Ahmet Bilgi'nin haberi:

RİSALEHABER-Bu sene tam güneş tutulması 20 Mart’ta gece gündüze eşitken gerçekleşecek. Güneş ve ay tutulmaları aynı zamanda “küsuf ve husuf namazları”nın vakti.

Türkiye’den parçalı gözlenecek tutulma 20 Mart Cuma günü saat 9.40’ta başlayıp 13.50’ye kadar sürecek. 

Tutulma, Türkiye'de Hilal şeklinde gözlenebilecekken, en iyi Grönland, İzlanda, Kuzey Avrupa ülkelerinde izlenebilecek.

RİSALE-İ NUR'DA GÜNEŞ VE AY TUTULMALARI NAMAZI

Risale-i Nur Külliyatının Sözler adlı eserinde Dua'nın kulluğun bir gereği olduğunu anlatırken, güneş ve ay tutulmasına da değinilerek, şu ifadeler yer almakta:

"Nasıl ki, güneşin gurûbu (batması), akşam namazının vaktidir; hem güneşin ve ayın tutulmaları, küsûf (güneş tutulması) ve husûf (ay tutulması) namazları denilen iki ibâdet-i mahsusanın (özel ibadetin) vakitleridir. Yani, gece ve gündüzün nurânî âyetlerinin nikaplanmasıyla (gizlenmesiyle) bir azamet-i İlâhiyeyi (Allah'ın büyüklüğünü) ilâna medâr (sebep) olduğundan, Cenâb-ı Hak, ibâdını (kullarnı), o vakitte bir nevi ibâdete dâvet eder. Yoksa, o namaz, açılması ve ne kadar devam etmesi, müneccim (astrolog) hesâbiyle muayyen (belli) olan ay ve güneşin husûf ve küsûflarının inkişafları (ortaya çıkmaları) için değildir."

KÜSUF VE HUSUF NAMAZI NASIL KILINIR?

Güneş tutulmasına küsuf, ay tutulmasına husuf denir. Peygamberimiz (s.a.s.), oğlu İbrahim’in öldüğü gün güneş tutulması üzerine şöyle demiştir: “Ay ve güneş Allah’ın varlığını ve kudretini gösteren alametlerdir. Bunlar hiç kimsenin ölümünden veya yaşamasından/doğmasından dolayı tutulmazlar. Ay veya güneş tutulmasını gördüğünüz zaman, açılıncaya kadar namaz kılın, dua edin” (Buhari, Küsuf, 1, 15; Müslim, Küsuf, 5). Hz. Peygamber (s.a.s.)’in kendisinin de güneş tutulduğunda mescide giderek namaz kıldığı rivayet edilmiştir (Müslim, Küsuf, 3-5).

Küsuf namazı, nafile namazlar gibi ezansız, kametsiz ve hutbesiz olarak, en az iki rekat olmak üzere, gündüz, cemaatle kılınır. Sünnet olduğunda ittifak vardır. İmam her rekatta normal namazlara göre daha uzun, Ebu Hanife’ye göre gizli, İmameyn’e göre açıktan Kur’an okur. Namazdan sonra imam ayakta kıbleye karşı veya cemaate dönük şekilde oturarak güneş açılana kadar dua eder. Cemaatle kılınmadığı durumlarda bu namaz tek başına da kılınabilir. Kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınmaz (Merginani, el-Hidaye, I, 88; Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 280-282; İbn Nüceym, el-Bahr er-Raik, II, 181). Şafii mezhebine göre ise, kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınabildiği gibi, kılarken de her rekatında iki rüku yapılır. Her bir rükudan sonra Fatiha okunur. Namazdan sonra da cuma ve bayram hutbesi gibi hutbe okunur (Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-53; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 210-213).

Husuf namazına gelince, bunun sünnet olup olmadığı ve cemaatle kılınıp kılınmayacağı tartışmalıdır. Ay tutulması güneş tutulmasından daha fazla olduğu halde Peygamberimiz (s.a.s.)’inbu sebeple namaz kılmadığını öne süren Ebu Hanife ve Malik, husuf namazının sünnet olmadığını söylemişlerdir. Ancak böyle bir durumda tek başına iki rekat namaz kılınabilir, fakat cemaat yapılmaz. Şafii ve Ahmed b. Hanbel’e göre ise hüsuf namazı da küsuf namazı gibi sünnettir, cemaatle kılınır (Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 282; Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-45; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 213).

KÜSUF VE HUSUF NAMAZLARI HAKKINDA HADİS-İ ŞERİFLER

Abdullah bin Amr -radıyallâhu anh- şöyle anlatıyor:

Peygamber Efendimiz'in zamân-ı saâdetlerinde güneş tutulmuştu. Zât-ı Risâletleri kalkıp insanlara namaz kıldırdılar. Kıyâmda o kadar çok kaldılar ki, âdetâ rükûya varmayacak da hep ayakta duracak zannedildi. Sonra rükûya vardılar ve uzun müddet başlarını kaldırmadılar. Arkasından doğruldular, fakat mûtadın üzerinde ayakta durdukları için secde etmeyecekleri intibâını verdi. Nihâyet birinci secdeye vardılar. Lakin başlarını secdeden hiç kaldırmayacakları zannediliyordu. Daha sonra doğrulup oturdular. Bu oturuşları da uzun sürdü. Mübârek başlarını kaldırmayacakmışcasına kapandıkları ikinci secdeye vardıklarında, acı acı nefes alıp veriyor ve göz yaşları dökerek ağlıyordu:

"Yâ Rabbî! Ben aralarında olduğum müddetçe ümmetime azâb etmeyeceğini bana vâdetmedin mi?! Yâ Rabbî! Onlar sana tevbe ve istiğfâredip yalvardıkları müddetçe ümmetime azâb etmeyeceğin husûsunda bana söz vermedin mi?! İşte bizler kapına geldik senden affımızı diliyor ve sana yalvarıyoruz!"

Bu minval üzere iki rek'at namaz kılıp bitirince güneş bütün parlaklığıyla gözüktü. Arkasından Hz. Peygamber minbere çıkarak ashâbına vecîz bir konuşma yaptı. Konuşmasında Allâh Teâlâ'ya hamd ü senâ ettikten sonra şöyle buyurdular:

"Güneş ve ay Allâh'ın varlık ve birliğine delâlet eden alâmetlerden sâdece ikisidir. Şâyet bunlar tutulursa, duâ edin, Cenâb-ı Hakk'a yönelip ona ilticâ edin, Allâh'ın büyüklüğünü hatırlayın, namaza durup Allâh'ı zikretmeye koyulun ve sadaka verin..." (Bkz. Buhârî, Küsûf, 2, 4)