Star, son yılların en hararetli tartışma konusu olan ve siyasetten ekonomiye,  yargıdan medyaya her alanı etkisi altına aldığı iddia edilerek adeta efsaneleşen ‘Cemaat’ gerçeğini tüm yönleriyle masaya yatırdı.

ANDY - AR Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin ‘cemaatler’, ‘din ve toplum’, ‘din ve siyaset’, ‘modernleşme ve din’ gibi sosyolojik alanlarda uzman olan Prof. Ömer Çaha, Prof. Yasin Aktay, Doç. Ferhat Kentel ve Doç. Ramazan Yelken’e hazırlattığı araştırmanın sonuçları ezberleri bozacak nitelikte. 10-20 Mart tarihlerinde 20 il ve bağlı 40 ilçede 2 bin160 kişi ile yüz yüze görüşülerek hazırlanan “Türk Toplumunda Cemaat Algısı” adlı araştırma ‘Cemaat’ denilince sadece ‘dini cemaatler’in akla geldiğini ancak cemaatlerin dinsel veya seküler manada birer sivil toplum oluşumu olduğu gerçeğini ortaya koydu. 97 sayfadan oluşan ve Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Malatya, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Trabzon Van ve Zonguldak’ta yapılan saha çalışmasının dikkat çeken sonuçları şöyle aktarıldı:

12 milyon kendini cemaat üyesi sayıyor

Araştırmaya göre “cemaatlere biraz yakınlığım var” ya da “herhangi bir cemaate mensubum” diyenlerin toplam oranı yüzde 16.  Araştırmacılar bu durumu şöyle yorumluyor: “Bu da 75 milyonluk bir nüfus üzerinden yaklaşık olarak 12 milyona tekabül eder. Bu sayı ağırlıklı olarak Nur cemaatinde yoğunlaşmaktadır. Cemaat mensuplarını yüzde 25’i Fethullah Gülen, yüzde 20’si de Nur cemaatine bağlıdır.”

Adı en çok duyulan Fethullah Gülen

AdInI en fazla duyduğunuz cemaat hangisi, sorusuna ‘Gülen Cemaati’ cevabı verenlerin oranı yüz de 30.1 oldu.  Bunu, “Süleymancılar” yüzde 19, “Nur Cemaati” yüzde 17.3, “Nakşibendiler” yüzde 5.9, “İsmailağa Cemaati” yüzde 2.8, “Cubbeli Ahmet Hoca Cemaati” yüzde 2.4 olarak izledi. “Adını bildiğiniz herhangi bir dini cemaat lideri var mı”, sorusuna “Fethullah Gülen” yüzde 60.6, “Mahmut Efendi” yüzde 7.4, “Cübbeli Ahmet Hoca” da yüzde 1.5 olarak çıktı.

Manevi ihtiyaçlar cemaate götürüyor

Çok tartışılan cemaatlerin işlevlerine ilişkin olarak da “Bir cemaate girişinizde en fazla rol oynayan neydi” sorusuna “Dini ve manevi ihtiyaçlar” yüzde 18, “Aile veya arkadaşlarımın etkisi” 8.2, “Cemaatteki samimi arkadaşlık” 6.6, “Yalnızlık problemini aşma isteği” 5.7, “Cemaatteki paylaşma duygusu” 3.7, “Cemaatin başarılı hizmetleri” 1.7, Diğer 6.1, cevap yok yüzde 50 yanıtları verildi.

En başarılı oldukları alan dershane çıktı

Araştırmaya katılanlara cemaatlerin hangi alanlarda başarılı olup olmadğı da soruldu. Katılımcıların yüzde 37.8’i “Dershane ve okul faaliyetlerinde” yanıtını verirken, “Dini hizmetler” diyenlerin oranı yüzde 27.2, “Sosyal yardım hizmetleri” diyenlerin oranı yüzde 12.3, “Hiçbir şeyde başarılı bulmuyorum” diyenlerin oranı yüzde 8.9’da kaldı.

