İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın, İslam Ansiklopedisi'nin bu yıl tamamlanacağını belirterek; "İslam Ansiklopedisi 44 ciltte bitecek. Biz şu anda 43. cildi çalışıyoruz. Bu cilt, Mart ayı içerisinde, 44. cilt de ondan altı ay sonra tamamlanır. Sonuç itibariyle İslam Ansiklopedisi, 2012 yılı içinde tamamlanmış olacak" dedi.

Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın, yaptığı açıklamada, yaklaşık 30 yıldır süren İslam Ansiklopedisi çalışmalarında sona geldiklerini söyledi. Ansiklopedinin sadece Türkiye'de değil, bütün dünyadaki bilim adamlarınca faydalanabilecek bir kaynak olduğunu ifade eden Aydın; "Bu ansiklopedi genel bir İslam kültürü ansiklopedisi. Ansiklopedide, İslam ilimleriyle ilgili kavramlar ve bilgilerin yanı sıra, İslam sanatları, İslam tarihinin çeşitli dönemlerine ait bilgiler, devletler, devlet adamları, bilim adamları, bilim adamlarının önemli eserleri ile bunun yanında çeşme, köprü, medrese, han, saray gibi İslam dünyasındaki önemli mimari eserler yer alacak" dedi. Aydın, ansiklopedinin İslam kültürü bazında tam bir genel kültür ansiklopedisi olduğunu ifade ederek; "İslam Ansiklopedisi, 44 ciltte bitecek. Biz şu anda 43. cildi çalışıyoruz. Bu cilt, Mart ayı içerisinde, 44. cilt de ondan altı ay sonra tamamlanır. Sonuç itibariyle İslam Ansiklopedisi, 2012 yılı içinde tamamlanmış olacak. 41. cilt matbaada basımda. 42. cilt hazır şu anda. 43. ciltte bu güne kadar yazılmadık 10 kadar maddemiz kaldı.

44. ciltte de 70 maddemiz kaldı yazılmadık. İçinde toplam 17 bin madde yer alacak. Ansiklopedi tamamlandığında İslam dünyasının bu çapta özgün ilk ansiklopedisi olacak" şeklinde konuştu. Böyle bir ansiklopediyi çıkarmanın ciddi bir birikim gerektirdiğini kaydeden Aydın; "Türkiye çok şükür böyle bir birikim noktasına geldi. Çünkü yazarlarımızın önemli bir kısmı Türkiye'den. Türkiye dışından İslam dünyasından olsun, Batı dünyasından olsun yazarlarımız da var. Baştan itibaren çalıştığımız ilim adamı sayısı 2 bin civarındadır. Bunun 1500'ü Türkiye'den. Ekseri yazarlarımızın Türkiye'den olması ülkemizin bilgi birikimini ortaya koyma bakımından önemli" diye konuştu.

İSLAMİ İLİMLERİN VE SOSYAL BİLİMLERİN ÇITASINI YÜKSELTTİ

Aydın, ansiklopedinin ilahiyat, edebiyat, tarih ve felsefe gibi sosyal bilimler alanında lisansüstü çalışmalarda çok önemli bir kaynak vazifesi gördüğünü ifade ederek; "Ansiklopedi Türk entelektüeli tarafından çok güzel kabul gördü. Özellikle yazarlar, gazeteciler, bilim adamları bu ansiklopediden her alanda faydalanmakta. Birçok fakültede yüksek lisans tezlerinde en önemli kaynak İslam Ansiklopedisi'nin maddeleri oluyor. Bu bakımdan Türkiye'deki İslami ilimlerin ve sosyal bilimlerin çıtasını ansiklopedi daha yukarı taşımıştır. Artık araştırmalar buradan başlıyor" dedi. Ansiklopedide sadece İslam kültürüne ait değil, diğer dinlere de ait çeşitli bilgilerin de yer aldığını belirten Aydın, şunları dile getirdi:

"Bizim dini maddelerimizin bir kısmında diğer dinlerin olaya bakışı, kurallara bakışı yer alıyor. Mesela aile maddesini ele alabiliriz. Aile deyince sadece İslam dünyasında veya İslam  kültüründeki aile değil, Hıristiyanlık ve Yahudilik başta olmak üzere diğer medeniyetlerdeki, diğer inanışlardaki aile yapısı da incelenmekte. Birçok madde bu açıdan karşılaştırmalı olarak yazılıyor. Bunun dışında Yahudilik ve Hıristiyanlığın belli başlı kavramları ve kurumları da Müslümanlık kadar ayrıntılı olmasa da ansiklopedide yer alıyor" şeklinde bilgi verdi.

