Kan görünce bayılma durumu her insanda olmasa da bazı insanlarda çok ciddi bir sorun olarak görülüyor. Ufak bir yaradan kaynaklı birkaç damla kan akması bile o insanların anında oldukları yere bayılmasına sebep oluyor. Çoğu zaman bu ani bayılmalar başka kazalara ve yaralanmalara yol açabiliyor.

ANA FAKTÖR KORKU

İnsanların yaklaşık yüzde 15’inin kan görünce bayıldığı tahmin ediliyor. Korku faktörüyle yönetilen bu süreçte tansiyon hızla yükselir ardından düşer. Kan basıncındaki ani düşüş, beyinden kanın çekilmesiyle bilinç kaybına yol açar.

OLUŞUM SÜRECİ

Tehlikeli durumlarda sempatik sinir sisteminin “savaş ya da kaç” mekanizması ile kalbin daha hızlı atması sağlanarak organizma harekete geçmeye hazır halde tutulur.

Ancak sempatik ve parasempatik sinir sistemi tepkilerinin kontrol edildiği beyin sapındaki kardiyovasküler merkezden (NTS-Nükleus Traktus Solitarius) çıkan vagus siniri kan görme sırasında devreye girerek kalp atışını yavaşlatır.

Beyinden çıkıp bağırsaklara kadar dallanarak uzanan vagus siniri parasempatik (“dinlen ve sindir”) sinir sisteminin üyesidir. Normal şartlarda sindirim sistemini hızlandırıp diğer sistemleri yavaşlatan vagus sinirinin kan görme esnasında NTS’de bir çeşit sinyal karmaşasına yol açarak bayılmayla sonuçlanan süreci başlattığı düşünülüyor.

NTS’deki sinyal değişikliğinin mekanizması ise henüz anlaşılabilmiş değil.

BİLİNÇ HIZLICA AÇILIR

Kalp, bayılma sonrası düşerek yatay konuma geçen vücutta, yer çekimine karşı koyması gerekmeden beyne daha kolay kan pompalayabildiği için bilinç hızlıca açılır ve organizmada işleyiş normale döner.

Kaynak: Tübitak