Risale Haber-Haber Merkezi

Prof. Dr. Nilüfer Göle, Bediüzzaman hareketinin Türkiye'de dinin unutturulması projesine karşı en önemli bir yaşatma projesi olduğunu söyledi.

Edebiyat, Kültür ve Sanat Dergisi Elif'e konuşan Göle, Suat Alkan'ın sorularını cevapladı. Göle, Bediüzzaman ile ilgili soruya şu karşılığı verdi:

Bediüzzaman'ın kimliği, modern bilimin doğuşundan itibaren yeni bir düşünme şekline dönüşüyor. Diğer dini yorumcularla Bediüzzaman'ın yaklaşımı arasında önemli bir farkın olduğu, Şerif Mardin'in gözlemlerinden anlaşılıyor. Bediüzzaman ile ilgili yaklaşımınız nasıl?

Doğrusu şu aralar bu söylediğiniz konu üzerinde yakın takip içinde değilim. Tabii gelişmelere Avrupa içinden baktığım için Türkiye'deki belirli mevzuların yakından değerlendirilmesi hususunda zorlanıyorum. Fakat şunu söyleyebilirim: Bir kere Türkiye'de dinin unutturulması ve unutulması projesine karşı belki de en önemli bir
hatırlatma ve yaşatma projesi olarak görüyorum doğrusu.

Böyle ortaya çıkış şekliyle de…

Evet, o anlamda Bediüzzaman hareketinin ve düşüncesinin çok önemli bir -siyasi
değil- fakat paradigma diyebileceğimiz farklı bir düşünce sistemine paralel olarak sürdürdüğünü düşünüyorum. Yani onu sadece siyasi bir hareketle kısıtlayamayız, bir siyasi harekete indirgeyemeyiz. İnanç sistemini çok daha farklı bir insan tanımı olarak var ediyor. Bu anlamda çok önemli. Sadece bilim ve dinle ilişkisi değil, dinin yaşamaya devam etmesi açısından bakıldığında da çok önemli bir hizmet. Cumhuriyet biraz düz bir satıhta, bir anlamda çok önemli bir gerçeği ortaya çıkarıyor. Ama çok önemli bir unutma arzusunun üzerinde yükseliyor.

Dini, Osmanlıyı, diğer azınlıkları, Hıristiyan azınlıkları, kendi içindeki Müslümanlıkta da Sünni Müslümanlar haricindeki toplulukları neredeyse yok sayıyor. Diğer yandan çoğulculuk anlamında aslında çok ulusallaştırıldığı için, bir de çok yenilikler yaşanıyor. Onun için geçmişten kopma şeklinde yaşanan bir gerçekle karşı karşıyayız. Bu noktada Bediüzzaman hareketinin geçmişten kopmaya karşı da çok önemli bir hareket olduğunu düşünüyorum, bir anlamda o geçmişin devamlılığını da sağlıyor. Sanki toprak altında yaşayan ve toprakla birlikte onda yaşayan bitkilerin köklerini sürekli besleyen bir gıda gibi, insanların mazilerinden gelen ruh dünyasını ve akıl dünyasını farklı bir biçimde beslemeye devam ettiğini görüyoruz.