Dünya, petrol bölgeleri çevresinde yoğunlaşan çatışmalara odaklanırken, mülteci durumuna düşen yüz binlerce insan ise acil yardım bekliyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin insanî işlerden sorumlu yardımcısı Valerie Amos, Libya'yı terk eden 400 bin kişi ile ülke içinde 600 bin civarında insanın yardıma ihtiyacı olduğunu söyledi. Libya'dan 23 binden fazla kişiyi tahliye eden Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ile birlikte bugün Mersin'den Bingazi'ye gemiyle insanî yardım gönderiyor.

Çok sayıda kişinin sığındığı Tunus'ta insanlar zor şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor. Ras Cedir Sınır Kapısı'nda kurulan çadırlarda, çoğunluğunu Bangladeşlilerin oluşturduğu insanlar, gıda güvenliği, beslenme, sağlık ve su sıkıntısı çekiyor. Çöl ikliminin hakim olduğu bölgede sıcak hava çadır hayatını zorlaştırırken, güneşin batmasıyla birlikte insanlar dağıtılan battaniyelere sarılarak ve ateş yakarak ısınmaya çalışıyor. Dağıtılan yemekten almak için uzun kuyruklar oluşturan insanlar arasında zaman zaman sıra kavgası yaşanıyor. Tuvalet konusunda sıkıntı devam ederken, çadır kentin sakinleri banyo ihtiyaçlarını taşıma su ile gideriyor. Kovalara doldurdukları suyla yıkanmaya çalışan insanlar, aynı suyu elbiselerini yıkamada da kullanıyor. Başkent Trablus'taki havaalanı yakınlarında kurulan çadır kentte de binlerce Sahra altı Afrikalı hayata tutunmaya çalışıyor. 6,5 milyonluk Libya'da çoğu Gana ve Nijer'den gelen 1,5 milyon kaçak işçi bulunduğu söyleniyor. Kendi ülkelerinden tahliye için destek bulamayan binlerce Afrikalı, çaresiz bir şekilde dünyanın uzatacağı yardım elini bekliyor. BM yetkilileri, Libya'daki insani krizle baş edebilmek için acil 160 milyon dolara ihtiyaç duyduklarını bildirdi.

TÜRKİYE VE BAE'DEN YARDIM ELİ

Libya'nın Tunus, Mısır, Nijer ve Cezayir sınırından 20 Şubat'tan bu yana, ülkedeki yabancı nüfusun yaklaşık yüzde 15'ini oluşturduğu tahmin edilen 213 bin yabancı işçi kaçtı. Önümüzdeki üç ay içinde yüz binlerce kişinin daha sınırlara akın etmesinin beklendiği belirtiliyor.

Libya'dan başarılı bir şekilde 23 binden fazla kişiyi tahliye eden Türkiye, şimdi de insani yardım için kolları sıvadı. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile insani yardım malzemesi gönderilmesi çalışmalarını başlatan Türkiye, bugün Mersin'den Bingazi'ye gemi gönderiyor. Gemide, ilaç, tıbbi malzeme, çadır, battaniye, gıda, mobil fırın ve mobil mutfak aracından oluşan 708 ton ağırlığında yaklaşık 3 milyon yüz bin dolar tutarında insani yardım malzemesi bulunuyor.

KADDAFİ, HAVA SALDIRILARINA HIZ VERDİ

İstifa etmemekte direnen Libya lideri Muammer Kaddafi ise hava saldırıları ve ağır topçu ateşi ile kuzey kıyılarında kaybettiği yerleri geri almaya çalışıyor. Muhalif güçler ise kontrolü ele geçirdikleri bölgelerdeki pozisyonlarını korumak için yoğun çaba harcıyor. Libya uçakları dün de ülkenin doğusunda petrol kenti Ras Lanuf ve Trablus'a en yakın kent olan stratejik önemdeki Zaviye'yi vurdu. Ras Lanuf'ta kontrolü ellerinde bulunduran muhalifler, bölgeyi kaybetmemek için cepheye gönüllü milis, silah ve lojistik takviyesine devam ediyor. BM'ye göre çatışmalarda şimdiye dek binden fazla insan öldü.

Kaddafi güçlerinin hava saldırılarıyla pozisyonlarını güçlendirmesi, uluslararası arenada 'uçuşa yasak bölge' oluşturulması planlarını ise hızlandırdı. İngiltere ve Fransa, BM Güvenlik Konseyi'ne konuyla ilgili bir karar tasarısı taslağı hazırlıyor. Konu, yarınki NATO Savunma Bakanları toplantısında da ele alınacak. Bu fikre, Körfez ülkelerinin yeşil ışık yakmasının ardından İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu da destek verdi. ABD Başkanı Barack Obama'nın "Libya'ya askeri harekat mümkün" sözlerinin ardından "dış müdahale" tartışmaları da yeniden alevlendi. Ancak bu ihtimal şimdilik pek mümkün görünmüyor.

Kaddafi ile muhalifler arasında diyalog konusu da bilmeceye dönüştü. Kaddafi'nin bir temsilcisi aracılığıyla, kendisi ve ailesinin güvenliğinin sağlanması ve servetine dokunulmaması karşılığında iktidarı ve ülkeyi terk etmeyi teklif ettiği iddia edilmişti. Dün muhalifler, Kaddafi ile pazarlık teklifini reddettiklerini açıklarken, Libya devlet televizyonu ise Libya hükümetinin isyancılarla görüşmeyi reddettiğini duyurdu.

Öte yandan Avrupa Birliği'nin, Kuzey Afrika ülkelerini demokratik reformlar yapılmasını teşvik etmek amacıyla mali imtiyaz ve mevzuat ayrıcalıkları önereceği iddia edildi. Financial Times'ın konuyla ilgili olarak elde ettiği taslağa dayanarak verdiği haberde, bu girişimin cuma günü Brüksel'de yapılacak AB zirvesi için hazırlanan planın bir parçası olduğu, planda ek kalkınma yardımı, göç mevzuatının yumuşatılması ve ticari engellerin azaltılmasının da öngörüldüğü belirtildi.

Zaman