Antalya Saklıkent'teki Bakırlıtepe'de kurulu TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG), 2019'un önemli gök olaylarını derledi.
AA muhabirin 2019 Gök Olayları Yıllığı'ndan yaptığı derlemeye göre, yılın ilk önemli gök olayı 5-6 Ocak 2019 tarihindeki "parçalı Güneş tutulması." Türkiye'den gözlenemeyecek olan tutulma genel zaman ile 23.34-03.48 saatlerinde gerçekleşecek. Güneş'in en fazla yüzde 71'inin örtüleceği tutulma, Asya'nın kuzeydoğusu ve Alaska'nın bazı bölgelerinden gözlenebilecek.
Yılın ikinci önemli gök olayı ise 21 Ocak 2019 tarihinde gerçekleşecek. Bu kez "tam Ay tutulması" olacak. Genel zaman ile 03.33-06.50 saatlerinde gerçekleşecek tutulmanın tamamı Kuzey ve Güney Amerika'dan izlenebilecek. Tutulma başladığında Türkiye'de Ay batmaya yakın olduğundan gözlenmesi mümkün olmayacak.
2 Temmuz'da tam Güneş tutulması
2 Temmuz 2019'da yılın ikinci Güneş tutulması, "tam Güneş tutulması" yaşanacak. Genel zaman ile 18.01-20.44 saatlerinde gerçekleşecek bu tutulma da Türkiye'den gözlenemeyecek.
Pasifik Okyanusu ve Güney Amerika'nın güneyinden gözlenebilecek olan bu tutulma, Ay'ın Dünya'ya nispeten yakın olması dolayısıyla, uzun tutulmalardan biri olacak ve yaklaşık 4,5 dakika sürecek.
16-17 Temmuz 2019 tarihinde "parçalı Ay tutulması" gerçekleşecek. Tamamı Türkiye'den gözlenebilecek bu tutulma Türkiye saati ile 21.43-03.18 saatlerinde gerçekleşecek. Saat 00.31'de, tutulma ortasında Ay'ın yaklaşık yüzde 65'lik bölümü Dünya'nın gölgesinde kalacak.
26 Aralık 2019 tarihinde "halkalı Güneş tutulması" olacak. Türkiye'den görülemeyecek bu tutulma genel zaman ile 03.34-07.01 saatlerinde gerçekleşecek. Suudi Arabistan, Hindistan'ın güneyi, Sumatra, Borneo ve Filipinler'den görülebilecek. Bu tutulma Güneş'in yüzde 97'sini örtecek.
Merkür, güneşin önünden geçecek
Bu arada, 11 Kasım 2019 tarihinde Merkür, Güneş'in önünden geçecek. Türkiye'de öğleden sonra başlayacak ve kısmen gözlemlenebilecek.
Bir teleskop ya da dürbünle bile bakıldığında Merkür, Güneş diskinin önünde ancak siyah bir nokta gibi görünecek. İllere göre geçişin başlangıç zamanı farklılık gösterecek. Geçiş, Ankara'da 15.40'da başlayacak.
Göktaşı yağmurları
Bu yıl yine yılın belli dönemlerinde göktaşı yağmurları gerçekleşecek. İlk göktaşı yağmuru 3-4 Ocak tarihlerinde Quadrantid (Dörtlük) ve 22-23 Nisan tarihlerinde Lyrid (Lir) göktaşı yağmurlarında gökyüzünde saatte 20-40 meteor görülebilecek.
4-5 Mayıs tarihlerinde Eta Aquarid (Eta Kova), 27-28 Temmuz'da Delta Aquarid (Delta Kova), 12-13 Ağustos'ta Perseid (Perse), 20-21 Ekim'de Orionid (Avcı), 17-18 Kasım'da Leonid (Aslan), 13-14 Aralık'ta da Geminid (İkizler) göktaşı yağmuru olacak. Söz konusu göktaşı yağmurlarında saatte 15 ila 120 yıldız kayması olarak da tabir edilen meteor görülebilecek.
KÜSUF VE HUSÛF NAMAZI NEDİR?
(K.S.F) Kökünden "küsûf" ve (H.S.F) kökünden "husûf" sözlükte; güneş ve ay tutulmasını ifade eden iki mastar. Küsûf; daha çok güneş tutulması, husûf ise, ay tutulması için kullanılır. Küsûf, astronomi ilmi bakımından; güneş ışıklarının tamamının veya bir bölümünün, gündüz, güneşle dünya arasına ay'ın gölgesinin girmesiyle dünyanın belli bir yöresine ulaşamamasıdır. Husûf ise, geceleyin ay ışığının tamamının veya bir bölümünün, dünyanın gölgesinin güneşle ay arasına girmesi yüzünden dünyaya ulaşamamasından ibarettir. Bu iki terim, birbirinin yerine de kullanılabildiği için, bunlara "iki küsûf" veya "iki husûf" da denilmiştir.
Küsûf ve husûf namazı İslâm hukukçularının büyük çoğunluğuna göre müekked sünnettir. Yalnız Hanefî ve Mâlikîler husûf namazım mendûb görürler. Kur'ân'da şöyle buyurulur: "Gece, gündüz güneş ve ay, O'nun varlığını gösteren âyetlerdendir. Güneşe veya ay'a secde etmeyiniz. Bütün bunları yoktan var eden Allah'a secde ediniz" (Fussilet, 41/37). Bu âyet-i kerîme, ay ve güneş tutulması sırasında, bunları yaratan Allah için namaz kılmaya işaret etmektedir.
RİSALE-İ NUR'DA AY TUTULMASI VE HUSUF NAMAZI
Risale-i Nur Külliyatının Sözler adlı eserinde Dua'nın kulluğun bir gereği olduğunu anlatırken, Ay tutulmasına da değinilerek, şu ifadeler yer almaktadır:
"Nasıl ki, güneşin gurûbu (batması), akşam namazının vaktidir; hem güneşin ve ayın tutulmaları, küsûf (güneş tutulması) ve husûf (ay tutulması) namazları denilen iki ibâdet-i mahsusanın (özel ibadetin) vakitleridir. Yani, gece ve gündüzün nurânî âyetlerinin nikaplanmasıyla (gizlenmesiyle) bir azamet-i İlâhiyeyi (Allah'ın büyüklüğünü) ilâna medâr (sebep) olduğundan, Cenâb-ı Hak, ibâdını (kullarnı), o vakitte bir nevi ibâdete dâvet eder. Yoksa, o namaz, açılması ve ne kadar devam etmesi, müneccim (astrolog) hesâbiyle muayyen (belli) olan ay ve güneşin husûf ve küsûflarının inkişafları (ortaya çıkmaları) için değildir."