Bismillahirrahmanirrahim

Dördüncü mes'ele: ثُمَّ يُحْيِيكُمْ 1 ukdesinin beyanındadır.

Evet bu hayat, ikinci hayattır ki, ölümden sonra, haşirden evvel vukua gelir. Demek, hayat-ı uhreviye bu ikinci hayatla başlar.

Binaenaleyh, bu يُحْيِيكُمْ 'deki hitap, yalnız insanlara ait değildir, bilcümle kâinata râcidir. Çünkü bu hayat-ı uhreviye, bütün kâinatın neticesidir. Eğer bu hayat olmasa, kâinatta hakikat denilen herşey, zıddına inkılâp eder. Meselâ nimet nıkmet olur, akıl belâ olur, şefkat yılan olur.

Beşinci mes'ele: ثُمَّ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ 2 'un ukdesi hakkındadır.

Evet, Cenâb-ı Hak, âlem-i kevn ve fesad denilen şu âlemde hüsün, kubuh, nef', zarar gibi zıtları, çok hikmetlere binaen karışık bir tarzda yaratmıştır. Hem de izhar-ı izzet için vesait ve esbâbı vaz etmiştir.

Haşir ve kıyamette kâinat tasfiye ameliyatını gördüğü zaman, zıtlar biribirinden ayrılır ve esbab ile vesait de ortadan kalkar. Ortadaki perde ve hicap kalktıktan sonra, herkes Sâniini görür ve hakikî Mâlikini bilir.

Dipnot-1: "Sonra sizi tekrar (âhirette) O diriltecek." Bakara Sûresi, 2:28.
Dipnot-2: "Sonra tekrar ona döndürülürsünüz." Bakara Sûresi, 2:28.

Bediüzzaman Said Nursi
İşârâtü'l-İ'câz