Bağışıklık sistemi, vücudumuzu hastalıklara karşı koruması için yaratılan bir sistemdir. Bu sistem görevini yaptığında vücudumuz bakterilerden, virüslerden, mantarlardan ve toksinlerden yani tüm dış istilacılardan korunmuş olur. Bu kompleks sistemde, cildimizden, kanımızdan, kemik iliğimizden, dokularımızdan ve organlarımızdan hücreler görev alır. Bu hücreler, sağlığımızı tehdit eden veya edebilecek zararlı patojenlere (bakteri ve virüsler gibi) karşı savaşırlar.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİMİZİN SİLAHLARI: ANTİKORLAR

Bağışıklık sistemimiz, mikrop ve virüsleri yani antijenleri tespit ettiğinde onları yok etmek için antikorlar üretir. Bu üretim aşaması yaklaşık 14 gün sürer. Bağışıklık sistemimize çok harika şöyle bir özellik daha verilmiştir: Vücutta savaşılan antijenler ve onların tüm özellikleri arşivlenir. İleride aynı antijenle karşılaşma durumunda da hemen önceki savaşta kullanılan silah ve taktikler tekrar devreye sokularak zararlı mikroplar yok edilir. Bu sebeple antikor üretimi, bağışıklık sistemimizin gelişmesi için önemlidir.

Antikorlar, hastalanma esnasında veya aşı olduktan sonra bağışıklık sistemimizde üretilir. Antikorlar bedene, tedavi için dışarıdan da verilebilir.

Antikorlar için aslında bedenimizde çok kısa sürede üretilen aşılardır diyebiliriz.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIFLAR MI?

Evet zayıflayabilir. Günlük faaliyetlerimiz içinde bulaşabilen pek çok hastalık bağışıklık sistemimiz sayesinde engellenir. Fakat sık sık tekrarlayan ve sürekli hastalık hali bağışıklık sisteminin güçlü olmadığını gösterir.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİMİZİ NASIL GÜÇLENDİRİRİZ?

Vücudumuz birbirine bağlı ve birbiriyle ilişkili sistemler ağı olarak yaratılır. Bu sebeple, sağlığımızı olumsuz etkileyecek şeylerden uzak durmamız, bağışıklığımızı ve onu destekleyen diğer sistemleri de güçlendirir.

Bağışıklık sistemini güçlendirmek için sağlıklı ve dengeli beslenmenin yanı sıra, yeterli uyku ve hareket etmek de önemlidir. Beslenme konusunda özellikle Peygamber Efendimizin tavsiyesi başka hiçbir şeye ihtiyaç bırakmaz. Tekrar kısaca hatırlayalım: “Acıkmadan yemeyin. Tam doymadan yemeyi bırakın.”

Bağışıklık Sistemimizi Güçlendirme Konusunda Şunları Yapabiliriz:

- SAĞLIKLI VE DENGELİ BESLENİN

Rabbimiz bağışıklık sistemimizi lütfettiği gibi, yarattığı gıdalara da onu güçlendirecek özellikler vermiştir. Özellikle meyveler, sebzeler, baharatlar gibi bitkisel yiyecekler, bağışıklık sistemimizin düzgün çalışmasında önemli görevler alırlar.

Ayrıca, çinko, folat, demir, selenyum, bakır ve A, C, E, B6, B12 ve C vitaminlerini, bağışıklık sistemimiz için gereklidir. Bunları özellikle renkli meyve ve sebzelerden almamız gerekir.

Meyve ve sebzelerden mesela, havuç, brokoli, ıspanak, kırmızı dolmalık biber, kayısı, turunçgiller (portakal, greyfurt, mandalina gibi) ve çilek harika A ve C vitamini kaynaklarıdır; baklagiller ve kuruyemişler ise protein, E vitamini ve çinko bakımından oldukça zengindir. Proteinler bağışıklık için kritik önemdedir. Ayrıca, protein ve çinko kaynakları arasında deniz ürünleri, yağsız et ve hayvansal gıdaları da sayabiliriz.

- STRESİNİZİ KONTROL ALTINDA TUTMAYA ÇALIŞIN

Uzun süreli stres, bağışıklık sisteminin görevini yapmasını engeller. Pek çok etkili stres azaltma tekniği vardır; kendinize iyi gelen, sizi sakinleştiren şeyleri tespit edebilirsiniz.

Faydalı kitaplar okumak, notlar tutmak ve hoşunuza giden her türlü aktiviteyi yapmak stresinizi azaltmaya faydalı olur.

Hepsinden önemlisi beş vakit namaz bir Müslümanın günlük yaşamında köşe taşlarını tutan, hayatın zorluklarına karşı ruhuna nefes aldıran ibadettir. Ayrıca namaz, mümine hayatın dünyadan ibaret olmadığını, başıboş ve sahipsiz olmadığını, hayatın zorluklarına karşı yardım eden, tehlikelerinden koruyan şefkatli ve gücü her şeye yeten bir Rabbi olduğunu hatırlatır. İbadetler, müminin ufkunu ahiret yurduna kadar genişletir, böylece insan için her zorluğa dayanacak bir güç kaynağı olduğu gibi, sınırsız ferahlık duymasını da sağlar… Ve Kur’an, hadis, tefsir, Zafer Dergisi gibi faydalı yayınları okumak, insanın hayatına anlam vermesi, dünyada niçin bulunduğu, sonrasında nereye gideceği gibi en önemli sorularını aydınlattığı için, insanın derinden ihtiyacı olan huzuru yaşamasına vesile olur.

- BEDENİNİZİ UYKU İLE DİNLENDİRİN

Sağlıklı bir bağışıklık için uyku çok önemlidir. Uykudayken vücudumuz tamir edilir ve yenilenir. Mesela uyku sırasında vücudumuzda iltihapla savaşan proteinler (sitokinler), bağışıklığın düzenlenmesinde rol alan akyuvarlar (T hücreleri) ve interlökin12 gibi önemli bağışıklık hücreleri üretilir ve dağıtılır.

Yeteri kadar uyumadığınızda, bağışıklık sistemimiz bu önemli görevleri yerine getiremez ve vücudumuzun zararlı istilacılara karşı savunması zayıflar.

- DÜZENLİ EGZERSİZ YAPIN

Genel olarak daha aktif yaşayan kişilerde, hem akut hastalıklar hem de kronik hastalıklar daha az görüldüğünü gösteren pek çok sayıda bulgu vardır.

Sadece iki rekatlık bir namazda vücudun tüm kaslarının hareket ettiği düşünüldüğünde, namazın sağlığa ne kadar önemli katkısı olduğunu gösterir.

Yetişkinler her hafta, en az 150 dakika (iki buçuk saat) orta yoğunlukta hareket etmelidirler. Ayrıca, güneş ışığı bağışıklık sistemi için de önemli olduğundan egzersizi dışarıda yapmak çok daha faydalı olacaktır.

- ALKOL, SİGARA VE BAĞIMLILIK YAPAN MADDELERDEN MUTLAKA UZAK DURUN

Bu tür maddeler, sağlık için bir dizi olumsuz etkiye sebep olduğu gibi, bağışıklık sisteminin çökmesine de yol açabilirler. Sonuç olarak, mesela alkol alan kişilerde zatürre, akut solunum sıkıntısı sendromu, alkolik karaciğer hastalığı ve bazı kanserler daha sık görülür.

Dr. Mehmet Yenihayat-Zafer Dergisi