Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki Yunus Emre Enstitüsü, ‘Tanzimat Sonrası Lübnan’ konulu bir konferans düzenledi. Lübnan Üniversitesi'nin ev sahipliği yaptığı konferansın konuğu Prof. Dr. İlber Ortaylı oldu.

1839 sonrası Osmanlı'da oluşan yeni yapılanmanın Lübnan üzerindeki etkisi üzerinde duran Ortaylı, Tanzimat’la birlikte hızlanan modernleşmenin zengin dini yapıya sahip Lübnan'da daha fazla hissedildiğini söyledi. Ortaylı konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Modern sistemi buraya taşımamız bir kaza veya tesadüf sonucu değildi. Lübnan Dağı bölgesi Marunîler ve Dürziler arasında çok geniş bir alana yayılıyor. Bu da bir tür uluslararası müdahaleyi beraberinde getirdi. Bu müdahaleden sonra modern Osmanlı aklı bu ülke için yeni bir yapı oluşturdu. Bu, Lübnan Dağı Mutasarrıflığı idi.”

Lübnan dört yüz yıl Osmanlı hakimiyetine kalmış olmasına rağmen bu döneme ait bir çok olay karanlıkta kalmış durumda. Arşivlerin gün yüzüne çıkarılamaması önemli bir eksiklik olarak göze çarpıyor. Bunda iki ülkenin de diğerinin dilini bilen tarihçi yetiştirememesi önemli bir rol oynuyor.

İlber Ortaylı Türkçe ve Arapça’nın birbirine benzediğini ve en azından iki ülke tarihçilerinin diğer dili öğrenmeleri gerektiğini söylerken, şu sözleri sarfetti: “Türkçe zor gelebilir ama aslında değil. Araplara hiç değil. Yapısı benziyor. Öğrenilir, konuşulur. Öğrenen de var. Biliyorsunuz Türkçe’yi en iyi öğrenen Arap Ahmet Haşim. Kendisi en iyi Türk yazarı ve şairlerinden biri biliyorsunuz.”

Lübnanlı akademisyen ve öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği etkinliğe, Türkiye'nin Beyrut Büyükelçisi de katıldı. Büyükelçi Erciyes, etkinlik ve iki ülke tarihi hakkında şu şekilde konuştu: “Lübnan tarihini Osmanlı arşivlerine bakmadan, Osmanlı’yı araştırmadan bilmek mümkün değil. İlber Hoca bugün bunun güzel bir örneğini verdi ve Tanzimat sonrası özellikle on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda Lübnan tarihi hakkında bilinmeyen birçok hususu da aydınlattı. Bu açıdan konferans çok faydalı oldu.”

Dünya Bizim