Topkapı Sarayı Müzesi'nin Silah Bölümü, kapsamlı bir restorasyonun ardından geçtiğimiz pazar günü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı bir törenle ziyarete açıldı.

Savaş meydanlarının haşmetini ve ihtişamını bugünlere taşıyan silahlardan Memlük hükümdarlarından Melik Kayıtbay'ın kılıcının hikâyesi ise pek az kimsenin bildiği bir sırrı saklıyor.

Medine denilince göz önünde canlanan ilk manzaradır 'Kubbe-i Hadra / Yeşil Kubbe'. Dünyanın en bahtiyar taşlarıyla, en bahtiyar harcıyla örülmüş bu kubbe, Melik Eşref Kayıtbay tarafından yaptırıldığı günden beri tam 551 yıldır Âlemler Sultanı Hz. Muhammed'in (sas) kabrini muhafazaya hizmet ediyor. Kubbe-i Hadra, Kayıtbay'ın 881 hicri yılında (M. 1476-77) Peygamber'in kabr-i saadetlerinde yaptırdığı tamirat sırasında inşa edilmiş. Birkaç yıl sonra çıkan yangında Mescid-i Nebevi yanmasına rağmen kubbe zarar görmemiş. 1800'lü yıllara kadar kurşun renginde kalmış ve 'Kubbe-i Zerka / Mavi Kubbe' adıyla anılmış. II. Mahmud'un emriyle yenilenmiş ve yeşile boyanmış.

Kayıtbay'ın Mescid-i Nebevi'de yaptırdığı tamirat sırasında Hazreti Peygamber'in kabrini çevreleyen ve kapısı olmayan hücreye de -duvarı yıkıldığı için- girme imkânı olmuş. O sırada Medine'de bulunan Şafii âlimlerinden İmam Semhûdî, edebsizlik etmekten çekindiği için ancak iki kere davet edildikten sonra girdiği Hücre-i Saadet'i "Kabr-i Saadet hücresine dahil olduğum vakit dimağım ömrümde hissetmediği gönül alan bir kokunun tesirinde kaldı." diyerek anlatıyor. Bu tamir esnasında Kabr-i Saadet'ten çıkan demir bir direkten teberrük kastıyla bir de kılıç yaptırılıp Peygamber âşığı Melik Kayıtbay'a gönderilmiş. Bu kılıç, şimdilerde geçtiğimiz pazar günü restore edilerek ziyarete açılan Topkapı Sarayı Müzesi Silah Seksiyonu'nda ziyaretçileri bekliyor.

Memlük Sultanı Kayıtbay, 1496'da Kafkasya'da doğdu. Mısır'a getirildi, Sultan Baybars tarafından satın alındı. Melik Zahir tarafından azad edilip devlet hizmetinde görevlendirildi. Takdir-i İlâhî kendisine Mısır sultanlığını nasip etti. Âdil, cesur, ileri görüşlü, ilme ve ilim adamlarına değer veren bir hükümdar olarak tanınan Kayıtbay, hükümdarlığının ilk yıllarında Osmanlılarla birtakım anlaşmazlıklar yaşasa da son yıllarında II. Bayezid'le anlaşma yoluna gitti. Ömrü boyunca 18 askerî sefere katılan Kayıtbay-ı Mısrî, adını İskenderiye, Kudüs, Halep, Şam, Mekke ve Medine'deki mimari çalışmalarıyla kalıcı kıldı. Medine'deki hizmetleri için 120 bin halis ayar altın dinar sarf ettiği söyleniyor. Kahire'de İslâm mimarisinin en göz alıcı eserlerinden olan Kayıtbay Külliyesi'ndeki türbesinde, Sultan I. Ahmed'le bir rüya hadisesine de konu olan Kadem-i Saadet'in yanı başında yatıyor.

Kayıtbay'ın Topkapı Sarayı Müzesi'nde korunan kılıcı, 108 santimetre boyunca. Kabzası kırıldığı için günümüze sadece demiri ulaşmış. Kabzaya yakın kısmında hikâyesinin anlatıldığı uzunca bir kitabe yer alıyor. Kitabeye göre kılıç, 881 yılında Hücre-i Saadet'in tamiratı sırasında Kabr-i Şerif'ten çıkarılan demir direkten imal edilmiş. Silah bölümünün vitrininde Kayıtbay'ın kılıcıyla birlikte alemi de yer alıyor. Müze depolarında ise hükümdara ait 7 kılıç muhafaza ediliyor.

11 BİN SİLAHLIK MUHTEŞEM KOLEKSİYON

Topkapı Sarayı'nda bizzat padişahlar tarafından kullanılmış, Osmanlı ordusundan kalmış, büyük zaferlerin hatırası olarak saklanmış, yabancı hükümdarlardan hediye gelmiş, savaşlarda ganimet olarak alınmış tarih ve sanat değeri açısında paha biçilemeyecek bir silah koleksiyonu bulunuyor. Kılıçlar, oklar, yaylar, baltalar, mızraklar, kalkanlar, tabancalar, çakmaklı tüfekler, zırhlar, miğferler, alemler öldürme âleti olan silahların bile sırf kan dökmek için değil, yeri geldiğinde îlâ-yı kelimetullah için kullanıldığında nasıl sanat eserine döndüğünü gösteriyor. Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında beraberinde getirdiği Memlük silahları da koleksiyonda önemli bir yer tutuyor. Kayıtbay-ı Mısrî'nin kılıçları ve alemi de muhtemelen bu dönemde saraya getirilmiş. Müzenin deposunda 11 bine yakın silah bulunmasına rağmen bunların çok az bir kısmı sergilenebiliyor.

İstanbul İl Özel İdaresi tarafından restore ettirilen Topkapı Sarayı Silah Seksiyonu sergi salonu aslında Kubbealtı'nın yanında divan toplantılarının ve Osmanlı Devleti'nin kayıtlarının tutulduğu bölüm. Ziyaretçiler, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından törenle ziyarete açılan salonu gezerken Cahit Berkay'dan Demir Demirkan'a, Hayko Cepkin'den Şebnem Ferah'a kadar birçok sanatçı tarafından hazırlanan özel besteler eşliğinde tarihe yolculuk yapıyor. Fatih'in, Yavuz'un, Kanuni'nin, 4. Murad'ın, I. Ahmed'in cihanı titreten kılıçlarını, sefere çıktıklarında ordularının üstünde yükselen alemlerini görüyor. Aynı zamanda sinema teknikleriyle canlandırılan minyatürlerden Osmanlı askeri ve silah kültürünü tanıma imkânı buluyor. Silah Bölümü'nün restorasyonu sırasında binada Bizans eserlerine ve tarihi su kuyusuna rastlanmış. Camla kaplanan zemin sayesinde zemindeki Bizans kalıntıları da rahatlıkla görülebiliyor.

Zaman