Radyo 7 programcılarından Eda Çelebi’nin hazırlayıp sunduğu Eda’yla Gün Ortası programına Av. Şeref Aktaş konukoldu. Ev sahibi ve kiracı hakları, kira ödeme şekli ve kira kontratı ile ilgili merak edilen soruları cevaplandırdı

Ev sahipleri ve kiracıları koruyan kanunlar nelerdir?
Ev sahibi ve kiracı kanunlarını düzenleyen temel kanunlardan 1926 yılında çıkan borçlar kanununudur. Borçlar kanunu tüm kiracı ilişkilerini, tarafların haklarını düzenleyen bir kanundur. Bir diğer kanun ise 1955 yılında çıkan gayrimenkul kiraları kanunudur.

Kira kontratı yaparken neler göz önünde bulundurulmalı?
Kira kontratı bir sözleşmedir. Yazılı olarak da yapılacağı gibi sözlü olarak da yapılmaktadır. Bizim tavsiyemiz kira sözleşmesinin yazılı olarak yapılması. Mahkemede veya olağan bir durumda ispat açısından yazılı olarak yapılması önemlidir. Taraflar arasında nasıl bir uygulama yapılacağı açısından kontratın yazılı olması mahkemenin işini daha da kolaylaştıracaktır. Kira kontratı olmazsa birçok sorununun çıkması muhtemeldir...

Ev sahibi kontratta yazan kira artışının üzerine çıkabilir mi?
Bu konuda kanuni bir düzenleme yoktur. Tarafların iradeleri esastır. Enflasyon oranları göz önünde bulundurularak zam oranı belirlenebilir.

Depozito ne kadardır? Nasıl belirlenir?
Depozitoda da diğer konularda olduğu gibi kanuni bir düzenleme yoktur. Bu oran kiracı eve girerken zamanla oluşabilecek zararlara karşılık alınan paradır. Alınacak oran ev sahibi ve kiracıların iradeleri sonucunda belirlenmektedir.

Kontrat bitmeden ev sahibi kiracıyı çıkartabilir mi?
Ev sahibi 6570 sayılı kanundaki maddeler ve borçlar kanununa dayanarak tahliye davası açma hakkına sahiptir. Bu kanunlar dışında bir gerekçe göstererek evden çıkartması mümkün değildir.

Ev sahibi hangi durumlarda kira kontratını feshedebiliyor?
Aslında ev sahibinin hakkı yok diyebiliriz. Kanunda olan belli başlı maddeler dışında ev sahibinin bir tahliye davası açma söz konusu değildir. Aksine 6570 sayılı kanundaki kanununun 11.maddesi doğrultusunda kiracının sözleşmeyi feshetme konusunda bir hak tanımıştır.

Sözleşmenin bitmesinden 15 gün önce kiracı "ben burada kalmak istemiyorum" derse bu takdirde kontratı feshedebilir. Demez ise ve yazılı sözleşmede bunun ile ilgili bir hüküm konulmamışsa ev sahibinin bir tahliye davası açma imkânı yoktur...

Kira bedelini ödeme şekli nasıl olmalıdır?
Maliye Bakanlığınca 29 Temmuz 2008 tarihinde yayınlanan genelgede konutlarda 500 TL üzeri gelir elde edenlerin, bu gelirleri belgelendirmek zorunda olduğu, bunlarında bankalar ve PTT şubelerince olması gerektiği bildirilmiştir. Bu gelirlerin banka veya PTT aracılığıyla ödenmesinin amacı zaman içerisinde doğabilecek husumetlere karşı alınan bir önlem amaçlıdır.

Tahliye kararı verildikten sonra kiracı evi boşaltmıyorsa neler yapılmalıdır?
Bu durumda icra-iflas kanunu devreye giriyor. Mahkemelerden alınan tahliye kararı neticesinde cebri icra yoluyla tahliye edilmesi söz konusu oluyor. Bizim burada tavsiyemiz cebri icra yoluna gitmeden kiracıya makul bir süre tanıyıp tahliyeyi sağlamak. Masraflar ve süreç açısından daha olumlu sonuçlanacaktır.

Kira sözleşmesi bitmeden kiracı evi boşaltabilir mi?
Böyle bir feshetme yoktur. Bu sözleşme çift taraflı bir sözleşmedir. Nasıl ki ev sahibi sözleşme bitmeden kiracıyı evden çıkartamıyorsa, kiracı da bu sözleşmeye aykırı davranarak evden çıkma hakkına sahip değildir. Eğer çıksa bile kira ödeme yükümlülüğü devam edecektir.
Haber 7