Zeynep Kaçmaz'ın haberi

Gusül ve namaz abdesti hiç kuşkusuz belirli ibadetlerin ifasının ön şartı. Özellikle de namaz abdesti, küçük yaşlarda çocuklara öğretilmesi elzem bir uygulama.

Ancak gusül ve abdest kimi zaman usulüne uygun öğretilmiyor. Gusül, ebeveyn tarafından tam olarak izah edilemezken namaz abdesti 'küçüktür sonradan tamamını öğrenir', 'sen sadece ellerini ve yüzünü yıka senin abdestin olur' gibi yanlış tutumlar içerisinde çocuğa aktarılıyor. Çocuk da eksik ve yanlış birtakım bilgileri ileriki yaşlarda da hayatına tatbik etmeye devam ediyor. İlahiyatçı Dr. Ahmet Ekşi, bu tür tutumların ibadetin ciddiyetini ve bütünlüğünü bozduğunu söylüyor.

Namaz abdestinin belli ibadetleri yapabilmek için bir ön hazırlık ve aynı zamanda bir temizlik olduğunu belirten Ahmet Ekşi, guslün de abdestten daha kapsamlı ve büyük bir temizlik ve ibadet olduğunu ifade ediyor. Ekşi, namaz abdesti ve guslün çocuklara ve gençlere ilk öğretilecek dini bilgiler içinde olması gerektiğinin altını çiziyor. Özellikle de namaz abdestinin çok küçük yaşlardan itibaren öğretilmesi gerektiğini belirten Ekşi şöyle konuşuyor: "Abdest, hem ibadet hem de güzel bir temizlik olma yönü dikkate alınarak çocuğa izah edilmeli, usulüne uygun öğretilmeli. Ebeveynin bazı davranışları, çocuğun abdesti yanlış öğrenmesine sebep olabiliyor. 'Küçüktür, sonradan tamamını öğrenir.' düşüncesiyle abdest yanlış öğretiliyor. Veya çoraplarını çıkarması zor olduğu için çocuğa 'sen sadece ellerini ve yüzünü yıka senin abdestin olur' gibi bilgiler veriliyor. Ancak bu tür yaklaşımlar çocukta ibadetin ciddiyetini ve bütünlüğünü zedeliyor.

Gusül öğretilirken yapılan en büyük hata ise ebeveynin bu konuyu rahat bir şekilde anlatamaması. Ekşi'ye göre çocuklar, guslü ebeveyn yerine arkadaş çevresinden yalan yanlış öğreniyor. Bu da birtakım yanlış bilgi ve uygulama ile sonuçlanıyor. Oysaki anne kızına, baba da oğluna guslü rahat bir şekilde anlatmalı. Gusül almayı gerektiren durumun kötü bir hal olmadığı bilinci verilmeli. Gusül erken yaşta iken anne-baba tarafından öğretilmeli. Önemi, hangi hallerde zorunlu olarak gusül almak gerektiği ve guslün farzları gibi önemli hususlar ise ergenlikte anlatılmalı. Gusül alması gereken çocuk artık ergendir, durumu anlayabilecek yaştadır. Gusülle ilgili yanlış uygulamalarda bulunması halinde hataları telafi edilmeli. Ergen konuyla ilgili kitaplara yönlendirilmeli veya konunun uzmanları devreye sokulmalı. Örneğin din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenleri, çevrede bilen bir büyük.

Abdest öğretilirken yapılan hatalar

Öğretici konumunda olan ebeveynin kendilerinin bu konuyu iyi bilmiyor olması.

Çocuklara dini bir objeye dokunma veya eylemin ancak abdestle yapılabileceği şartı koşulması.

Evde abdest alıyorsa üstünü başını, etrafı ıslatmaması hususunda yapılan sert uyarılar.

Sevecen davranmayıp korkutucu bir tarzda öğretme.

Öğretmeye çalıştıklarını kişinin bizzat kendisi yapmaması.

Abdesti kim nasıl öğretmeli?

Abdesti öncelikle anne ve baba çok iyi öğrenip uygulayarak çocuklarına örnek olmalı. Ebeveyn, çocuğuyla beraber abdest almalı, uygulamalı olarak göstermeli. Abdest esnasında yaptığı niyeti, okuduğu duaları yüksek sesle okumalı. Abdesti sevdirecek ve öğretecek hikâye, anekdot, film gibi materyallerden faydalanılmalı. Özellikle abdestin önemini somut bir şekilde a malzemeler ön plana çıkarılmalı. Abdesti bozan şeyler mutlaka verilmeli. Daha sonra öğretmenler, eksiklikleri tamamlayıcı ve bu ibadeti anlamlandırıcı bilgilerle çocuğu takviye etmeli.

Zaman