RİSALEHABER

HaberTürk yazarı Serdar Turgut, Alman edebiyatçı Goethe'nin "Kur'an-ı Kerim aşığı" olduğunu söyledi.

Kendisini Batı kültürü ile yetişmiş, "dindar olmayan inancı da bulunmayan bir insan" olarak tanımlayan Turgut, çok bilmediği bir alan olan Doğu alemi ve İslamiyet'e Goethe üzerinden gireceğini söyledi. 

Turgut'un yazısı şöyle:

1770’lere yani Goethe’nin zamanına gelinceye kadar nerdeyse 7‘nci yüzyıldan itibaren Batı aleminde İslam hep yanlış ve önyargılı yorumlanıyordu. Yapılmış Kur’an tercümeleri bile bu önyargılı kötüleme çabalarının damgalarını taşıyabiliyordu.

Goethe kalbinde duyduğu dini duyguları ile gerçekte var olan din olgusu ile var olan çelişkileri yüreğinde hissetmekte olan bir düşünürdü. Hem dini hem de sosyal açıdan çalkantılı olan Avrupa'da bir ruh sakinliği arayışı içindeydi.

Bir gün hocası, usta felsefeci Herder ile sohbet ederken Goethe hocasına "Öyle güzel ve hikmetli konuşuyorsunuz ki bunun kaynağını merak ediyorum" dedi.

Herder bunun nedeninin kendisinin Kur’an’ı okumuş olmasından kaynaklandığını söyledi ve Goethe’ye de onu okumasını tavsiye etti. Herder, Goethe’nin özelikle George Sale’nin 1734’de neşredilen tercümesini okumasını istemişti. Herder'in de bunu Kant ile sohbetlerinde öğrendiği söyleniyor.

Goethe bunu okumanın yanı sıra hepimizin Osmanlı üzerine yapmış oluğu çalışmalar nedeniyle genelde sadece Hammer adıyla tanıdığımız Joseph von Hammer-Purgstall’ın (1774-1856) Doğu kültürünü ve tarihini güzel anlatan eserlerini de okudu.

Goethe sonunda Kur’an'daki dilin güzelliğine nerdeyse aşık oldu ve Hz. Muhammed’in yaşamına da büyük sevgi duymaya başladı.

Bütün bu anlama gayreti ve çalışmaları sonunda Goethe kendisine yakışanı yaptı ve ‘Doğu-Batı Divanı’ adlı büyük eserini de kaleme aldı. Bu kitabında Doğu şiirini ve İslam kültürünün değerlerini yorumladı.

Batı'nın önemli bir düşünürünün İslam merkezinde şekillenen Doğu kültürüyle ve İslami değerlerle kurmuş olduğu bu sıcak ilişki o güne kadar Batı aleminde fazla görülmüş bir şey değildi. Kitapta Goethe’nin İslamiyet’e, Kur’an’a ve Hz. Peygamber'e duyduğu sıcak duygularını yazdığı satırlar da dikkatleri çekiyor.

Peygamber hakkında bulabildiği bütün çalışmaları da okuduğu bilinen Goethe, ‘Mahomet’ adını verdiği bir tiyatro eseri hazırlığını da yaptı. Bir taslak halinde kalan çalışmanın bölümleri içinde bulunan Hz. Muhammed ile Hz. Fatma arasında gelişen bir parçayı da oradan ayırıp bağımsız bir şiir olarak ‘Mohamet’s Gesang’ adıyla Gottinger Musealmanac dergisinde yayınladı.