Namazda göğsünü kıbleden çevirmeden boynunu döndürüp bir yere bakmak namazı bozmaz. Ancak bu durum mekruhtur; namazın sevabını azaltır. Göğsü kıbleden döndürmek ise namazı bozar.

Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi: Resûlullah aleyhissalatü vesselama namazda başı sağa sola çevirmenin hükmünü sordum. Peygamberimiz: "Bu, kulun namazından bir miktarını şeytanın kapıp aşırmasıdır." buyurdu. (Buhârî, Ezân 93, bk. Ebû Dâvûd, Salât 161)

Enes radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah aleyhissalatü vesselam şöyle buyurdu:

"Namazda sağa sola bakmaktan sakın. Çünkü namazda iken sağa sola bakmak helâk olmaya sebeptir. Sağa sola dönmekten kurtuluş yoksa, bari bu nâfilede olsun, farzda olmasın." (Tirmizî, Cum'a 59)

Ebû Zerr'in rivayet ettiği bir hadise göre, "Kul namazda iken Allah Teâlâ hep ona yönelmiş halde bulunur. Kul sağa sola bakınca Allah da kulundan yüz çevirir." (Nesâî, Sehv 10)

Peygamber Efendimiz (asm) bir hadislerinde bu hususu şöyle açıklamışlardır:

"Namazda iken sağa sola bakmaktan sakınınız. Çünkü sizden biriniz namaz içinde olduğu müddetçe Rabbine münâcat etmiş, yani gizli gizli onunla konuşmuş olur." (Heysemî, Mecmaü'z-zevâid, 2/80)

Namaz kılan insan başını sağa sola döndürünce, şeytan bir zafer elde eder ve kulu meşgul etme imkânına kavuşmuş olur. Şeytanın meşgûliyetine kapılmış olan kul Allah'la olan bağını koparmış demektir. Bu sebeple namazında bazen unutkanlık hali kendisine üstün gelir, kaç rekat kıldığını bilemez, bazen hataya düşer, okuduğunu şaşırır. Artık o anda kalbi de Allah ile meşgul değildir.

Bu durum Allah'ın rızâsına ve hoşnutluğuna aykırı olduğu için, o andaki davranışı şeytana nisbet edilmiştir.

Görüldüğü gibi namazda başını kıbleden başka tarafa çevirmek hem huşûu bozuyor, hem Allah'a yönelmeyi ihlal ettiği için şeytanın vesvese vermesine neden oluyor, hem de kulun namazdan kazanacağı ecir ve sevabı noksanlaştırıyor.

Namazda başı sağa sola çevirmenin tenzihen mekruh olduğunda ulemânın icmâı vardır. Fakat başı ile değil de bedeni ile kıbleden dönerse, ulemânın çoğunluğuna göre namaz bozulur. Boynunu döndürmeden göz ucuyla sağa sola bakmak ise mekruh değildir.

Buna göre;

- Namazda başı sağa sola çevirmek tenzihen mekruhtur.

- Namaz kılarken başı sağa sola çevirmek, kişinin Allah'la olan irtibatını koparır, şeytanın kendisini meşgul etmesine vesile olur. Çünkü şeytan kişinin namazdaki gafletini ganimet bilir.

- Kişinin namaz esnasında sadece göz ucuyla sağa sola bakması namaza zarar vermez ve mekruh sayılmaz.

- Namaz kılarken bedeni kıbleden ayrılacak derecede sağa sola dönmek namazı bozar.

- Meşrû bir özürden dolayı namaz esnasında başı sağa sola çevirmek mekruh olmaz.

- Nafile namazlarda başı sağa sola çevirmek, farz namazlardakinden daha az mekruhluk ifade eder. Çünkü farzlara ihtimam şeriatta nâfilelerden daha önceliklidir.

Sorularla İslamiyet