Osmanlı Sultanları 2. Selim ve 1. Mahmut Han döneminde 1573 ile 1577 yılları arasında inşa edilen kesme taş ve mermer blok sütunlardan oluşan revakların sökülmesi başta Türkiye olmak üzere İslam dünyasının tepkisini toplamıştı. O dönem Başbakanlık görevini yürüten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuyla ilgili Suudi yetkililerle görüşmüş ve Osmanlı emaneti revakların tekrar Kabe'ye yerleştirilmesinin sözünü almıştı.

Kabe’nin etrafındaki Osmanlı revaklarının yıkılıp yıkılmayacağı uzun süre İslam aleminin tartışma konusu oldu. Kabe’yi Genişletme Projesini üstlenen Bin Ladin Grubu, revaklarının yenilenmesi için Türkiye’den tarihi eser restorasyonu konusundaki büyük şirketlerden birisi ile anlaştı.

Kabe’de bir hacı adayı revakların numaralandırılarak eski haline getirilmeye çalışıldığını belirterek, “Revakların beşte birlik kısmı tamamlandı gerisi devam ediyor. İnşallah seneye kadar bitirirler” sözlerini kullandı.

2 BİN 754 PARÇA TEK TEK NUMARALANDI 

Türkiye’den Mekke’i Mükerreme’ye giden bir ekip revakları özel olarak numaralandırıp söktü. Sandıklar içerisine konulan 496 sütun, 881 kaide 152 kubbe, 232 küçük kubbe ve 993 parapetten oluşan topal 2 bin 754 parça Müzdelife’de Türk şirketine tahsis edilen şantiye de tek tek elden geçirilip temizlendi. Revakların incelenmesi esnasında Suudi ve Türk uzmanlar, kubbelerin inşa ediliş şekliyle ilgili 450 yıldır bilinmeyen bir farklılıkla karşılaştı. Bu benzersiz kubbelerin inşa ediliş şekli daha önce hiçbir İslami mimaride bulunmayan bir teknikle yapılmıştı.

Son safhaya gelen devam eden tavaf alanının genişletilmesi projesinde, revakların seviyesi, tavaf alanı ile aynı seviyeye indirilip, 27 metre kadar içeri taşınacak. Böylece hem tavaf alanı genişleyecek hem de tavaf alanında seviye farkı ortadan kalkacak. Aynı zamanda tavaf edenlerin Kâbe ile göz teması rahat olacak. Bu çalışmalar sonrasında tavaf alanı kapasitesinin yaklaşık 3 katına çıkacak. Daha önce 50 bin kişi olan tavaf kapasitesi, metrekare başına 3 kişi hesaplandığında 150 bin rahat tavafta 115 bin kişi olacak.

Şirket, orijinal revaklarda kullanılan taşların gelmiş olduğu Şemasi Dağı’ndan taşlar kesip, bunları yeni inşa edilecek ve tavaf alanıyla aynı hizada olacak olan sütunların etrafına, orijinal revaklarda bulunanlarla görünüş değişikliği olmayacak şekilde işleyip montajına başladı.

Tavaf alanını genişletme çalışmaları sırasında yeni yapılan devasa dış duvarlarla uyumlu hale getirmek için çok küçük oynamalar meydana gelen Osmanlı revakları orjinali gibi montajına hac yoğunluğu sebebiyle ara verildi. Osmanlı revaklarını yeniden kurma çalışmaların önümüzdeki yıl tamamlanacak genişletme inşaatı ile aynı zamanda neticelendirilmesi bekleniyor.

Mayıs ayından bu tarafa yürütülen montajda Türk firması önemli bir yol aldı. Revakların montaj işinin yüzde 30’u bitti. Hac döneminden sonra 45 gün dışarıdan umre için ziyaretçi alınmaması sebebiyle önümüzdeki 2 ay çalışmalar daha da hızlanacak. Böylece gelecek hac döneminde revaklar eski ihtişamı ile Kabe-I Muazzama’yı çevreleyecek. 

IHA