ADD, ÇYDD ve Masonlar aslına birer cemaat

Araştırmada sorulan “Mason/Lions/Rotary kulüpleri, Atatürkçü Düşünce Derneği, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği gibi topluluklar da bir nevi cemaat sayılabilir mi” sorusuna yüzde 27.4 evet sayılabilir, yüzde 26.1 fikrim yok ve yüzde 46.4 hayır sayılmaz yanıtını verdi. Araştırmacılar konuyla ilgili yorumlarında, “Dini amaçların dışındaki herhangi bir amaçla bir araya gelenlerin de cemaat oluşturup oluşturmadığını sorgulamak üzere mason, lions, rotary kulüpleri ile Atatürkçü Düşünce Derneği veya Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği gibi seküler karakterli kuruluşların da bir nevi cemaat sayılıp sayılmayacağı sorgulanmıştır. Araştırmada yer alanların yüzde 27’si bunların da cemaat olarak algılanabileceğini belirtmiştir” denildi. ANDY - AR’IN araştırmasında cemaatlere hiçbir parti seçmeninin uzak kalmadığı görülürken, sanıldığının aksine AK Parti tabanının yüzde 72.2’lik oranının kendini bir cemaate yakın hissetmediği sonucu ortaya çıktı.

CHP’ye göre en olumlu Nakşiler

En etkili cemaatler hakkında olumlu düşüncelerin dağılımı tablosunda durum ise şu şekilde:

Gülen Cemaati: AK Parti yüzde 60, CHP yüzde 8.1, MHP yüzde 6.5,

BDP yüzde 3.8

Nur Cemaati: AK Parti yüzde 69.6, CHP yüzde 4.1, MHP yüzde 12.3,

BDP yüzde 2.3

Süleymancılar: AK Parti: Yüzde 45.5, CHP yüzde 10.4, MHP yüzde 14.3

Cübbeli Ahmet Hoca: AK Parti yüzde 81 CHP,- MHP -, BDP yüzde 4.8

Hizbullah: AK Parti yüzde 44.4, CHP yüzde 11.1, MHP yüzde 22.2, BDP -,

Nakşiler: AK Parti yüzde 75, CHP yüzde 12.5, MHP -, BDP-

İsmailağa Cemaati: AK Parti yüzde 100, CHP-, MHP-, BDP-

Cemaatten baskı hissetmedim % 74

AraŞtIrmada yöneltilen “Son bir yılda herhangi bir dini cemaatten kaynaklanan bir baskıya uğradığınızı hissediyor musunuz” sorusuna “Kesinlikle hissetmedim” yüzde 51.9, “Pek hissetmedim” yüzde 23.8, “Biraz hissettim” yüzde 8.9, “Çok hissettim” yüzde 5.3, “Cevap yok” 9.1, ve diğer 0.9 oldu.

Cemaatler mensubu olmayanları dışlamıyor

“Sİze göre dini cemaatler kendi dışındaki insanları dışlıyorlar mı” sorusuna “Kesinlikle dışlamıyorlar” diyenlerin oranı yüzed 25.6”, “Pek dışlamıyor” yüzde 25.4, “Biraz dışlıyorlar” yüzde 23.6, “Kesinlikle dışlıyorlar” yüzde 21” diğer ise yüzde 4.4 oldu.

Cemaatlere karşı mısınız?

Katılımcılara yöneltilen ‘Genel olarak dini cemaatler hakkında hangi kanaatlere sahipsiniz’ sorusuna, ‘Karşı değilim, ama pek tasvip de etmiyorum’ diyenlerin oranı yüzde 31.4 olarak gerçekleşti. ‘Genel olarak olumlu buluyorum’ diyenlerin oranı yüzde 24.3 oldu.

Cemaatlerin dağılımı

‘Mensup olduğunuz ya da yakınlık hissettiğiniz cemaat hangisidir’ sorusuna ‘Gülen cemaati’ yüzde 24.56, ‘Nur cemaati’ yüzde 19.88, ‘Süleymancılar’ yüzde 8.91, ‘İsmailağa’ yüzde 8.31, ‘Nakşiler’ yüzde 4.14, ‘Menzil cemaati’ yüzde 3.83, olarak cevap verildi.

En etkili cemaatler hangileri

‘Size göre Türkiye’de en etkili olan cemaat hangisidir’ sorusuna ise en fazla adı duyulan sıralamasında birinci gelen ‘Gülen cemaati’ şıkkını işaretleyenlerin oranı yüzde 44 olurken, ‘Nur cemaati’ yüzde 16.9, ‘Süleymancılar’ yüzde 6.3, ‘Hizbullah’ yüzde 5.3 oldu.

Star