Tasavvufî disiplin, meşreb ve mizaca uygun tavır ve yol almanın ötesinde müessesevî bir karaktere malik bir ocak olarak ortaya çıkan ilk tarîkat, genel kabûle göre Kadiriyye’dir. Bu tarîkatın kurucusu Abdulkâdir Geylânî (ö. 562/1166)’dir.

Aynı dönemde kurulmuş bir diğer tarîkat ise Yesevîyye’dir. Türk tasavvuf tarihinde ilk ve en büyük tesirler bırakan bu tarîkatın kurucusu ise Ahmed Yesevî (ö. 562/1166)’dir.

Yine aynı dönemde kurulmuş bir diğer tarîkat de Rifâiyye olup, bu tarîkat de Ahmed er-Rifâî (ö. 578/1183) tarafından kurulmuştur.

Bu tarîkatlerin ardından kurulan ve pek çok kola vücûd veren diğer bazı tarîkatler ise şunlardır:

1.  Medyeniyye: Ebû Medyen Şuayb b. Hüseyin (ö. 590/1193).

2.  Kübreviyye: Necmüddin Kübrâ (ö. 618/ 1236).

3.  Suhreverdiyye: Ebû Hafs Ömer es-Suhreverdî (ö. 632/1236).

4.  Çeştiyye: Muinüddin Hasan el-Çeşti (ö. 633/1236).

5.  Ekberiyye: Muhyiddin b. Arabî (ö. 638/1240).

6.  Şazeliyye: Ebû’l-Hasan eş-Şazelî (ö. 656/1258).

7.  Bektâşiyye: Hacı Bektâş-ı Velî (ö. 669/1270).

8.  Mevleviyye: Mevlânâ Celâleddin Rumî (ö. 672/1273).

9.  Bedeviyye: Ahmed b. Ali Bedevî (ö. 675/1276).

10. Desûkiyye: İbrahim Burhâneddîn ed-Desûkî (ö. 693/1295).

11. Sa’diyye: Sadüddin b. Mûsa Cibâvî (ö. 700/1300).

12. Halvetîyye: Ömer b. Ekmelüddin Halvetî el-Lâhicî (ö. 750/1389).

13. Nakşibendiyye: Bahaüddin Nakşibendî (ö. 791/1389).

14. Bayrâmiyye: Hacı Bayrâm-ı Velî (ö. 833/1430)

15. Celvetiyye: Azîz Mahmûd Hüdâyî (ö. 1038/1628).

Sorularla İslamiyet