Hazırlayan Abdullah Yargı
RİSALE HABER

II. Abdülhamid Han devrinde 1900 yılında yapımına başlanan Hicaz Demiryolu, sekiz yıllık sonra 1908'de bitti ve 27 Ağustos 1908 günü hizmete girdi.

Hicaz Demiryolu yapılmadan önce bazı mühendisve subaylardan Medine ve Mekke arasına demiryolu döşenmesi hakkında Devlet-i Aliyyeye birçok teklif geldi. Birçok alternatif ve kapsamlı tekliften sonra II. Abdülhamid Han, 2 Mayıs 1900 tarihinde yayımladığı bir irade ile inşaata başlanmasını emretti ve inşaat 1 Eylül 1900 tarihinde yapılan resmî bir törenden sonra başladı.

İlk başlarda Maliye Bakanlığı'na bağlı İane Komisyonu ile halk arasında yürütülen işbirliği neticesinde yapılan bağışlarla ilerleyen inşaat, bir süre sonra dünyanın diğer yerlerinde yaşayan Müslümanlarca da desteklenerek kapsamlı bir bağış kampanyasıyla devam etti. Devletin maaş kesintileri, ödenek ve bazı müdahaleleriyle birlikte Hicaz Demiryolu inşaatı gelirleri giderlerinden daha fazla olarak tamamlandı. 

Demiryolunun teknik işlerinin idaresi 1901’de Alman mühendisi Meissner’e verildi; onunla birlikte on yedisi Türk, on ikisi Alman, beşi İtalyan, beşi Fransız, ikisi Avusturyalı, biri Belçikalı ve biri Rum olmak üzere kırk üç mühendis çalışıyordu. İnşaat ilerledikçe Avrupalı mühendislerin sayısı azalırken Osmanlı mühendislerinin sayısı arttı ve edindikleri tecrübe sayesinde kutsal topraklardaki inşaatı tamamen Müslüman mühendisler gerçekleştirdi.¹

II. Abdülhamit'in en büyük projesi olan resmi kaynaklarda ismi Hamidiye Hicaz  Hicaz Demiryolu ile Medine'ye ilk sefer 1908 yılının 27 ağustos gününde yapıldı.

Dipnot:

¹ İslam Ansiklopedisi yıl: 1998, cilt: 17,  sayfa: 441-445