Bilal TUNÇ
İmlâ çıkmazından çıkış
Cemil Meriç'e âid, Kàmûs Nâmûstur. vecîzesi, tam dört dörtlük. İzmir-Halkapınardaki 9 Eylûl Şehidler Âbidesinin üzerindeki, Vatan ve Nâmûs sözü de öyle.. Kàmus tâbirinin şumûlüne; lugat, imlâ, dil ile ilgili her şey girebilir. Nâmus ise; çok manâlarından ilk akla gelenler: Irz, iffet, hayâ, edep, .. Kànun, nizâm, .. Yanî, Dil de Vatan gibi mukaddeslerimizden. Ve ona sâhip çıkmak, onun usûl ve kàidesine uymak bir nâmus borcumuz..
1966lardı gàlibâ.. Merhûm A. Nihâd Asyanın bir sohbeti.. Hâtırâlar yâdedildi.. Şiirler okundu.. Bu arada bir üzüntüsünü de paylaşmak ihtiyâcı hissetmiş olacak ki, zikretmeden geçemedi.. Bazı yakın dostları kendisinden, EY, MÂVİ GÖKLERİN BEYAZ VE KIZIL SÜSÜ!ndeki kızılı kırmızı ile değiştirmesini ricâ etmişler (o zamanlar kızıl deyince komünist ve komünizm akla geldiği için). Nasıl olur?.. Vatanın her karışı, nasıl mukaddesse, nasıl vazgeçilmezse; dil-ülkemizin her bir kelimesi de öyledir!.. tarzında sitemkâr ifâdeler kullanmıştı.
Risâle-i Nûrun bir vazîfesinin de, Kurân yazısını ve Dili muhâfaza olduğu zâten cümlenin malûmu.
Arkadaş, nedir tutturmuşsun; dil, imlâ, tashih filân..!? diyenler varsa aşağıdaki örneklerde hâl-i pürmelâlimizi görebilirer:
(1) (yok!) lâtif mugalâta mübalâğa
(2) Kâbe latif mugalata mübâlağa
(3) Kâbe latif mugalata mübalağa
(4) Kâbe lâtif mugalâta mübalâğa
(5) Kâbe lâtîf mugalata mübâlaga
(6) Kâbe lâtif mugalâta mübalâğa
(7) Kâbe lâtîf mugâlata mübâlağa
(8) Kâbe lâtif mugalâta mübalâğa
(*) Kâbe latîf mugàlata mübâlağa
Bu vahîm vaziyet bir vâkıa olduğuna göre, asılları Osmanlıca olan Risâle-i Nûr Külliyâtı gibi Eserleri, yani Kàmusumuzu, yani Nâmusumuzu nasıl koruyacağz?.. Ne gibi tedbirlerimiz var?.. Neme lâzım başkası düşünsün mü diyeceğiz?
İmlâ meselelerinin ana sebebi, Latin kökenli harflerin yetersizliği şüphesiz ( Osmanlıca Eserlerde problem sıfıra yakın). Sözde Dilimizi geliştirmekle(!?) görevli TDKnın da sık sık imlâ kàidelerini değiştirmesi tam bir imlâ anarşisi meydana getiriyor. Bizler de maalesef bu kargaşadan bol bol nasîbimizi alıyoruz. Hiç değilse TDK imlâsı yerine; TDV İslâm Ansiklopedisi ve Yeni Asyanın neşrettiği Safahâtda uygulanan imlâ tarzı dahâ uygun olmaz mı? İddiâ ediyorum ki; bu usûlle, yüzde yüze yakın bir kesinlikle kargaşadan kurtulmak mümkün!..
Risâle esaslı bir İmlâ Kılavuzumuz olsa.. İmlâ kàidelerimiz olsa.. Her eserde, her eserin farklı baskılarında farklı imlâlar olmasa...
(1)T.D.K. Sözlüğü (ilk baskı, 1940lar)
(2) Hayât Büyük Türk Sözlüğü (1960lar)
(3) TDK Yeni Yazım Kılavuzu ( 1981)
(4) TDK İmlâ Kılavuzu (1988)
(5) YENİ lügat (1997)
(6) Ünlü İmlâ Kılavuzu (2001)
(7) Yeni Asya Lügat (2001)
(8) Sözler, 2004 (Genel İndeks)
(*) Tercihler
Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve BÜYÜK HARFLERLE yazılmış yorumlar
Adınız kısmına uygun olmayan ve saçma rumuzlar onaylanmamaktadır.
Anlayışınız için teşekkür ederiz.