Nurettin Topçu, aslen Erzurumlu olmasına rağmen 1909'da İstanbul'da doğmuştur. İstanbul Erkek Lisesi'nden mezun olan Topçu, daha sonra bir takım sınavlardan geçtikten sonra Fransa'ya eğitime gitmeye hak kazanır. Bordo Lisesi'nde tahsil gördükten sonra sosyoloji ve psikoloji sertifikaları alır. Üniversite tahsilini Strazbourg'da felsefe, ahlak kuramları ve sanat tarihi üzerine yapar. Fransa'da mantık, ruhiyat, bediiyat, sanat tarihi ve ahlak dallarında lisans alır. Sorbonne Üniversitesi'nde felsefe üzerine doktora yapar ve bu üniversitede doktora yapan ilk Türk öğrenci olur.

1934'de Türkiye'ye döndüğünde Galatasaray Lisesi'nde 1935'de felsefe öğretmeni olarak göreve başlar. Hareket adlı dergide yayımlanan bir yazısından dolayı Denizli'ye sürgün edilir. Denizli'de Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri ile tanışan Topçu, ondan etkilenir ve tüm mahkemelerini takip eder.

Televizyonda yayınlanan bir programda Nurettin Topçu'yu anlatan Vehbi Vakkasoğlu, Nurettin Topçu'nun Said Nursi ile karşılaşmalarını ve aralarında geçen diyaloğu şöyle anlatır:

İMANININ SELAMETİ İÇİN DUA EDECEĞİM

"Nurettin Topçu ve Bediüzzaman Denizli’de aynı zamanlarda bulunuyorlar. İkisi de sürgün. Nurettin Topçu üniversitede hoca olabilmeyi çok istiyor; böylece orada genç neslin yetişmesine hizmet etmek arzusunda. Bir gün Said Nursi'den dua istiyor; "Üniversitede hoca olabilmek için duanızı istiyorum’, Bediüzzaman ise ‘İmanının selameti için dua edeceğim’ karşılığını veriyor.

Belki yaşlılığından ötürü duyamamıştır diye yineliyor; ‘Üniversitede hoca olabilmek için duanızı istiyorum.’ Ama aynı karşılığı alıyor; ‘imanının selameti için dua edeceğim.’

Arzusu baskın geliyor ve ayrılmak üzere iken tüm cesaretini toplayıp aynı dua talebini yinelediğinde, Üstad gülümseyerek gene aynı cevabı veriyor.

BİR FELSEFECİYE EDİLEBİLECEK EN GÜZEL DUAYI BANA ETTİ

"O an çok müteessir oldum ve fakat gördüm ki ilerleyen yıllarda üniversitede hoca olamadım, bir doçent olarak liselerde talebe yetiştirdim... Ama anladım ki bir felsefeciye edilebilecek en güzel duayı bana etti. Ben de imanımı hep göğsümün üzerinde taşıdığımı hissettim, diyor."

Daha sonra Nakşîbendi şeyhî Abdûlaziz Bekkine Efendi'ye intisab eder. İslami ilimlerin tahsilini İmam Hatip liselerinin kurucularından Celaleddin Ökten'den alır.

1975 Nisan tarihlerinde pankreas kanserine yakalanan Nurettin Topçu, 10 Temmuz 1975'te vefat etti.

Nurettin Topçu'nun Türkiye'nin Maarif Davası, Sosyoloji, İslam ve İnsan gibi birçok kıymetli eseri bulunmaktadır.