Musa İğrek'in haberi

Mevleviliğin Konya'dan sonraki en büyük merkezi olan Yenikapı Mevlevihanesi, 1997'deki kundaklamanın ardından harabeye döndü. Uzun süren restorasyonları 2008 yılında tamamlanan Mevlevihane'nin nasıl bir işlev göreceği ise merak konusuydu. Sultan II. Mahmud, Sultan Abdülmecid, Sultan V. Mehmed Reşad gibi padişahların; Itri, Hammamizade İsmail Dede Efendi, Şeyh Galip, Ali Nutki gibi bestekâr ve şairlerin yetiştiği Mevlevihane'ye müze, kültür merkezi, Mevlevilik ve tasavvuf kültürü enstitüsü gibi pek çok sıfat konduruldu. Herkesin merakla nasıl değerlendirileceğini beklediği Mevlevihane, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından devlet eliyle kurulan ilk vakıf üniversitesi olan Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi'ne tahsis edildi.

Mevlevihane, üniversite bünyesinde kurulan Medeniyetler İttifakı Enstitüsü'ne ev sahipliği yapacak. Enstitünün başında Prof. Dr. Bekir Karlığa var. Enstitünün açılışı bugün Başbakan Erdoğan ve Katar Emiresi Şeyha Moza Bint Nasır tarafından yapılacak. Açılışın ardından 'Piri Reis'ten Katip Çelebi'ye Osmanlı'nın Dünyaya Bakışı', 'UNESCO 2011 Evliya Çelebi ve Osmanlı Arşivlerinde Katar' sergileri ziyaretçileri ağırlayacak.

Enstitünün, medeniyetlerin başkenti İstanbul'da dünya kültürüne, medeniyete ve sanata açılan bir kapı olacağını söyleyen Bekir Karlığa, "Enstitü, Medeniyetler İttifakı Eşbaşkanı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın önerisiyle kuruldu. Dünyada bu alanda kurulmuş ilk enstitü olacak. Asırlarca Mevlânâ'nın ruh ikliminin yansıtıldığı bu mekân yeniden barışı ve hoşgörüyü anlatan bir merkez haline gelecek. Enstitüye Medeniyetler İttifakı'na üye 120 ülkeden öğrenci kabul edilecek. Burada kültürel, sosyal ve eğitimle ilgili çalışmalar yapılacak, yalnız akademik dünyaya değil halka yönelik etkinliklerle yaşayan bir mekân olacak. Semahanesinde belli aralıklarla Mevlevi ayini icra edilecek ve halka açılacak." diyor.

Eylül 2011'de çalışmalarına başlayacak enstitünün beş temel merkezi var: Farabi Medeniyet Araştırmaları Merkezi, İbni Haldun Sosyal Araştırmalar Merkezi, Cezeri Bilim Araştırmaları Merkezi, Mevlânâ Celaleddin Rumi Kültürlerarası Diyalog Merkezi, Fatih Sultan Mehmet Osmanlı Araştırmaları Merkezi. Enstitü Türkçe, İngilizce, Arapça, İspanyolca dillerinde eğitim yapacak. 1597'de Malkoç Mehmed Efendi tarafından yapılan Mevlevihane, muhteşem mimarisi ile göz doldururken yaklaşık 40 derviş hücresi ve müştemilatıyla dünyanın dört bir yanından akademisyenleri ağırlayacak.

Amerikalı siyaset bilimci Samuel Huntington, 1993'te 'Medeniyetler Çatışması' adlı ürkütücü tezinde, uluslararası alanda yeni savaş ve çatışmaların, ideolojik farklılıklar yerine medeniyetler arasındaki dinî farklılıklardan ortaya çıkacağını savunuyordu. Medeniyetler İttifakı Enstitüsü, Huntington'un bu tezini daha da gölgede bırakacağa benziyor.

4 asır önce inşa edildi

Yenikapı Mevlevihanesi, 1597'de Yeniçeri Başhalifesi Malkoç Mehmet Efendi tarafından yaptırıldı. Pek çok kez tamir gören Mevlevihane, 1906'da çıkan bir yangın sonucu kül oldu. 1910'da yeniden inşa edildi. Cumhuriyet döneminde öğrenci yurdu olarak kullanıldı. 1961'de çıkan yangın mevlevihanenin büyük bölümünü yerle bir etti. Vakıflar Genel Müdürlüğü'nde teberrukat deposu olarak kullanılan eser, 1997'de yeniden yandı.

Zaman