TÜRKIYE’de önümüzdeki döneme damgasını vuracak meselelere ilişkin HABERTÜRK ve Andy-Ar’ın kamuoyunun nabzını tutmak amacıyla yaptığı araştırmanın sonuçlarını yayınlamaya devam ediyoruz. Anayasa değişikliği bugün hem Ankara siyasetinin hem de Türkiye’nin en önemli gündem maddelerinden biri. Siyasetin gündeminin, AK Parti ve MHP arasında liderler düzeyindeki temasların ardından başlayan Anayasa değişikliği görüşmelerinin sonuçlarına kilittlendiği bu günlerde, HABERTÜRK ve Andy-Ar Sosyal Araştırmalar Merkezi de vatandaşa konuya ilişkin değerlendirmelerini sordu.

UZUN SÜREDIR GÜNDEMDE

‘Anayasa değişikliği’ ve yapılması durumunda nasıl bir içeriğe sahip olması gerektiği, uzun bir süredir hem politikacıların hem de sivil toplum örgütleri ve kamuoyunun üzerinde konuştuğu, tartıştığı konuların başında geliyor. TBMM’de geçtiğimiz dönem kurulan Anayasa komisyonunda çok sayıda madde üzerinde anlaşma sağlanmasına rağmen, partilerin üzerinde tümüyle uzlaştığı bir Anayasa taslağının, vatandaşların önüne gelmesi mümkün olmamıştı.

15 Temmuz’dan sonra ise önce yargıya ilişkin düzenlemeleri öngören belli maddeler üzerinde 3 partinin anlaştığına, ardından Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini de içeren ayrı bir paket üzerinde AK Parti ile MHP’nin görüşmelere başladığına şahit olduk.

Anayasa değişikliği, Andy-Ar’ın 15-17 Kasım tarihleri arasında 26 ilde bin 516 kişiyle yaptığı kamuoyu araştırmasının başlıklarından birini oluşturdu. Yazı dizimizin 5’inci gününde vatandaşların, Türkiye’nin yeni bir Anayasa’ya ihtiyacı olup olmadığı, bir değişiklik yapılması durumunda hangi vurguların öne çıkmasına olumlu ya da olumsuz baktığına ilişkin değerlendirmelerini okuyacaksınız.

EN YÜKSEK ORAN AK PARTI’DE

Ortaya çıkan sonuçlar halkın yaklaşık 4’te 3’ünün, Türkiye’nin artık yeni bir Anayasa’ya ihtiyacı olduğunu düşündüğünü gösteriyor. Partiler arasında Anayasa değişikliğine en istekli kesim, yüzde 84.8 ile AK Partililer. İkinci sırada yüzde 74.5 ile HDP’liler yer alıyor. MHP’de bu oran yüzde 71.1. CHP’liler arasında Anayasa değişikliği isteyenlerin oranı yüzde 56.7’de kalıyor. Yaş grubuna göre dağılımda, tercihi değişimden yana kullananların yüzdesinin en yüksek olduğu dilim 79.6 ile 25-34 arası. Bu oranın yüzde 67.5 ile en düşük olduğu dilim ise en genç kesimi oluşturuyor; yani 18-24 yaş arasını.

