Gaziantep Üniversitesi Pediatrik Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı öğretim üyesi Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Derneği üyesi Prof. Dr. Mehmet Keskin, çocukların üst üste bir kaç yıl boyunca aynı bedende kıyafet giymesinin gelişim bozukluğunun habercisi olabileceğini belirtti. 

Keskin, çocuğun boy ve kilosunun yaşıtlarına göre geri olması olarak tanımladığı hormon yetersizliği hastalığının giydiği kıyafetlerle de kolaylıkla anlaşılabileceğini kaydetti. Türkiye'de 3 binde bir kişide görülen hastalığın anlaşılması için çocuklarda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi veren Keskin, "Ailelerin çocuklarının gelişimini kıyafetlerine dikkat ederek hastalığı fark edebilirler. Çocuğun kıyafetlerinin değişmemesi bir kaç yıl boyunca aynı kıyafeti giymesi, aileler için bir uyarıcı olabilir. Çocukların büyüme takiplerinde ayakkabılarının değişip değişmediğine bakmak. bazen tam tersi durumlarda olabilir. Bazen aşırı büyüme de olabilir. Çene de büyüme el ayak büyümesi de olabilir. O zaman tam tersi bir şekilde kıyafet ve ayakkabılarına dikkat edilmesi gerekiyor" diye konuştu.

BOY ÖLÇÜLERİ 

Erken teşhisin önemini anlatan Keskin, hastalığın tespiti için çocukların, arkadaşları ile de karşılaştırılmasını da önererek, sağlıklı çocukların boyunun uzama ölçüleri hakkında bilgi verdi. Keskin, "Türkiye’de 1/3.000 oranında görülen büyüme hormonu yetersizliğini, çocuğun boy veya kilosunun yaşıtlarına göre geri olması şeklinde tanımlarken, bunun daha çok boy kısalığı şekliyle kendini gösterdiğini ifade etti.
Boy kısalığının genetik, yapısal, organik, çevresel nedenlere bağlı olabileceğini belirten Prof. Dr. Mehmet Keskin, sağlıklı bir çocuğun ergenlikte kızlar için yılda ortalama 8-9 cm ve erkekler için 10-11 cm aralığında uzamasının normal olduğunu söyledi.

Keskin, "Ortalama olarak bir çocukta, 0-1 yaşta 25 cm, 1-2 yaşta 12 cm, 2-4 yaş arası yılda 7 cm, 4 yaş-ergenlik arasında 5-6 cm, ergenlikte kızlarda ortalama 20,5 cm, erkeklerde 27,5 cm uzama beklenir. Aksi bir durum olduğu takdirde Çocuk Endokrin Uzmanlarının oksolojik değerlendirmesi, izlemleri ve sonrasında büyüme hormonu uyarı testleri ile tanı koyulmalı ve tedaviye başlanmalıdır" ifadelerini kullandı.

DENGELİ BESLENMENİN ÖNEMİ 

Prof. Keskin, büyüme geriliği ve bu benzer hastalıkların önüne geçilmesi için çocukların sağlıklı bir şekilde büyümesi gerektiğinin altını çizdi. Sağlıklı gelişim için gereken beslenme türü ile ilgili de uyarılarda bulunan Keskin, “Proteinden zengin, dengeli bir beslenme şekli benimsenmelidir. Karbonhidrat ve yağ içeren, meyve ve sebze içerikli doğal beslenme ürünlerinin aşırıya kaçmadan dozunda ayarlanmış olması gerekmektedir” dedi. 

Erken yatmanın çok önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Mehmet Keskin, vücudun dayanıklılığını arttırması ve büyümeye pozitif etkisi açısından basketbol, voleybol ve yüzme gibi sporların yapılmasının da yararlı olduğunu söyledi.

TEDAVİ SÜRECİ 

Keskin, tedavi sonucunda izlem ve testlerle tanısı resmen ortaya konulan hastalarda ciddi bir yan etki beklenmediğini nadir olarak ise hiperglisemi, hipotiroidi, femoralepifiz kayması gibi yan etkiler gözlenebileceğine ifade etti. Çocukların gelişim geriliğinin yanı sıra normalinden fazla gelişim konusunda da rahatsızlığı olabileceğini belirten Keskin, "Çocuğun boyunun yaşıtlarına göre uzun olması bir sorun teşkil etmez. Ancak çocukta herhangi bir yaşta çene, el, ayak gibi organlarda dengesiz büyüme gözlenirse derhal doktora başvurulması gerekir” dedi. 

IHA