Anayasa Mahkemesi (AYM) 28 Şubat döneminde başörtüsü yasağından dolayı Boğaziçi Üniversitesi’nden ilişiği kesinlen Sara Akgül’ün almış olduğu Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bursunu iade etmek zorunda kalmasının din özgürlüğünü ve eğitim hakkını ihlal ettiğine hükmederek 20 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi. AYM öğrencinin başörtüsü yasağı nedeniyle derslere devam edemediğini ve bundan dolayı devamsızlıktan kaydının silindiğini tespit etti.

AYM’nin Salı günü Resmi Gazete’de yayımlanan kararında “din özgürlüğünü ihlal ettiğine dair şikayetinin zaman bakımından yetkisi içinde kaldığı sonucuna varması” bu kararın benzer 28 Şubat mağdurları için emsal olup olmayacağı sorusunu gündeme getirdi. Boğaziçi Üniversitesi’nin başörtüsü yasağını inkar etmesine rağmen AYM üniversitenin bu dönemdeki yazılı karar ve uygulamalarında yasağı tespit etti.

1982 doğumlu Sara Akgül 2000 yılında Boğaziçi Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümünü kayıt yaptırdı. Öğrenci 2000-2005 yılları arasında MEB mecburi hizmet karşılığı burs aldı. Akgül bu bursu alabilmek için üniversiteye başladığı 2000 yılında bir taahhütname imzaladı ve belgedeki yükümlülükleri ihlal etmesi halinde MEB’in yapacağı bütün masrafları yasal faizleriyle birlikte ödemeyi kabul etti.

Polislerin yanında başının açılması istendi

Hazırlık sınıfını geçen ve bölüme devam eden Akgül bir süre sonra başörtüsü yasağı nedeniyle derslere devam edemedi. Bunun üzerine 2007 yılında dördüncü sınıf öğrencisi iken kaydını yenilemediği gerekçesiyle öğrencinin Boğaziçi Üniversitesi’nden ilişiği kesildi. Akgül AYM’ye başvurusunda 2004 yılından önce okuluna devam ederken herhangi bir sorunla karşılaşmadığı halde 2004 yılından sonra üniversite kapısında Çevik Kuvvet polisleri panzerlerinin bulunduğu bir ortamda kendisinden başını açmasının istediğini bildirdi. Öğrenci bu şartlarda başörtülü olarak derslere ve sınavlara girmesine izin verilmediğinden eğitimine devam edemediğini, devamsızlık sorunu oluştuğunu ve bu sebeple üniversiteden atıldığını kaydetti.

Sara Akgül öğrenim süreci boyunca herhangi bir disiplin cezası almazken ilişik kesme işlemine karşı da dava açmadı. Öğrenci daha sonra 2008 yılında çıkarılan af kanunundan yararlanıp 2009 yılında üniversiteye tekrar kaydını yaptırarak 2012 yılında mezun oldu.

Mezun olduktan sonra MEB haciz çıkardı

Milli Eğitim Bakanlığı öğrencinin üniversiteden ilişiğinin kesilmesi nedeniyle 2000 yılında imzaladığı taahhüdün ihlal edildiği gerekçesiyle 2012 yılında 4 bin 972 liranın geri ödenmesini istedi. Sara Akgül mezun olduktan sonra gelen bu haberle şok oldu. Akgül hemen MEB’e itiraz etti ancak başvurusu reddedildi ve haciz tehdidinden dolayı ödemelere başlamak zorunda kaldı.

MEB temyize götürdü

İstanbul 1. İdare Mahkemesi 2013 yılında bu işlemi iptal etti. Ancak MEB'in itirazı üzerine İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 2014 yılında ilk derece mahkemenin kararını bozdu ve davayı reddetti. Akgül'ün bu karara karşı yaptığı karar düzeltme başvurusu İstanbul Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilince öğrenci 2015 yılında AYM'ye bireysel başvuruda bulundu.

Boğaziçi Üniversitesi yasağı inkar etti

Boğaziçi Üniversitesi Haziran 2018’de verdiği cevapta Sara Akgül’ün 2004-2007 yılları arasında başörtülü öğrencilerin ders ve sınavlara alınmaması nedeniyle öğrenimine devam edemediğine dair iddiasının geçerli olmadığını savundu. Üniversite, yetkili kurullarda bu yönde bir karar alınmadığı gibi fiili bir uygulamanın da bulunmadığını bildirdi. Akgül ise bu açıklamaya verdiği cevapta Boğaziçi Üniversitesi’nde 2004-2007 yılları arasında özellikle Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümünde başörtüsü yasağının uygulandığını vurgulayarak tanık ifadeleri ve gazete küpürlerini buna delil olarak gösterdi.

Öğrenciler başörtüsü yasağından dolayı derslere devam edemedi

AYM kararında Yüksek Öğretim Kurulu’nun (YÖK) 1998’de üniversitelere gönderdiği genelde sonrası İstanbul Üniversitesi’ndeki başörtüsü yasağnın kısa bir süre içerisinde diğer üniversitelerde de uygulanmaya başlandığını kaydetti. AYM uzun uzun başörtülü öğrencilerin bu dönemde yaşadıkları türlü sıkıntıları kayda geçirdi. AYM yaşanan süreçte başörtüsü yasağı nedeniyle derslere ve sınavlara giremeyen pek çok öğrencinin devamsızlık gerekçesiyle veya üniversite yerleşkelerine alınmadıklarından kayıtlarını yenileyemedikleri için üniversiteden ilişiğinin kesildiğini bildirdi. Anayasa Mahkemesi Boğaziçi Üniversitesi inkar etmesine rağmen üniversitede uygulanan başörtüsü yasağına ilişkin kararları tespit etti.

Zaman bakımından AYM yetkisinde

Öğrencinin ilişik kesme işlemine karşı dava açmamasına rağmen Anayasa Mahkmesi "başvurucunun dini inancı gereği başörtüsü kullanması nedeniyle Üniversiteden ilişiğinin kesilmesi şeklindeki müdahalenin din özgürlüğünü ihlal ettiğine dair şikayetinin zaman bakımından yetkisi içinde kaldığı sonucuna” vardı.

AYM kararında din özgürlüğünün ve eğitim hakkının ihlal edildiğine hükmetti. İhlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılanma yapılmasına karar veren AYM manevi zararları için de Akgül’e 20 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti.

Euronews