Bismillahirrahmanirrahim

Cenab-ı Hak (c.c), Abese Sûresi 23-32. ayetlerinde meâlen şöyle buyuruyor

23-Hayır! (İnsan, Rabbinin) kendisine emrettiğini (tam olarak) yerine getirmedi!

24-Şimdi o insan, yiyeceğine (bir) baksın!

25-Şübhesiz ki biz, suyu (buluttan) bol bol döktük.

26-Sonra yeri (bitki ile) güzelce yardık.

27, 28, 29, 30, 31, 32-Böylece orada size ve hayvanlarınıza bir fayda olmak üzere, ekinler, üzüm bağları, yoncalar, zeytinlikler, hurmalıklar, iri ve sık ağaçlı bahçeler, meyveler ve çayırlar bitirdik. (*)

(*) “(Şu âyet) bütün esbâbı (sebebleri), îcad kabiliyetinden (yaratabilir olmaktan) azleder. Ma‘nen der: ‘Size ve hayvanâtınıza rızkı yetiştirmek için su semâdan geliyor. O suda, size ve hayvanâtınıza acıyıp şefkat edip rızık yetiştirmek kabiliyeti olmadığından, su gelmiyor, gönderiliyor’ demektir. Hem toprak, nebâtâtıyla (bitkileriyle) açılıp, rızkınız oradan geliyor. Hissiz, şuursuz toprak, sizin rızkınızı düşünüp şefkat etmek kabiliyetinden pek uzak olduğundan, toprak kendi kendine açılmıyor, birisi o kapıyı açıyor, ni‘metleri ellerinize veriyor. Hem otlar, ağaçlar sizin rızkınızı düşünüp merhameten size meyveleri, hubûbâtı yetiştirmekten pek çok uzak olduğundan, âyet gösteriyor ki, onlar bir Hakîm-i Rahîm’in (sonsuz hikmet ve merhamet sâhibi olan Allah’ın) perde arkasından uzattığı ipler ve şeritlerdir ki, ni‘metlerini onlara takmış, zîhayatlara (canlılara) uzatıyor.” (Zülfikar, 25. Söz, 49)