Küçükbaş hayvan varlığının neredeyse yarı yarıya azalması üzerine Tarım Bakanlığı bir dizi önlem aldı. Buna göre koyun ve keçilerde gebelik ve yavrulama dönemi olan 15 Kasım 2009 ile 1 Nisan 2010 tarihleri arasında dişi hayvan kesimi yasaklandı. Uygulama ile havyan sayısının tekrar artırılması hedefleniyor. Besiciler ise büyükbaşlar için de yasak getirilmesini istiyor.

Türkiye, son bir yıldır petrolden sonra ette de dünyanın en pahalı ülkelerinden biri haline geldi. Ortadoğu'ya ihracat sebebiyle koyun varlığı önemli ölçüde azalırken, süt veren büyükbaş hayvanlar bile mezbahaya gönderildi. Besicilikte tehlike çanları çalması üzerine Tarım ve Köyişleri Bakanlığı harekete geçti. Bakanlık, hayvan varlığını tekrar artırmak için küçükbaşlarda dişi kesimini yasakladı. Tarım il ve ilçe müdürlüklerine dişi küçükbaş hayvanların gebe kaldığı dönemden doğuma kadar geçen süre içinde kesilmemesi talimatı verildi. Besiciler, sayısı hızla azalan büyükbaş hayvanlar için de benzer bir yasak getirilmesini istiyor.

Adana Tarım İl Müdür Yardımcısı Ömer Akmaz, dişi küçükbaş hayvan kesiminin 15 Kasım 2009 ile 1 Nisan 2010 tarihleri arasında yasaklandığını açıkladı. Çukurova bölgesinde küçükbaş sayısının yarıdan daha fazla azaldığını vurgulayan Akmaz, "Keçi varlığı, 275 binden 100 bine düştü. Koyun varlığı da 250 binden 125 bine indi. Dişi kesiminin yasaklanması, koyun sayısını tekrar artırabilir." dedi. Tire Süt Müstahsilleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük ise büyükbaşlarda da dişi kesiminin en az iki yıl yasaklanması gerektiğini düşünüyor. Son bir yılda dişi büyükbaş sayısının yüzde 25 gerilediğini belirten Eskiyörük, "Hayvan sayısıyla ilgili net veriler yok, kulak küpesinden yola çıkarak tahmin yapıyoruz. Geçen yıl süt fiyatları ucuz olduğu için hayvanlar kesildi." diye konuştu.

Dişi kesimini yasaklamanın, hayvan varlığını artırmanın en iyi yollarından biri olduğunu ifade eden Eskiyörük, ithalatın çözüm olmayacağını savundu: "Geçen yıl binlerce düve ithal edildi, bu yıl yine açık var. Bir düve 18-20 ayda gebe kalıyor, 9 ay sonra doğum yapıyor; bu da 2,5 yıl demek. Türkiye'de şu anda ciddi oranda düve kesimi var, 1 yaşındakiler bile kesiliyor." Sivas Hayvancılık Kooperatifler Birliği Başkanı Turgay Şahin de geçen yıl süt ucuz olduğu için dişi hayvanların kesildiğine dikkat çekiyor. Bu durumun buzağı üretimini etkilediğini anlatan Şahin, "Vatandaşlar, karnında buzağı olan hayvanları bile kesti. Suudi Arabistan, Suriye, Irak ve İran'ın alımları da artınca fiyatlar yükseldi. Şimdi hayvan sıkıntısı var." dedi. Bayrama sayılı günler kala kurban pazarları da hareketli günler geçiriyor. Tarım Bakanlığı'nın üreme döneminde dişi havyan kesimine getirdiği yasak, kurbanlıkları da kapsıyor. Bu çerçevede belediyeler de kurban pazarlarında gebe hayvan denetimine başladı. Örneğin Ankara'da Keçiören İlçe Belediyesi, ultrasonografi yöntemiyle pazarlardaki kurbanlıklardan gebe olanları tespit ediyor. Hamile olduğu belirlenen hayvanların satışına izin verilmiyor.

ALİ RIZA KARASU İZMİR

'Ucuza kuzu eti yemek için dört ay daha sabredin'

Et fiyatlarındaki büyük artışı değerlendiren Ankara Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Faik Yavuz, tüketicilere 'dört ay sabredin' tavsiyesinde bulundu. Birçok üreticinin elinde bulunan küçükbaş hayvanı kesmediğini belirten Yavuz, "Fiyatların yükselmesinin sebebi, dişi kuzusu olanların onları damızlığa bırakmasından kaynaklanıyor. Mart ve nisan aylarından sonra bunlar kesilir. Dört beş ay sonra, bugünlerde 16 TL'ye kadar çıkan fiyatlar geriler." değerlendirmesini yaptı. Büyükbaş hayvanda ise kemikli etin fiyatının 12,9 liraya kadar çıktığını ifade eden Faik Yavuz, artışın son üç ayda meydana geldiğini aktardı. 2005 yılında fiyatın 8,2 lira olduğunu kaydeden Borsa Başkanı, "Yıllık enflasyon kadar artsa zaten rakamlar şimdiki fiyata ulaşırdı." dedi.

Öte yandan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), Tarım ve Sanayi bakanlıkları, Dış Ticaret Müsteşarlığı, üniversiteler ve sektör temsilcileri ile görüşerek et konusunda bir rapor hazırladı. 'Kırmızı Et Sektör Değerlendirme Raporu'nda verilen bilgilere göre son 10 yılda kesilen sığır sayısı yüzde 21, manda sayısı yüzde 29, koyun sayısı yüzde 43, keçi sayısı da yüzde 73 azaldı. Et üretiminde de, sığır hariç bütün türlerde ciddi oranda düşüş yaşandı. Ortalamada ise et üretimi yüzde 9 düştü. TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye'nin 2013 yılında 164 bin ton et açığı olacağını, bu sebeple şimdiden özellikle küçükbaş hayvancılık ve mandacılıkta acil tedbir paketlerinin devreye sokulması gerektiğini anlattı. Bayraktar, birçok sıkıntıya rağmen üreticilerin bu yıl Kurban Bayramı'ndan, geçen yıllara nazaran daha umutlu olduğunu bildirdi.
Zaman