İbrahim Mert'in haberi:
Rusya'nın bazı bölgelerinde Risale-i Nur eserlerinden bir kısmı hakkında soruşturma açılması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) şikayet edildi. Dosyayı inceleyen AİHM, Rusya'dan savunma istedi.
Risale Haber'in ulaştığı bilgilere göre Rusya'da kayıtlı bir STK olan Nur Bedi Kültür ve Eğitim Vakfı Başkanı İbrahim İbrahimov, bazı Rus mahkemelerinin Risale-i Nur eserlerine kısıtlama getirmesine itiraz etti. İç hukuk yollarının tümüne müracaat eden İbrahimov ardından şikayetini AİHM'ye yaptı. İbrahimov, yerel mahkemenin kararının şeffaf olmadığını, bu konuda olumlu rapor veren uzmanlara rağmen kasıtlı ve maksatlı olarak delilleri dikkate almadığını belirtti. İbrahimıv, "yasaklama getiren maddeleri şikayet ediyoruz. Risale-i Nur Kur'an'ın çağdaş yorumdur. Eğitim amaçlıdır, medrese ve camilerde eğitim için faydalıdır. Asla radikallik içermez" dedi.
Dosyayı gündeme alan AİHM, Rusya'dan dava ile ilgili yeni taleplerde bulundu.
Dava dosyasında öncelikle Rusya'daki süreç özetlendi. Olumlu ve olumsuz raporların yer aldığı dosya özetle şöyle:
MEVCUT DURUM
Rusya Müftülük Konseyi adına bilirkişiler raporu: Said Nursi'nin risaleleri islami doktrin ve Kur'an'ın yorumunu içermektedir. Radikal içeriği yoktur. Asla şiddete çağırmamakta, dini ve etnik milliyetçilik barındırmamaktadır. Ahlaksızlığa karşı insanları uyrarmaktadır. Bu dini metinlerin özelliğidir. Nursi, kitaplarında dinlerarası diyalogu konumlandırmakta barışı da yükseltmektedir.
Risale-i Nur ile ilgili olumsuz görüş ileri sürenlerin İslami bilgileri yoktu. Said Nursi'nin kitapları bütün dinlerdeki insanları kapsamaktadır.
Rusya Müslümanlar Birliği: Said Nursi'nin fanatiklik içermez. Şiddete çağırmaz. Irkçılıkğı desteklemez. Siyasal bir kalkışmayı desteklemez. Risale-i Nur'lar İslami ve ahlaki değerleri, Allah'a inanmayı ve sevmeyi destekler.
Tataristan Cumhhuriyeti Müslümanlar Birliği: Said Nursi Kur'an'ın saygın bir yorumcusu. Tüm insanları ırkı ve dini ne olursa olsun onları sevgiye, barışa, birbirini anlamaya çağırdı. Dinlerarası diyalogu destekledi ve bütün radikal hareketlere karşı oldu.
Malezya İslam Üniversitesi uzmanının raporu: Nursi, yeniden yapılanmaya, barışa, farklı kültür ve dinleri işbirliğine çağırdı. Özellikle adalet, hoşgörü, hürriyet ve sevgiye çağırdı.
Tataristan Cumhuriyeti Tarih Enstitüsü İslami Çalışmalar Bölümü: Ahlaki mükemmelliğe ve şiddete karşı olmaya çağırdı. Bu nednele onun kitapları dini radikalliğe karşı ciddi mücadele aracıdır.
Vatikan Dinlerarası Sekreteri Katolik Papazın raporu: Said Nursi'nin bu eserleri İslamın ana kökleridir. Köklerini İslami geleneklerden ve asırların birikiminden almıştır. Asla radikal terimler içermez tam aksine uzlaştırmacı bir güçtür. Özellikle Allah'ın birliği, kardeşlik ve Müslümanlar-Hıristiyanlar arasındaki pozitif ilişkiyi cesaretlendirmiştir.
Türkiye Diyanet'inin raporu: Said Nursi'nin kitapları ahlaki ve dini konuları işler. Asla poltiik konulara temas etmez. Said nursi çok saygın bir din bilgini, kendini hep politikadan, radikallikten uzak tutmuştur.
Mısır Arap Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ve Mısır müftülüğü raporu: Said Nursi'nin kitapları okuyucu için çok faydalı. Allah sevgisi ve düşüncesini veriyor. Ahlaki değerleri aşılıyor. Kötülüğü engelliyor.
İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) Sanat ve Kültür Bölümü İslam Tarihi Araştırmaları Direktörlüğü raporu: Said Nursi Allah inancını ve ibadetin anlamını yüceltti. Onun kitapları kişinin ırkı aidiyeti, dini ne olursa olsun asla olumsuz bir duygu beslemey içermez.
İngiltere Durham Üniversitesi uzman raporu: Farklı dinden bile olsa onun kitaplarında olumsuz bir düşünce bulamazsınız. Takipçilerine olumsuz düşünce vermemiştir. Müspet hareketi öne çıkarmıştır.
Dosyada Risale-i Nur ile ilgili dosyada bu görüşlere yer veren AİHM, olumsuz görüş bildiren Rus bilirkişilerin dini alanlardaki uzmanlıklarını sordu. Rus yerel mahkeme bu talebi reddederek dil bilimcileri ve sosyal psikologların da görüş ileri sürebileceklerini söyledi.
AİHM, Rusya'dan 3 maddelik talepte bulundu:
1-Bu konu hakkında olumsuz raporların ana dli İngilizce olan biri tarafından İngilizceye tercüme edilmeli.
2-Yerel mahkemenin kararıyla Said Nursi'nin kitaplarının dağıtımı yasakladı mı? Bu, yasanın gerektirdiği bir karar mı? Bu karar demokratik toplumun bir gerekliliği mi?
3-Karar, AİHM'nin ifade ve özgürlüğünü içeren 10. maddesine uygun mu?