İNGİLİZCE VE ARAPÇA'YA TERCÜME EDİLECEK

Aydın, ansiklopedinin başka dillere çevrilmesi konusunda bazı projelerinin olduğunu belirterek; "Bizim Arapça'ya tercüme projemiz var. Şu anda örnek fasikül hazırlıyoruz. Aynı anda İngilizce'ye de tercümeyi düşünebiliriz. Ciddi bir talep var bu noktada. Çünkü İslam Ansiklopedisi şu anda İslam dünyasında bitme noktasına gelmiş bu çapta ilk eser. Ansiklopedi dünyada ilgi ile izleniyor. Türkoloji çalışanları, Türkçe bilenler, tarihçiler kullanıyorlar ve çeşitli yerlerden de tanıtım için talepler geliyor. Ciddi bir tercüme talebi var. Burada 30 yıllık bir birikim söz konusu. Ümit ediyorum bu birikim gelişerek Arapça ve İngilizce'ye aktarılır. Aktarılırsa İslam dünyasında Türkiye en ön sırada olacak" diye konuştu.

ANSİKLOPEDİ BÜYÜK BİR PROJE

Ansiklopedisi çalışmaları sırasında İSAM'da birçok yan ürün ortaya çıktığını ve İslam Ansiklopedisi'nin bu açıdan lokomotif bir proje olduğunu kaydeden Aydın, şunları kaydetti: "Bunların başında kütüphanemizde oluşturduğumuz dokümantasyon merkezi geliyor. Ansiklopedide yer alan 17 bin maddenin her bir maddesi için bir poşet düzenlendi. Bu poşetler 25 yıldır dünyada çıkan dergilerdeki makaleler, kitap bölümleri ile desteklendi. Bu doküman poşetinde çok büyük bir bilgi birikimi oluştu. Yakın zamana kadar Türkiye'de sosyal bilimler ve ilahiyat alanında yüksek lisans ve doktora yapan öğrenciler bu doküman poşetini tarayarak başlıyordu çalışmalarına. Fakat bunun için İSAM'a gelmeleri gerekiyordu. Biz bu dokümantasyon poşetindeki bilgileri de internete açmaya karar verdik.
Bu poşetlerdeki bilgileri PDF formatına çeviriyoruz. Görüntülerini alıyoruz ve bunları bir an evvel herkes yararlansın diye bu proje bitmeden kullanıma açtık. www.isam.org.tr adlı siteye girdiğinizde dokümantasyon veri tabanı diye bir başlık görürsünüz. Burada A'dan Z'ye kadar bütün maddelerin listesi var. İstedikleri maddeye buradan ulaşabilecekler. Burada yaklaşık 2 milyon kadar belge ve bilgi var" dedi.

İLAHİYAT MAKALELERİ VERİ TABANI OLUŞTURULDU

Aydın, ansiklopedi çalışmaları sayesinde ilahiyat makaleleri veri tabanı oluşturduklarını ve böylece İSAM'da zengin bir kütüphane oluştuğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye'de Cumhuriyet döneminde yaklaşık 20-21 bin kadar ilahiyat alanında makale çapında çalışma olmuş. Bunların 17 binini bütün dergilerin editörlerinden yayın izni alarak veri tabanına koyduk. Bu da dikkate değer bir başka yan ürün. Her hangi bir makaleyi ya da yazarı burada aradığınızda Türkiye'nin neresinde olursa olsun çıkmış, 17 bin makale içerisinde yer almışsa eğer, buradan bulmak, okumak, kopyalamak mümkün. Artık 'bu dergi hangi kütüphanede, bu makaleyi gidip nasıl okuyabilirim' problemi yok. Bu da çok önemli bir hizmet. Bu gün elektronik kütüphanecilik paralı yapılıyor.

Burası bir vakıf kuruluşu olduğu için kâr amacı gütmüyor. Bütün külfeti Diyanet Vakfı'nın desteği ile üstlenerek, en zor tarafı da editörlerden yayın izni alarak buraya koyduk" diye konuştu. Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın, bu lokomotif projenin arkasına gün geçtikçe başka projeler daha eklendiğini vurgulayarak, uzun bir hizmet konvoyu halinde devam edeceğini dile getirdi. İSAM'ın Diyanet Vakfı'nın kurmuş olduğu bir kurum olduğu için İslami ilimler alanındaki araştırmalara destek olmasının birinci önceliği olduğunu vurgulayan Aydın, İslami ilimler konusunda daha kaliteli, daha derin, daha geniş alanda çalışma yapılabilmesi için çok ciddi bir gayret içinde olduklarını ifade etti.

Milli Gazete