Nefis muhasebesi;gerçekte insanın hesaplı olması,hesabını bilmesi emektir.
İnsanın kendisini hesaba çekmesi,hata yapmamasına veya az hata yapmasına sebeb olur.

Her akşam kasasını çekip kar ve zararını hesaba çalışan bir esnafın zarar riski az demektir. Bir de buna ek olarak yıllık bilançosunu hesab etmesi,açıkları kapatıp,karları artırması o mesleğin düzenli ve dengeli gittiğinin bir göstergesidir.
Aksi takdirde bu durum nereye ve ne zamana kadar varlığını devam ettirebilir?
Dünya pazarına ticaret için gelen insanlar burada alış verişlerini yaptıktan sonra kendilerini gönderen Rabbı Rahimlerine kavuşacak,hesaba çekileceklerdir.

Âyette:”İnsan başı boş bırakılacağını mı zanneder?”[Kıyame.36.] Elbette hayır. İnsan başı boş değildir. Yaptığı her amelinden sorguya çekilecektir. Çünkü;insan ipi boğazına sarılıp istediği yerde otlamak üzere başı boş bırakılmamıştır.

Âyette:”Kim zerre miktar hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktar şer yapmışsa onu görür.”[Zilzal.7-8.]
Evet. Her yapılan iş bir hesaba ve muhasebeye tabidir. Ceza da amelin cinsindendir.

Her insan kendine sormalıdır. Tıpkı Hz. Ömer gibi:”Bugün Allah için ne yaptın?”
İman ve ibadetle geçen bir hayatta kaybedilen nedir? İmansız ve ibadetsiz bir hayatta kazanılan nedir? Biri neler kaybetmekte,diğeri neler kazanmaktadır?
Oysa mesele ters orantılıdır. Birincinin kazancı hem dünyada,hem de ahiret ve ahirette iken,diğerinin kazancı olsa olsa şüpheli bir dünya kazancıyla sınırlı kalır.
Oysa sonsuzu kaybedip sonlu ve hakiki olmayan bir şeyi kazanan kimse kazançlı sayılmaz.

Kendini hesaba çekmeme de kayıp vardır,bitip tükenme söz konusudur.
İnsan geçmişine bakmadan geleceğine ümitle ve emniyetle adım atamaz.
Şimdiye kadar neler yaptık,neleri yapmadık?Yapmamız gereken nelerdir?
“Ahirette seni kurtaracak bir eserin olmadığı takdirde bu dünyada bıraktığın eserlere de kıymet verme.”Hakikatınca;ahirette, sonsuz hayatta bizi kurtaracak şeyler nelerdir? Bu uğurda neler yaptık? Kendimize sormamız gerekmez mi? Telafisinin lüzumu yok mudur?
Gerçekten biz nereden geldik,nereye gitmekteyiz ve bu dünyadaki vazife ve sorumluluğumuz nelerdir?
Ve bizi gönderen bizden ne istemektedir?