YÜZDE 71.2 YENİ BİR GENEL SEÇİME KARŞI

ANAYASA değişikliği gibi, genel seçim de kamuoyunda tartışılan, siyasilere sık sık soru olarak yöneltilen başlıklardan biri. Konu, Andy- Ar’ın kamuoyu araştırmasında katılımcılara yöneltilen sorulardan birini oluşturdu: “Türkiye’de yeniden genel seçime gidilmeli mi?” Ankete katılanların yüzde 71.2’si, yeni bir genel seçime gerek olmadığı görüşünde. Bir seçime gerek olduğu görüşünü dile getirenlerin oranı ise yüzde 24.1. 18-24 arası yaş grubunun yüzde 34.9’u yeni bir genel seçimden yana, yüzde 61.1’i ise “Yapılmamalı” diyor. 45 yaş üzerinde ise yeni seçim yapılmasını istemeyenlerin oranı yüzde 75.2’ye çıkıyor. Partiler bazında yapılan değerlendirmede ise yeni genel seçim istemeyenlerin oranının en yüksek olduğu parti yüzde 77.3 ile AK Parti. MHP’lilerin yüzde 70.4’ü, CHP’lilerin yüzde 68.7’si ve HDP’lilerin 54.3’ü yeni bir seçime gerek olmadığı görüşünde.

‘MİLLET SEÇİMDEN BIKTI DİYEBİLİRİZ’

ANDY-AR Sosyal Araştırmalar Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar, olası bir seçime ilişkin katılımcıların tercihini şöyle yorumladı: “Türkiye seçim istemiyor, çünkü millet seçimlerden bıktı diyebiliriz. Son 2.5 yılda 4 farklı seçime giden Türkiye seçmeni, seçimleri istikrarsızlık ve belirsizlik olarak yorumluyor. Dolayısıyla bu seçimleri geçmişte bırakmış ve önüne bakan bir pozisyonda görmek istiyor Türkiye’yi. Sonuç olarak seçimlerin ekonomiyle de bağlantılı olduğuna atıfta bulunarak korktuğunu söyleyebiliriz.”

"ANAYASA'DA TÜRKLÜK OLMALI" DİYENLERİN ORANI YÜZDE 62.7

KAMUOYU araştırmasında, “etnik unsura vurgu” sorusuyla bağlantılı olarak “Yeni Anayasa’da Türklüğe vurgu yapılmalı mı?” sorusu da katılımcılara yöneltildi. “Etnik unsura vurgu” konusunda “Yapılmamalı” diyenlerin oranı daha fazla çıkmasına karşın, Türklüğe vurgu yapılması gerektiğini belirtenlerin oranı da yüzde 62.7 çıktı. En yüksek oran, yüzde 80.3 ile MHP seçmeni arasında. AK Partililerin yüzde 68.3’ü “Yapılmalı” dedi. Bu oran CHP’de yüzde 58.6 olarak gerçekleşirken, HDP’li seçmenin arasında ise yüzde 25.5.

"ETNİK VURGU" İSTEMEYENLERİN ORANI YARIDAN FAZLA

ANDY-AR’ın bin 516 kişiyle yaptığı kamuoyu araştırmasında Anayasa değişikliğine ilişkin sorulardan biri de “Yeni Anayasa’da etnik bir unsura vurgu yapılmalı mı?” oldu. Ankete katılanların yarıdan fazlası, yani 53.4’ü tercihini etnik atıf yapılmaması yönünde kullandı. Yapılması gerektiğini düşünenlerin oranı ise yüzde 36.1. “Yapılmamalı” diyenlerin oranının en yüksek olduğu parti yüzde 73.6 ile CHP. Bu oran MHP’de yüzde 57.7, HDP’de yüzde 51.1, AK Parti’de ise yüzde 41.7 olarak çıkmış.

‘ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ ZORUNLU GÖRÜLÜYOR’

ANDY-Ar Sosyal Araştırmalar Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar, halkın yeni bir Anayasa’ya ihtiyaç olduğu yönündeki tercihine ilişkin şu değerlendirmeleri yapıyor: “Başkanlık sistemiyle birlikte yeni Anayasa konusunda da seçmenin kararı çok net. Yeni bir Anayasa’ya ihtiyaç olduğu görüşünde. Zaten 2011 seçimlerinden bu yana ülke gündeminde olan bir konu. Partiler seçimlerde bunu propaganda haline getirdi. Seçmende bir beklenti yaratıldı. Bu beklenti hâlâ güçlü. Bu oran daha da artacaktır.”

GAZETE HABERTÜRK