Aile aşırı ve lüks tüketim kıskacında
Bir araştırmada, ailelerin ekonomi alanında en büyük sorunları ''aşırı tüketim,'' ''lüks talepler'' ve ''kredi kartı kullanımı'' olarak sıralandı.
Türkiye’dekı Ailelerin Eğitim İhtiyacı Analizi’ni içeren araştırma sonuçlarına göre, katılımcılar ailelerin ekonomi alanında en büyük sorununu ‘’aşırı tüketim’’, ‘’lüks talepler’’ ile ‘’kredi kartı kullanımı’’ olarak sıralandı. Araştırma, insanların sahip oldukları kredi kartları dolayısıyla gelirlerinin çok daha ötesinde alış veriş yaptığını ve bunun sonucunda aile ekonomisinde ciddî sorunlar yaşandığını ortaya çıkardı.
Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, (ASAGEM) Türkiye’de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları Analiz Raporunu sonuçlandırdı. TÜİK tarafından belirlenen örneklem çerçevesinde 7 bin hanede derinlemesine ve grup görüşmesiyle oluşturulan rapor kapsamında çalışmalar, Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya, Malatya, Samsun, Tekirdağ ve Trabzon’un olduğu 12 bölgede gerçekleştirildi. Araştırmada, Türkiye’deki bütün ailelerin yansıtılması konusuna ayrıca önem verilerek, araştırmaya katılan aileler eğitim ve gelir durumları gibi ayrı kategorilerden de oluşturuldu. Rapor, ekonomi, Hukuk, Sağlık, İletişim, Medya ve Ailede eğitim başlıkları altında ailelerin ihtiyaç duydukları konuları belirleme amacıyla oluşturuldu.
LÜKS İLE İHTİYAÇ AYRIMI KALMADI
Katılımcıların görüşlerine göre ailelerin ekonomi alanında en büyük sorunu aşırı tüketim, lüks talepler ve kredi kartı kullanımı olarak sıralanıyor. Görüşmeye katılanların en çok vurguladıkları nokta, insanların sürekli alış veriş yapma eğiliminde olması ve bunu yaparken de kredi kartı kullanmaları. İnsanların artık lüks ile ihtiyaç arasındaki ayrımı yapamaz hale geldikleri belirtiliyor. Aile ekonomisi açısından ikinci büyük sorun kredi kartlarının aşırı ve bilinçsiz kullanımı. Araştırma sonuçlarına göre, insanlar sahip oldukları kredi kartları dolayısıyla gelirlerinin çok daha ötesinde alış veriş yapıyor ve bunun sonucunda aile ekonomisinde ciddî sorunlar yaşanıyor. Aileler, ekonomik anlamda yaşadıkları sorunların bir sebebini de reklâmlar olarak gösteriyor. Reklâmlar aileler tarafından tüketimi körükleyen en önemli unsurlardan biri olarak görülüyor. Reklâmların insanların sürekli yeni ürünleri almaya teşvik ettiği ve insanlara ihtiyacı olmayan şeyleri ihtiyaçmış gibi gösterdiğine vurgu yapılıyor.
EVLİLİKLER ERTELENİYOR
Evlenme hazırlığındaki bireyler, bu süreçte aşırı harcama yapılması ve bu harcamaların aileleri zorladığı konusuna dikkat çekiyor. Genç çiftler düğün harcamaları yüzünden evliliklerini erteleyebildiklerini belirtiyor.
Araştırma sonuçları, özellikle evlenme hazırlığındaki bireylerin ekonomik anlamda bir çok sorunla karşı karşıya kaldığını gösteriyor. Sağlıklı bir evliliğin yapılması için iyi bir gelire sahip olmanın önemine işaret edilen araştırmada, katılımcı parçalanmış aile fertlerinin de evliliklerinin en çok ekonomik sorunlardan dolayı bozulduğunu ifade ettikleri aktarıldı.
Ailedeki çocuk sayısı dikkate alınarak yapılan analizde, ekonomi konusunda en çok 2 çocuklu ailelerin kendilerini yeterli gördüğünü, en az yeterli gören grubun ise 4 ve daha fazla çocuklu aileler olduğunu kaydedildi. Ayrıca büyükşehirlerde köye doğru gidildikçe ailelerin kendilerini yeterli görme oranları da düşüyor. Parçalanmış ailelerin de boşanma sonrasında çok ciddî ekonomik sorunlarla karşı karşıya kaldığı görülüyor. Özellikle boşanmalardan sonra çocuk bakımı üstlenen annelerin oldukça ciddî ekonomik sorunlarla adeta boğuştuğu belirtiliyor. Katılımcılar, medyanın aile üzerindeki etkilerini, bazı programların şiddete yönlendirmesi, toplumsal değerleri aşındırma, bağımlılık, ahlaksızlığa alıştırma ve özendirme, aile içi iletişimi engelleme ve yanlış yönlendirme olarak sıralıyor.
AVM’LERLE BİRLİKTE TÜKETİM DEĞİŞTİ
Araştırma, özellikle büyük şehirlerde yaygınlaşan alış veriş merkezlerinin insanların tüketim alışkanlıklarında değişime yol açtığını gösteriyor.
Katılımcılar, dev alış veriş merkezlerinin insanları daha çok tüketime yönlendirdiği görüşünde. Ailelerin gelir gider dengesi kuramamasının sadece gelir yetersizliğinden kaynaklanmadığını da ortaya koyan araştırmaya göre, yeterli gelire sahip olan aileler de gelir gider dengesi kuramıyor. Bu durum insanların hep gelirlerinin daha üstünde harcama eğiliminde olduklarından kaynaklanıyor.
RAPORDAN TEKLİFLER
Araştırma sonuçlarına göre, önerilerin de yer aldığı araştırmada, öğrenim görmemiş ya da öğrenim düzeyi düşük aile üyelerinin eğitime yönlendirilmesi ile ilgili yöntemler geliştirilmesi gerektiği belirtiliyor. Evlenme hazırlığındaki bireylerin aile kurmada yaşadıkları sıkıntıları gidermek için eğitim programları geliştirilmesi öneriliyor. Araştırmada, ayrıca parçalanmış aile üyelerine uyum eğitimi, kredi kartı kullanımı eğitimi, televizyon ve reklâmların olumsuz etkileri konusunda bilinçlendirme eğitimleri ile bilinçli alış veriş eğitimleri ve ailelerin ruh sağlığı konusunda eğitim verilmesi gerektiği vurgulandı. Hukukî konularda aile üyelerinin yardım alabilecekleri danışma merkezlerinin kurulmasının önemine işaret edilen araştırmada, kanun metinlerinin herkesin anlayacağı bir dille ifade edilmesinin sağlanması gerektiği tavsiyesine yer verildi.
Yeni Asya