Bismillahirrahmanirrahim

Evet, mâzi, istikbalin âyinesidir; istikbalde vücuda gelecek icatlar, mâzide kurulan esas ve temeller üzerine bina edilir.

Evet, şu terakkiyat-ı hâzıra, tamamıyla dinlerden alınan işaretlerden, vecizelerden hasıl olan ilhamlar üzerine vücuda gelmişlerdir. Evet:

1. İlk saat ve sefine, mu'cize eliyle beşere verilmiştir.

2. Kâinatın ihtiva ettiği bütün nevilerin isimlerini, sıfatlarını, hassalarını beyan zımnında beşerin telâhuk-u efkârıyla meydana gelen binlerce fünun sayesinde, وَعَلَّمَ اٰدَمَ اْلاَسْمَۤاءَ كُلَّهَا 1 âyetiyle işaret edilen Hazret-i Âdem'in mu'cizesine mazhar olmuştur.

3. Bütün san'atların medarı olan demirin yumuşatılıp kullanılması sayesinde icad edilen bu kadar terakkiyatla nev-i insan, وَ أَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ 2 âyetiyle işaret edilen Hazret-i Davud'un mu'cizesine mazhardır.

4. Yine telâhuk-u efkâr ile, tayyare gibi, icad edilen terakkiyat-ı havaiye sayesinde nev-i beşer غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ 3 âyetiyle sür'ati beyan edilen Hazret-i Süleyman'ın mu'cizesine yaklaşıyor.

5. Kıraç ve kumlu yerlerden suları çıkartan santrifüj âleti, اِضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ 4 âyetiyle işaret edilen Hazret-i Mûsâ'nın (a.s.) asâsından ders almıştır.

6. Tecrübeler sayesinde ve telâhuk-u efkâr ile husule gelen terakkiyat-ı tıbbiye, Hazret-i İsa'nın (a.s.) mu'cizesinin ilhamatındandır.

Hakikaten şu mu'cizelerle bu terakkiyat arasında pek büyük münasebet ve muvafakat vardır. Evet, dikkat eden adam, bilâ-tereddüt, o mu'cizeler bu terakkiyata birer mikyas ve nümunelerdir diye hükmeder.

Ve keza, يَا نَارُ كُونِى بَرْدًا وَسَلاَمًا 5 âyet-i kerimesinin delâletine göre, Hazret-i İbrahim ateşe atıldığı zaman, ateşin harareti burudete inkılâp etmesi, beşerin keşfettiği yakıcı olmayan mertebe-i nâriyeye örnek ve me'hazdır.

7. لَوْلاَ اَنْ رَاٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ 6 âyet-i kerimesinin—bir kavle göre—işaret ettiği gibi, Hazret-i Yusuf'un (a.s.), Kenan'da bulunan babasının timsâlini görür görmez Züleyha'dan geri çekilmesi ve kervanları Mısır'dan avdet ettiğinde Hazret-i Yakub'un اِنِّى لاََجِدُ رِيحَ يُوسُفَ 7 yani, "Ben Yusuf'un kokusunu alıyorum" demesi ve bir ifritin Hazret-i Süleyman'a "Gözünü açıp yummazdan evvel Belkıs'ın tahtını getiririm" demesine işaret eden أَنَا اٰتِيكَ بِهِ قَبْلَ اَنْ يَرْتَدَّ اِلَيْكَ طَرْفُكَ 8 âyet-i kerimesi, pek uzak mesafelerden celb-i savt, suret vesaire gibi beşerin keşfettiği veya edeceği icâdâta nümûne ve me'hazdırlar.

8. "Hazret-i Süleyman'a kuş dilini öğrettik" mânâsında عُلِّمْنَا مَنْطِقَ الطَّيْرِ 9 olan âyet-i kerime, beşerin keşfiyatından radyo, papağan, güvercin gibi âlât ve hayvanların konuşmalarına ve mühim işlerde kullanılmasına me'hazdır.

Ve hâkezâ, beşerin henüz keşfedemediği çok mu'cizeler vardır; istikbalde yavaş yavaş keşfine muvaffak olur.

Dipnot-1: "Allah, Âdem'e bütün isimleri öğretti." Bakara Sûresi, 2:31.
Dipnot-2: "Demiri de onun için yumuşattık." Sebe' Sûresi, 34:10.
Dipnot-3: "Süleyman'a da, sabah gidişi bir aylık, akşam gidişi de bir aylık mesafe olan rüzgârı verdik, ve onun için erimiş bakırı da kaynağından sel gibi akıttık." Sebe' Sûresi, 34:12.
Dipnot-4: "Mûsâ'ya 'Âsânı taşa vur' dedik. Derhal (taştan) on iki pınar su aktı." Bakara Sûresi, 2:60.
Dipnot-5: "Ey ateş, serin ve selâmetli ol." Enbiyâ Sûresi, 21:69.
Dipnot-6: "Eğer Rabbinin delilini görmeseydi." Yûsuf Sûresi, 12:24.
Dipnot-7: Yûsuf Sûresi, 12:94.
Dipnot-8: "Sen daha gözünü açıp kapamadan ben onu sana getiririm." Neml Sûresi, 27:40.
Dipnot-9: "Bize kuşların dili öğretildi." Neml Sûresi, 27:16.

Bediüzzaman Said Nursi
İşârâtü'l-İ'câz