“Eskizlerden Tablolara Sultan Abdülaziz Resim Sergisi”, Uluslararası Kültür ve Sanat Derneği'nin (UKSD) tarafından Yunus Emre Enstitüsü'nün işbirliğiyle Avusturya'nın başkenti Viyana'da sergileniyor.

16 Mart tarihinde Yunus emre Enstitüsü’nün Viyana’daki merkezinde açılışı yapılan sergi 30 Mart Çarşamba gününe kadar sanatseverlerin ilgisine açık kalacak.

Abdülaziz Han bir ayağı mazide, kadim medeniyet çizgisinde sabit kalan yenilikçi bir Osmanlı Sultanı. Fransa imparatoru üçüncü Napolyon’un davetine istinaden Avrupa ülkelerini resmi olarak ziyaret eden ilk ve tek Osmanlı padişahı olan Abdülaziz Han’ın Viyana ziyaretinin üzerinden geçen 149 yıldan sonra bu kez Sultan’ın eserleri Osmanlı devlet yöneticilerinin naif sanat zevkini Avrupa’ya taşıyor.

İyi bir ressam ve hattat olarak da sanat tarihimizdeki yerini alan Abdülaziz Han’ın resimleri, yağlıboya tabloları ve eskizleri  yakın zaman önce yayınlanmıştı.

Sultan’ın hattatlığı için de bir paragraf açmakta fayda mülahaza ediyorum. Selman Gemuhluoğlu’nun hediye ettiği katalogda Abdülaziz Han’ın hatırı sayılır bir hattat olduğuna işaret eden sülüs yazıları mevcut. Sultanın söz konusu yazıları aharlı kâğıt gibi hatta elverişli olan bir yüzeye değil de yağlıboya tabloların sathına yazdığını belirtirsek muhatabımızın kaleminin kuvvetine işaret etmiş oluruz. Ağabeyi Abdülmecit Han gibi hat sanatının sırlarını aralayan Abdülaziz Han’ı hat sanatının velüd iklimine Kazasker Mustafa İzzet Efendi kazandırmıştır.

GEMUHLUOĞLU, SULTAN’IN ALBÜMÜNÜ KRAKOV MÜZESİ’NDEN GETİRTMİŞ.

Serginin şöyle bir hikâyesi var. Dolmabahçe Sarayı yöneticilerinden ve Uluslararası Kültür ve Sanat Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Veli Selman Gemuhluoğlu, Sultan Abdülaziz'in albümünün Krakov Müzesi’nde olduğunu sanat tarihçilerinden öğrenmiş. Mahiyeti pek bilinmeyen albümün izini süren Gemuhluoğlu 2011 yılında müzeyle yazışmaya başlamış.

Gemuhluoğlu, Sultan’ın bilinmeyen, bir adım öte ülkemiz için kayıp olarak nitelendirilen albümün Türkiye’ye getirilerek, Sultan’ın inşa ettirdiği Dolmabahçe Sarayı’ndan sergilemek amacıyla yola çıkmış. Serginin hikâyesinin devamını Selman Gemuhluoğlu’ndan dinleyelim…

Viyana sergisi fikri nasıl gündeme geldi ve nasıl yol aldınız?

2013 yılında Dolmabahçe Sarayı'nın sanat galerisinde gerçekleştirdiğimiz "Eskizlerden Yağlıboya Tablolara Sultan Abdülaziz Resim Sergisi" İstanbul'daki kültür ve sanat çevrelerinden büyük rağbet görmüştü; hemen hemen tüm büyük gazete ve televizyonlar yoğun ilgi göstermişti. Bu serginin yurtdışına götürülmesinin, ülkemiz kültürünün yurtdışında tanıtılmasına katkı sağlayacağı konusunda UKSD olarak hemfikirdik. Yunus Emre Enstitüsü'nün yurtdışı sergi fikrine sıcak bakmasına ilaveten Başbakanlık Tanıtma Fonu'nun özel olarak ilgilenmesiyle birlikte sergi projesi hayata geçirildi. Bu noktada, UKSD başkanı Hilmi Baş ile sergi kratörü Lütfi Şen arkadaşlarımın özel gayretlerini anmak isterim.

Sergi içeriğinden bahseder misiniz? Sanınım 8-10 adet yağlı boya tablo ve 30 civarında eskiz var…

Sergide mekân darlığından dolayı, Sultan Abdülaziz'e ait 30 eskiz ile 8 yağlıboya tablo vardı. Fineart baskı tekniğiyle bu eserlerin asıllarından ayrıt etmenin çok zor olduğu birebir kopyalarını sergiledik.

Sultan’ın eserlerinde temel bir tema var mı?

Eskizlerde ve yağlı boya tablolarda farklı savaş sahneleri veya kesitleri işlenmiş...

Temaların öznesinde savaşın olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Padişahın Osmanlı'nın gücünü yansıtan savaş sahnelerini kendi sarayında yabancı büyükelçilere ve devlet adamlarına göstermek istediği aşikâr. Dönemin oryantalist resimlerine aşina Avrupalı konukların da Osmanlı zaferlerini gösteren yağlıboya resimlerle tam tersi bir etki bırakmak istediğini de düşünebiliriz.

Dünyabülteni