İnternette bir zamanlar yoğun bir şekilde kullanılan, ancak zamanla demode olan teknolojiler arasında Flash liste başı olabilir. Hâlâ bilmeyenler için açıklamak gerekirse, animasyonlar, hareketli görüntüler hazırlamaya yarıyordu.
SIMPSONS ONUNLA HAZIRLANDI
Öncülü SmartSketch adıyla, FutureWave adlı şirket tarafından üretilirken, aslında vektör çizim için kullanılıyordu. İnternet yaygınlaştıkça Macromedia Shockwave'e rakip bir animasyon teknolojisine dönüştü. 1995'te SmartSketch, bugünkü flash'a benzeyen ilk adımı attı ve kare kare animasyon özelliklerine kavuştu. Bu ürün FutureSplash Animator adıyla PC ve Mac'te yayımlandı.
Daha sonra şirket bunu Adobe'ye satmak için görüştü, ancak Adobe teklifi reddetti. Microsoft ve Disney Online bu animasyonları kullanmaya başladı. Fox ise The Simpsons'ı bu yazılımla hazırlamaya başladı. Böylece haftalar alan bölüm hazırlıkları, günlere düştü.
1996 sonunda FutureSplash, rekabet ettiği Shockwave'in yapımcısı Macromedia tarafından satın alındı ve adı Flash olarak değiştirildi. Bu biçimin internette tanınması da Macromedia döneminde oldu. Şirket, yazılımı 2000'lerin ortalarına kadar başarıyla geliştirdi ve yaygınlaştırdı.
Macromedia, 2005 yılında Adobe satın alındı. Şirket, her ne kadar flash teknolojisini ve platformu geliştirmeye ve genişletmeye devam etse de, sorunlar ortaya çıktı.
İNSANLAR FLASH VAR DİYE GURURLANIRDI
2000'li yılların başında web salgını daha yeni başlıyorken, şirketlerin web sitesi yapanlara "Flash olacak mı" diye sormasına sebep oluyordu.
Örneğin web'i o zamanlarda kullanıyorsanız hareketli reklamlar bu sayede ortaya yaygınlaştı. Zira, daha önce GIF kullanılıyordu, ancak o zamanlar internet yavaş olduğundan, GIF biçiminin de sıkıştırma oranı düşük olduğundan bu görseller bir web sitesinin dakikalar içinde açılmasına sebep olabiliyordu.
YOUTUBE'UN BAŞARISINDA BÜYÜK PAYI VAR
Flash, içerisinde ses, görüntü gibi yüksek boyutlu ne varsa çok iyi sıkıştırarak ufak bir boyutta ve tek bir dosyada topluyordu. Bu da hızlı yüklenmesini sağladığından, hızla popüler oldu.
Flash'ın bir başarısı da YouTube sayesinde oldu. Aslında flash olmasa, YouTube olmazdı demek mümkün. Zira, bu düşük boyut, bir video paylaşım sitesi ortaya çıkartmanın temelini attı.
Flash'ın popüler olmasının ardında, oyunların da ciddi bir rolü var. Flash oyun siteleri, biraz eğlenmek, biraz vakit öldürmek isteyenlerin ve büyük oranda da çocukların gözdesi oldu. Çünkü flash ile basit oyunlar hazırlayabilmek de mümkündü.
İLK VURAN iPHONE OLDU
Ancak başarısız olduğu alanlar da vardı. Burada aslında lafımız Adobe'a. Çünkü internet hızlarımız, bilgisayarlarımızın işlem gücü artarken, Flash hep yerinde saydı. Çok fazla sistem kaynağı kullanmaya devam etti.
Üstelik Adobe'un dosya biçimine fazla güvenmesi ve Apple'a bir anlamda babalanması da bu biçimin sonunu getirdi.
Akıllı telefon kavramına, onu herkesin hayatına sokacak yaygınlığı kazandıran iPhone, flash desteklemiyordu. Telefon hızla yaygınlaşırken, flash'sız bir dünya olduğu da görüldü.
Adobe, artık flash için son tarihi verdi. Pek destekleyeni kalmasa da, kullanmak isteyenler 31 Aralık 2020 tarihine kadar bir şeyler geliştirmeye devam edebilirler. Bu tarihe kadar Adobe de geliştirmeyi ve dağıtmayı bırakacak.
FLASH'IN YERİNİ NE ALACAK?
Flash'ın yerini web'de HTML5 alıyor. Oyunlarda ise hem HTML5 hem de Unity3D gibi dilleri kullanarak geliştirme yapmak mümkün.
Oyun sitesi Kongregate'in oranlarına göre geliştiriciler Flash'tan çok bu teknolojileri kullanmaya başladılar.
WEB TARAYICILAR FLASH ÇALIŞTIRACAK MI? FLASH OYUNLAR NE OLACAK?
Google Chrome: Geçen yıl flash kullanılan bazı web sitelerine girmeden önce izin isteyen tarayıcı, 2020'ye kadar daha çok sitede bunu soracak ve 2020'de flash desteğini sonlandıracak.
Mozilla Firefox: Ağustostan itibaren hangi sitelerde flash görmek isteyeceğinizi ayarlayabileceksiniz. 2019'da tamamen kapatacak. 2020'nin sonuna kadar ise destekleyecek.
Microsoft Edge & Internet Explorer: Eskiden Internet Explorer'da gördüğümüz gibi, flashlı sitelere girince çalıştırmak isteyip istemediğinizi soracak. Bu yöntem 2018 ortasına kadar kullanılacak. Daha sonra ayarlardan açmak gerekecek. 2019'da ise tarayıcı flash kapalı şekilde gelecek, 2020 sonuna kadar da çalıştırmayı destekleyecek.
Apple Safari: Apple geçen yıldan bu yana Safari'de flash çalıştırılmasını engelliyor. Kullanmak isteyenler bu siteler için açıp, flash'ı da sisteme indirip kurmak durumundalar.
Bolca flash bazlı oyuna sahip Facebook ise, programcıları tarih konusunda uyardı. 2020 sonuna kadar bu oyunlar çalışacak.
Haber Türk