Risale-i Nur‘un en önemli özelliklerinden biri de İslam edebiyatının en kaliteli misallerini yerli yerinde kullanma kabiliyetini göstermesidir. Kuşkusuz bu misallerden biri de kısmen belağat konularının işlendiği Muhakemat adlı eserde verilen كُلُّ الصَّيْدِ فى جَوْفِ الْفَرَا  ‘Bütün av yabani eşeğin karnındadır‘ atasözüdür.

Araplara ait olan bu atasözü söz düellosunda rakipleri altetmek için kullanılır. Bu atasözünün manasını anlamak için tarihi konteksine gözatalım.

Üç adam hayvan avına çıkarlar. Bunlardan biri tavşan, biri ceylan, biri de yabani eşek avlar. Tavşan ve ceylanı avlayan avcılar kendi avlarıyla övünmeye ve böbürlenmeye başlarlar. Yabani eşeği avlayan da tabiri caizse altta kalmamak için كُلُّ الصَّيْدِ فى جَوْفِ الْفَرَا ‘Bütün av yabani eşeğin karnındadır’ demiştir. Yani ‘Sizinki de av mı, asıl av benimkisi’ demek istemiştir.

Bu mesel üzerinden bir insanın fazileti, makamı, hizmeti övülmek istendiğinde veya ters manalarla da insanın negatif özellikleri vurgulanıp kinaye edilebilir.

Nitekim Resulullah (s.a.v.) Mekke’nin fethi esnasında insanların şehrin içerisine girişi için izin verdiğinde Ebu Süfyan’ın içeri girişine hemen izin vermemiş onun biraz beklemesini istemişti.

Ebu Süfyan bunun üzerine sıkılmış, Resulullah’a (s.a.v.) bu sıkıntısını şu şekilde dile getirmiştir: “Bana izin verinceye kadar neredeyse şu vadinin her iki tarafına bile izin verecektin.”

Peygamberimiz (s.a.v.) de ona, biraz onu tebessüm ettirecek bir cevap vermiştir: “Sen ey Eba Süfyan ‘Bütün av yabani eşeğin karnındadır’ meselinde olduğu gibisin.’[1] Yani biz önce garibanlara izin veriyoruz. Sen ise kavminin ileri gelenlerindensin. Sıradan bir insan değilsin ki sana hemen izin verelim.

Risale-i Nur’da ise bu mesel sevr ve hut hadisinin tahlilinde murad-ı nebevi istinbat edilmeye çalışıldığı makamda kullanılmıştır.

Yani Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerine göre hadisin muhtemel manalarından biri de balık ve öküzün dünyanın iki temel geçim kaynaklarından oluşlarıdır.[2] Balık ve öküzün insanların geçiminde ekonomik manada büyük bir ehemmiyet kesbettiğini izah etme sadedinde  الصَّيْدِ فى جَوْفِ الْفَرَا كُلُّ ‘Bütün av yabani eşeğin karnındadır.’ darb-ı meseli kullanılıp hadisi şerifin muhtevası edebi bir ifade ile pekiştirilmiştir.