kalıyorsanız, Battaniyelerden rahatsız oluyorsa, Kelime hazineleri çok genişse, Yetişkin biri ile konuşuyormuş hissine kapılıyorsanız, Mizah yetenekleri iyiyse, Genelde okula başlamadan önce okumayı öğreniyorlarsa...Yeni Şafak