RİSALEHABER

Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin Hukuk Dergisi, Ayasofya’nın ibadete açılmasına ilişkin Danıştay 10. Dairesi’nin kararını bu ay 134.sayısında inceleme konusu yaptı. Kararın hukuki analizinde çarpıcı değerlendirmelere yer verildi.

"Türkiye’nin En Yüksek İdare Mahkemesi, Atatürk’ün 1934’te Ayasofya’yı Müzeye Dönüştürme Kararını İptal Etti" başlığıyla verilen incelemede, Ayasofya’nın ibadete açılmasının sanılanın aksine siyasi değil hukuki bir karar olduğu ve ibadete açılma kararının hukuki olarak da doğru olduğu vurgulandı. 

Ayasofya’nın müzeye dönüştürülmesi haksız

Camiye dönüşme sürecinin başlangıcı olarak 31 Ağustos 2016 tarihinde davacı Türkiye Tarihi Eserleri ve Çevreyi Koruma Derneği’nin Başbakanlığa Ayasofya’nın ibadete açılması için dilekçe vermesiyle başladığı, 19 Ekim 2016’da Başbakanlık’ın dilekçeyi reddettiği ve 20 Aralık’ta da davacının Danıştay’a itiraz ettiği süreç ele alındı. 

Ayasofya’nın 1934’te müzeye dönüştürülmesinin, bir İslami hayır kurumu olan vakfın malvarlığına haksız el atma anlamına geldiği belirtildi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Osmanlı döneminden kalma Ermeni vakıflarına devletin el atmasını hak ihlali olduğu yönündeki kararına mahkemece atıf yapıldığı da incelemede yer aldı.

Atatürk’ün vakıf senedini değiştirme hakkı yok

İncelemede, 1934 tarihli müzeye dönüştürme kararının yasal dayanaktan yoksun olduğu, Atatürk’ün vakıf senedini değiştirme hakkının bulunmadığı, dolayısıyla mahkemenin kararının bu iki gerekçeyle doğru olduğu belirtildi.

Ayasofya’nın ibadete açılmasının sembolik anlamının ise, Türkiye’nin laik kimliği yerine Osmanlı kimliğine attığı adım olduğu kanaati dikkat çekti. 

Turistlerin Ayasofya’yı ücretsiz ziyaret edebilmesi şaşırtıcı

Bir dünya mirası kabul edilen Ayasofya’nın ibadete açılmasının, tıpkı Notre-Dame Katedrali ve Westminster Manastırı gibi UNESCO koruması altındaki mabetlerde nasıl ibadet edilebiliyorsa ve bu durum uluslararası hukuku ihlal etmiyorsa aynı kapsamda olduğu dile getirildi. Hatta turistlerin şimdi Ayasofya’yı ücretsiz ziyaret edebildiği ve bunun şaşırtıcı olduğu ifade edildi.