İnsanların hadiseleri aktarmada kullandıkları dil, o hadiseleri nasıl okuduklarını ve anlamlandırdıklarını da gösterir. Başka bir ifade ile kullanılan dile bakarak kişi ve toplumların hadiseler hakkındaki değer yargılarına, dolayısıyla inanç kodlarına ulaşmak mümkündür. Dervişin fikri ne ise zikri de odur sözü biraz da bu hakikati yansıtır. Psikolingüistik ve sosyolingüistik bu tür konuları irdeler.
Uzun bir süredir dünya gündemini bütünü ile işgal eden korona hadisesine yönelik dünyanın farklı noktalarında farklı meslek erbabınca sayısız değerlendirmeler yapılmaktadır. Yapılan bu değerlendirmeler çerçevesinde bir “korona terminolojisi” ve dolayısıyla dilinin oluştuğunu söylemek mümkündür. Bu dilin aracı ve dolayısı ile bânisi ise medyadır.
Peki, Türk medyası koronayı nasıl okumakta ve aktarmaktadır? Bunu anlamak için korona haberlerinin aktarımında kullanılan şu ifadelere bakmak yeterlidir sanıyoruz:
İstanbul'da,107 yaşındaki yaşlı kadın koronayı yendi (https://www.ensonhaber.com/).
96 yaşında koronayı yendi, sağlıklı yaşamın sırrını anlattı (http://www.haber7.com/samsun).
93 yaşında koronayı yendi (http://www.tunagazete.com/).
Kronik hastalıklarına rağmen 70 yaşında Koronayı yendi (https://www.memurlar.net/haber).
14 gün savaştı koronayı yendi (http://www.bolugundem.com/).
Koronayı yendi, penguen dansıyla taburcu oldu (https://www.yeniakit.com.tr/haber)
13 aylık bebek koronayı yendi (https://www.cnnturk.com/turkiye/).
"koronayı yendi" araması ile ilgili toplam sonuç: 463.000
Akit TV sunucusu Süleyman Usta ve annesi koronaya yenildi (https://www.yenicaggazetesi.com.tr/).
42 yaşındaki öğretmen koronaya yenildi (https://www.kocaelibarisgazetesi.com/
Genç eczacı koronaya yenildi (https://www.hurriyet.com.tr/)
Karamürsel'de anne ve oğlu aynı gün koronaya yenildi (https://www.kartepegazetesi.com.tr/)
Almanya'da 5 Türk koronaya yenildi (https://www.memleket.com.tr/)
"koronaya yenildi" araması ile ilgili toplam sonuç: 62.300
Bir de konuyu "koronadan şifa buldu" anahtar ifadesi ile taratalım:
En küçük savaşçı koronadan şifa buldu
"koronadan şifa buldu" araması ile ilgili toplam sonuç: 8.
Bu verilere göre, korona hadisesi bir savaştır. Bu savaş insan ile korona denen varlık arasında çıkmıştır. Savaşı başlatan koronadır. Güçlü ve mücadeleci olanlar ve mücadelede yardımcıları da bulunanlar koronayı yenmekte, gerisi yenilmektedir.
Tabii bu olağanüstü havada 42 yaşındaki genç koronaya yenilirken 107 yaşında, makineye bağlı, kendinden habersiz ninenin veya 13 aylık güçsüz masum bebeğin hangi savaş taktikleri ile ve nasıl bir güç kullanarak koronayı alt ettiği sorgulanmamaktadır.
Bu durum şu tespitleri hatıra getirmektedir:
“Ey insan! Bil ki, insanların ağzından çıkan ve dinsizliği işmam eden dehşetli kelimeler var. Ehl-i iman, bilmeyerek istimal ediyorlar. Mühimlerinden üç tanesini beyan edeceğiz:
Birincisi: ‘Evcedethü-l esbab’ Yani, ‘esbab bu şey'i icad ediyor.’
İkincisi: ‘Teşekkele binefsihi’ Yani, ‘kendi kendine teşekkül ediyor, oluyor, bitiyor.’
Üçüncüsü: ‘İktezathü-t tabiat’ Yani, ‘tabiîdir, tabiat iktiza edip icad ediyor.’ (Asa-yı Musa, s. 58).
Kâinat ve hadiseleri bu üç bakış açısı ile açıklayanların, hastalıktan kurtulmayı büsbütün birtakım vesilelere vermesi, doktorlara, kendileri de koronadan vefat etmelerine rağmen, vesileliğin ötesinde bir makam vererek, onları adeta Şafi-i hakiki gibi görmesi anlaşılır bir durumdur.
Ancak her şeye hâkim, her şeye kadîr, her yerde hazır ve nazır, her şeyi gören ve bilen, vesilelerin tesirini halk ederek şifayı veren Şafi-i hakiki bir Allah’a (c.c.) iman eden bir toplumun bu dili kullanması, bir bilinç kaybına işarettir.
Zira bilinç, dili inşa ettiği gibi, dil de zamanla bilinci/inancı inşa etmektedir. Başka bir ifade ile, inandığımız gibi konuş(a)mayınca, konuştuğumuz gibi inanmaya başlamaktayız.
Son sözü Yunus’a bırakalım:
“Yunus imdi söz yatından söyle sözi gayetinden
Key sakın o Şeh katından seni ırak ide bir söz.”