Türkiye'de son yıllarda yapılan düzenlemeler ve küresel anlamda elektrik fiyatlarının artmasının bir sonucu olarak sanayicilerin güneş enerjisi santrallerine (GES) olan ilgisi katlanarak arttı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'nin güneş enerjisinde kurulu gücü 2014'te 40 megavatken, bu rakam mart ayı itibarıyla 8.029 megavata yükseldi. Kurulu güç içinde 7.045 megavatı lisanssız GES olarak kayıtlara geçti. Özellikle son yıllarda yapılan düzenlemeler ve iyileştirmelerle güneş enerjisine talepte ciddi bir artış yaşandı. 12 Mayıs 2019'da Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak lisanssız üretim faaliyeti gösteren tesisler için aylık mahsuplaşma yapılarak ihtiyaç fazlası elektriğin perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli üzerinden satışının gerçekleştirilmesine imkan tanındı. Bu kapsamda bağlantı anlaşması sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin kurulmasının önü açıldı.

'KARBON VERGİSİ' DE ETKİLİ OLUYOR

Düzenlemenin ardından GES kurulumlarında talep bir hayli yükseldi. Özellikle sanayi abonelerinin lisanssız elektrik üretim başvurularında büyük bir artış gözlemlendi. Düzenleme öncesi sanayi tesislerinin GES başvurusu 670 megavatken, o tarihten sonra başvurular 10 kattan fazla artarak 7.609 megavata çıktı. Son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı, teşvik sisteminde yapılan değişiklikle, lisanssız GES ve rüzgar enerjisi santralleri (RES) yatırımlarının 4. Bölge teşvik kapsamına alınması da ilgiyi katladı. Öte yandan, Avrupa'ya ihracat yapan firmaların karbon vergisinden muaf olmak için yeşil enerji yatırımı yaptıkları ve güneş enerjisine yöneldikleri öğrenildi.

TALEP PATLAMASI VAR

Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Başkanı Kutay Kaleli, son aylarda çatı tipi GES'lere talep patlaması olduğunu söyledi. Kaleli "Burada iki faktör var. Biri elektrik fiyatlarının küresel anlamda artması, diğeri de 4. bölge teşvik kapsamına alınma" dedi. Yapılan başvurularda sanayi tesislerinin ağırlıkta olduğuna işaret eden Kaleli, şöyle konuştu: İlginin devam etmesini bekliyoruz. Öncelikli olarak 1 megavat üstü projelerin kurulumu yapılıyor. Zamanla 500 kilovat, 300 kilovatlık GES'lerin kurulumlarına da ilgi artar diye bekliyoruz. Sadece bu yıl çatı tipi GES kurulumunda 1.000 megavatın üzerine çıkarız diye tahmin ediyoruz. 2023'te de 1.500 megavatlık bir kurulum öngörüyoruz. Bunların da yüzde 90'ına yakınını sanayi tesisi olacak gibi.

YATIRIMCI SIRA BEKLİYOR

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Yönetim Kurulu Başkanı Halil Demirdağ, sanayicilerin lisanssız GES için seferberlik ilan ettiğini belirtti. GES kurulumlarında amortismanların da düştüğüne işaret eden Demirdağ "Rusya-Ukrayna krizinden sonra dünya, 'En ucuz şey, sahip olduğunuz şeydir' söylemini yaşayarak öğrendi. Çatı tipi GES kurulumu arttı. Yatırımcılar artık GES kurulumu için sırada bekler hale geldi" diye konuştu. Türkiye'nin dünyada sayılı panel üreticilerinden biri olduğuna değinen Demirdağ "Türkiye'nin GES teknolojilerinde artık bir alternatif olduğu fark edildi. Dünya genelinde artık kabul görüyoruz. Burada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının büyük rolü var. Şu anda tüm GES ekipmanlarını yapıyoruz" ifadelerini kullandı.

Türkiye