80’li ve 90’lı yıllarda zakkum çiçeğinden ürettiği ilacın kanser tedavisinde kullanılabileceğine ilişkin açıklamalarıyla gündeme gelen Op. Dr. Ziya Özel, haziran ayında ABD’deki evinde hayatını kaybetti. Araştırmaları ve açıklamalarıyla bazı kesimler tarafından sertçe eleştirilen ve adı ‘Zakkumcu Ziya’ya çıkan Dr. Özel, hayatının sonuna kadar kanser hastalarının tedavisi için bilimsel çalışmalar yapmaktan hiç vazgeçmedi.

Bundan 33 yıl önce “Geliştirdiğim zakkum ilacı kanser tedavisinde kullanılabilir” dediği için dönemin tıp dünyası tarafından tepki gören Op. Dr. Ziya Özel’in 6 Haziran’da 94 yaşında ABD’nin California eyaletindeki evinde hayatını kaybettiği ortaya çıktı. 1960’lı yıllardan itibaren Muğla’da yoğun olarak bulunan zakkum çiçeği üzerine araştırmalar yapan ve elde ettiği bulguları paylaşan Ziya Özel açıklamalarıyla uzun yıllar gündem olmuştu. Kamuoyunda “Zakkumcu Ziya” olarak anılan Ziya Özel, sert eleştirilerin hedefi olmuştu.

ZAKKUMU MUĞLA’DAKİ KÖYLÜLERDEN GÖRDÜ

1927 yılında Mersin’in Kürkçü köyünde dünyaya gelen Dr. Ziya Özel 1946 yılında askeri tıbbiye bölümüne girdi, 1952 yılında mezun oldu. Beş yıl askeri doktor olarak hizmet veren Özel, 1962 yılında ordudan istifa ederek Muğla Devlet Hastanesi’nde göreve başladı. Burada köylülerin cilt kanseri görülen bölgelere zakkum yaprakları koyduğunu gören Özel, Fransızca bir kaynakta zakkum çiçeğinin içeriğindeki maddelerle ilgili bilgilere rastlayınca çalışmalarını bu yöne çevirdi. 1988 yılında ‘zakkumdan elde ettiğim ilaç kansere iyi geliyor” açıklamasında bulunan Özel o dönemde adeta vatan haini ilan edildi. Dr. Özel bir röportajında o dönem yaşadıklarını şöyle anlatıyor:

‘NEREDEYSE VATAN HAİNİ İLAN EDİLDİM’

“Benim yaptığım zakkum ekstresi, kanser ilacı değil. Bu, vücudun bağışıklık sistemini güçlendiren bir sistem. Sadece iyilik yapmak istiyordum, mücadelem buydu. Neredeyse vatan haini ilan edildim. Aleyhimde kampanya başlatılınca ABD’ye gittim. 1988’de döndüğümde beni hastalarım karşıladı. 1992’de bir dergiye ‘Muğla’da kanser hastası bir balıkçı iyi oldu’ dedim. Sağlık Bakanlığı suç duyurusu yaptı. Hastanın ifadesi alındı, Şükrü’ye ‘Neden iyileştin?’ diye soruldu, bana para cezası kesildi, meslekten men cezası verildi. Bir gün sonra oğlunun ölümünü bekleyen bir baba kapımı çaldı. Beyninde tümör vardı. O çocuk da hayatta.” 

YAŞADIKLARINA RAĞMEN TÜRKİYE’YE HİÇ KÜSMEDİ

Ziya Özel’in kızı Sumru Vance babasını şöyle anlatıyor: “Babam büyük bir vatanseverdi. Tüm ilaç çalışmalarını Türkiye’de gerçekleştirmek istiyordu. Ancak Türkiye’de bu çalışmalara kimse sahip çıkmadı. Patent çalışmalarını ABD’de sürdürüyordu, gidip geliyordu. Son 6-7 yılda tamamen California’ya taşındı. Eğer bu ilacı Türkiye’de geliştirebilseydi hem Türkiye hem de insanlarımız kazançlı çıkacaktı. En büyük hayali bu ilacın piyasaya çıkması ve hastaları iyileştirmesiydi. Babama karşı düşmanlık seviyesinde açıklamalar yapan profesörler oldu. Babam ise ‘Ben böyle bir şey buldum bunun her türlü formülünü açayım birlikte geliştirelim’ diyen biriydi. Ancak onu Türkiye’den uzaklaştırdılar. Tüm yaşadıklarına rağmen Türkiye’ye küsmedi. Hastaları da onun peşini hiç bırakmadı. Babamın neredeyse hiçbir hobisi yoktu. Tüm hayatını hastalarını iyileştirmeye adamıştı. Ölene kadar da çalıştı. 20 yıl önce tedavi ettiği hastaların bugünkü durumunu arar sorardı. Hiçbir hastasıyla irtibatı kopartmadı. Kendini insanları iyileştirmeye adamıştı. Babamın geliştirdiği ilaç bağışıklık sistemini güçlendiren bir formül. Hem annem hem de babam bu ilaç sayesinde çok uzun süre yaşadı. Annem geçen yıl vefat etti, ondan tam bir yıl sonra da babam hayatını kaybetti.”

FDA OLUMLU RAPOR VERDİ

Türkiye’de tepkilerle karşılaşınca 1992’de zakkumdan elde edilen “Oleander” maddesinin bağışıklık sistemini güçlendiren etkisi üzerine ABD’de patent alan Dr. Özel zakkum üzerine çalışmaktan hiç vazgeçmedi. Dr. Özel’in zakkum ekstreli kanser ilacı için Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ilk olumlu raporunu 2013 yılında vermişti. ABD Onkoloji Birliği, FDA tarafından yapılan Faz 1 deneme çalışmasının başarıyla sonuçlandığını açıklamıştı. Özel’in yeğeni Hakan Aldemir ilaç çalışmalarının son aşamada olduğunu belirtti.

Ece Çelik-Hürriyet