Çocukla kurulan ortak iletişimde hiçbir sorun olmasa da kadın-erkek arasındaki gerginliğin çocuklar tarafından hissedildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Selin Karabulut, “Çocuklar anne babalarını hayatın her anında gördükleri şekilde rol model alırlar. Bu yüzden anne baba arasındaki her duygu ve her bir olay, çocukta irili ufaklı izler bırakarak duygularını, düşünce yapısını, davranışlarını çeşitli farklı şiddetlerde etkiler” dedi.
Ebeveynler kadın-erkek ilişkilerinde yaşanan iniş çıkışların, çoğu zaman anne-baba rollerini etkilemediği düşünülebiliyor. Anne baba rolünün çocukla ilgilenilen zamanlarla sınırlı olmadığını söyleyen Karabulut, çocukların ebeveynlerin arasındaki özel ilişkiyi de örnek aldıklarını ve bu ilişkiden etkilendiklerini belirtti. Anne babanın hayatın her anında çocuklarına rol model olduklarını belirten Karabulut, “Gün içindeki olaylara bağlı olarak anne ya da babanın veya her ikisinin sinirli, gergin, sabırsız oluşu çocuklarıyla olan ilişkiye yansır.
Mesela iş yerinden yorgun ve sinirli gelen ebeveynin çocuk ile oynamak istememesi ya da bağırıp çağırması çocuğun tüm olanı biteni kendi üstüne almasına, kendini reddedilmiş ve değersiz hissetmesine neden olur” dedi. İflas, işsizlik, borç, gelir düşüklüğü gibi durumlar aile içi dengeleri bozabileceğini söyleyen Karabulut, “Böyle durumlarda lüks sayılabilecek ihtiyaçlar ve hatta temel ihtiyaçlar karşılanamayabilir, çocuk okulundan ayrılmak zorunda kalabilir, sosyal çevre dengeleri değişebilir. Bu da çocukları derinden etkileyeceği için en doğru şey bir uzman desteği almaktır” diye konuştu.
Çocuk her türlü davranışı kaydeder ve kopyalar
Anne ve babanın her türlü davranışının çocuklar tarafından örnek alındığını hatırlatan Karabulut, “Ebeveynler farkında olmadan öğrettiklerini unutmamalı” dedi.
Karabulut, çocukların ebeveynden etkilenerek geliştirdiği kişilik özelliklerine örnekler verdi:
* Depresif olma eğilimli annenin sahip olduğu karamsar duygular (değersizlik, yetersizlik, başarısızlık, hayatın ve insanların kötü oluşu) anneden diğer kişilere ve çocuğa sergilendiğinde çocuk bunu alabilir ve benzer duyguları benzer durumlarda geliştirebilir.
* “Yalan söylemek kötüdür” gibi düşüncelere sahip olan ebeveynle yetişen çocuk temelde bu düşünceleri alacaktır. Ancak zaman içerisinde bu düşünceleri benimseyip benimsemeyişine bağlı olarak yaşamına yansıtabilir veya yansıtmayabilir.
* Fırından ekmek aldıktan sonra “Teşekkür ederim, hayırlı işler” diyen, yemekten sonra ellerini yıkayan, eşiyle saygılı ve sevecen tonda konuşan ebeveynin bu olumlu davranışları çocuğa model olacak, çocuk da benzer davranışları sergileyecektir.
* İstenmedik bir durum karşısında bağırıp küfreden babayı gören çocuk babayı model alacak, kendisi de böylesi durumlarda benzer tepkileri verecektir.
* Sigara içmek, namaz kılmak, meyve yemek, tatile gitmek, kitap okumak gibi alışkanlıklara sahip olan ebeveyn, bu eylemleri yerine getirdiğinde çocuğa model olur. Çocuk farkında olmadan öğrenir ve ileride benzer alışkanlıklara sahip olabilir.
* Köpekten korkan anne köpek gördüğünde tedirgin olacak, çocuğunu köpekten uzak tutmaya çalışacak, “Aman yaklaşma ısırır” diyecektir. Böylece köpek korkusu anneden çocuğa geçecektir.
Zaman