Almanya'da din dersleri anayasal hak olarak okullarda veriliyor. Anayasal olarak kabul edilen dinler (daha doğrusu “kurumlar“), din derslerinin içeriğini, kitaplarını, öğretmenini vs. kendileri belirliyorlar. Örneğin Katolik din dersinin kitaplarını katolik kilisesi belirliyor. Aynı zamanda öğretmenlerin üniversitedeki eğitimini ve daha sonra öğretmenlerin “atanmasını“ da kilise belirliyor. Bu sayede ancak katolik inancına bağlı olan bir öğretmen Katolik din dersini verebiliyor.
Aynı şekilde İslam din dersi de Almanya genelinde okullarda resmi olarak verilmesi gerekiyor. Bu şekilde müslüman öğrenciler dinlerini sağlam ve devamlı birşekilde öğrenme imkanı bulabilirler. İslam´da kilise statüsüne benzer bir durum sözkonusu olmadığı için, İslam din derslerini İslami kurumlar organize ediyorlar.
Burada, veliler tarafindan sürekli endişeler dinlediğimiz için, bu konuyu tekrar netleştirelim: İslam din dersini dini kurumlar organize ediyor, örneğin camilerin çatı dernekleri. Okulda okutulacak kitapları ve dersin içeriğini bu çatı dernekleri belirliyor. Ayrıca bu dersi verecek öğretmen dahi çatı derneklerinden icazet alması gerekiyor. Dolayısıyla müslüman olmayan, inançlı olmayan birisinin bu dersi verme imkanı yok. Fakat İslam din dersleri dışında verilen dersler ise, örneğin İslam bilimi dersleri İslami kurumlara bağlı olan bir ders olmadığı için, içeriğini de İslami kurumlar belirlemiyor ve bu dersleri veren öğretmenler de müslüman olması gerekmiyor. Zaten okulu İslam din dersi için başvurular yapılıyor, İslam bilimi dersi için değil.
Halihazırda Almanya'nın 9 eyaletinde, toplam 882 okulunda, İslam din dersi, resmi olarak veriliyor. Baden-Württemberg´de 93, Bavyera´da 350, Berlin´de 33, Hessen´de 69, Aşağı Saksonya´da 62, Kuzey Ren-Vestfalya´da 234, Rheinland-Pfalz´da (Renanya-Palatina eyaleti) 19, Saarland´da 4 ve Schleswig-Holstein´da 18 okulda İslam din dersi veriliyor.
Fakat her eyalette farklı modeller var. Bazılarında, Hristiyan din dersinde olduğu gibi dini kurumlarla beraber düzenlenen İslam din dersleri veriliyor. Örneğin Hessen ve Aşağı Saksonya eyaletlerinde olduğu gibi. Berlin´de bir İslami kurumun organizesiyle ek ders olarak veriliyor. Kuzey Ren-Vestfalya, Baden-Württemberg, Rheinland-Pfalz (Renanya-Palatina) ve Saarland eyaletlerinde İslam din dersi pilot uygulama olarak veriliyor. Dini kurumlar farklı bir şekilde dersin organizesinde yer alıyorlar. Bazı eyaletlerde dini inanca bağlı olmayan İslam bilimi dersleri veriliyor, örneğin Bavyera ve Schleswig-Holstein eyaletlerinde. Dini kurumlar bu derslerin içeriğiyle ilgili söz sahibi değiller. Hamburg ve Bremen eyaletlerinde dinlerarası bir din dersi veriliyor. Her dinden öğrenci bu derse katılabiliyor. Müslümanların sayısının az olduğu Thüringen, Brandenburg, Saksonya, Saksonya-Anhalt ve Mecklenburg-Vorpommern eyaletlerinde hiç bir okulda İslam din dersi verilmiyor.
Almanya genelinde devlet tarafından düzenlenen İslam konferansında 2009 senesinde Almanya genelinde yaklaşık 580 bin öğrencinin İslam din dersine ve 70 bin öğrencinin Alevi din dersine katılabileceği tespit edilmişti. Yapılan bir araştırmaya göre Müslümanların yüzde 76´sı İslam din dersinin resmi olarak okullarda verilmesini istiyordu. Nisan 2018´de “Mediendienst Integration“ kurumunun Almanya´nın genelinde yaptığı bir araştırmaya göre, 54 bin öğrenci İslam din dersleri veya benzeri derslere (örneğin İslam bilimi derslerine) katılıyorlar. Bu sayı 2016´da 42 bindi. Araştırmaya göre Baden-Württemberg´de 6 bin 92, Bavyera´da 14 bin, Berlin´de 5 bin 401, Hessen´de 3 bin 349, Asağı Saksonya´da 3 bin 75, Kuzey Ren-Vestfalya´da 19 bin 400, Rheinland-Pfalz´da 1790 (Renanya-Palatina), Saarland´da 160 ve Schleswig-Holstein´da 1407 öğrenci İslam din derslerine katılıyor.
Ayrıca Almanya´nın 8 eyaletinde Alevi din dersi veriliyor. Bu derslere 800 öğrenci katılıyor. Hessen´de 53, Berlin´de 181, Kuzey Ren-Vestfalya´da 58, Baden-Württemberg´de 324, Rheinland-Pfalz´da 57 (Renanya-Palatina), Saarland´da 13, Bavyera´da 110 öğrenci Alevi din derslerine katılıyor.
Araştırmalara baktığımız zaman müslüman öğrencilerin yaklaşık yüzde 9,31´i İslam din dersine katılıyor. Bu oran oldukça düşük. 2009´da İslam din dersine katılabileceği tespit edilen 580 bin öğrenci sayısının 2018´de daha da yüksek olduğunu düşünürsek, şuanki katılım oranı daha da düşüyür. Dolayısıyla müslüman öğrencileri, velileri ve genel olarak müslüman toplumunu İslam din derslerine teşvik etmek gerekiyor.
Hassasiyeti geliştirebilmek için İslam din derslerinin herhangi bir ders olmadığını, içeriği İslami kurumlarla beraber hazırlandığı, öğretmenleri İslami kurumlardan icazet almadan ders veremediği, dolayısıyla derslerin içeriğinin İslam dinine uygun olduğu belirtilmesi ve anlatılması gerekiyor. İslam bilimi dersinin bundan farklı olduğunu yukarıda belirtmiştik.
Konuyla ilgili öğrencilerin velilerinden en sık sorulan soru İslam din dersi verilmesi için ne yapmaları gerektiği. Aslında yapılması gereken çok basit. Örnegin Kuzey Ren-Vestfalya ve Aşağı Saksonya eyaletlerinde aynı okulun sadece 12 öğrencisi İslam din dersi için başvurması gerekiyor. Yani veliler imza kampanyası başlatacaklar ve en az 12 öğrencinin velisinden imza alacaklar. Bu imzalar okulun rektörüne verilecek.
Almanca örnek bir yazı şu şekilde olabilir: “Sehr geehrte/r Schulrektor/in, hiermit beantragen wir den Islamischen Religionsunterricht an unserer Schule. Name des Kindes / Klasse / Unterschrift des Erziehungsberechtigten.“ Gerisini okul yönetimi ayarlaması gerekiyor. Ayrıca “Islamischer Religionsunterricht“ yerine “Türkischer Muttersprachunterricht“ yazarak Türkçe dil dersi için de başvurabilirsiniz. Bunun dışında okulun bulunduğu okul müdürlülüğü ve eğitim valiliği ile de irtibata geçip bilgi almak mümkündür.
https://twitter.com/Cemil_Sahinoez
https://www.facebook.com/CemilSa