Lav akıntılarıyla oluşmuş bu mağaralarda şehirler kurulabileceği belirtiliyor. Mağaraların genişliğinin 9,6 kilometreye kadar ulaştığı kaydediliyor.
ABD’deki Purdue Üniversitesi’nden Profesör Jay Melosh’un, 17 Mart’ta Teksas eyaletinde düzenlenen 46. Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı’nda açıkladığı kuramsal çalışmasına göre, insan kolonizasyonu için Ay yüzeyinin altında üs ve şehirler kurulabilir.
Ay’da yüzeyin üzerinde koloni kurmanın birçok zorluğu beraberinde getireceğini belirten uzmanlar, bunları kozmik radyasyon, meteor çarpmaları ve aşırı sıcaklık farklılıkları olarak sıralıyor. Jay Melosh’un araştırmasına göre, Ay’da yer altında yapılacak çalışmalar daha ucuz ve güvenli bir alternatif.
TÜNELLERİN GENİŞLİĞİ 9,6 KİLOMETREYE KADAR ÇIKIYOR
Profesör Melosh, konferansta yaptığı açıklamada, “Ay’daki lav tüpleri, aslında lav akıntıları ve volkanik patlamaların oluşturduğu tüneller. Bu akıntılar, boru şeklinde yapılar oluşturdular. Püskürmeler sona erdiğinde akıntılar da durdu. Bu borular da gölge tüneller şeklinde günümüze ulaştılar” dedi.
Araştırmaya katılan Purdue Üniversitesi uzmanlarından David Blair ise, “Yerçekimi Ay’da çok daha az ve kayalar Dünya’daki gibi erozyon ve hava koşullarına maruz kalmıyor. Teorik olarak bu lav tüpleri, gelecekte inşa edilebilmesi muhtemel şehirleri muhafaza edecek kadar büyük ve sağlam” yorumunu yaptı. Araştırmaya göre, bu kıvrımlı olukların genişliği 800 metreden 9,6 kilometreye kadar ulaşabiliyor.
RADYASYON VE SOĞUKTAN KORUYAN DOĞAL SIĞINAKLAR
Bu tünellerin varlığına dair deliller, Ay yüzeyinin yüksek çözünürlüklü fotoğraflarına da yansıdı. Birçok çukur tespit edildi. Gökbilimciler, bu çukurların Ay ovalarının altında yaygın eski bir lav kanalları ağının ‘bacaları’ olduğunu düşünüyor. Boru biçimli bu tüneller, milyarlarca yıl önce lavın akarken üst kısmının soğuyarak katılaşması ve altta akmayı sürdüren lav derelerini yalıtan bir çeper haline gelişmesiyle oluştu.
Bilim insanlarına göre, bu tünellerin en az bir kısmı, Ay’da sürekli kalabilecek insanlar için kendilerini radyasyondan ve dondurucu soğuktan koruyacak doğal bir sığınak olabilir. Ay yüzeyinin birkaç metre altının, eksi 30 ya da 40 derecede sabit bir sıcaklığa sahip olacağı düşünülüyor. Ay ekvatorunda öğlen eksi 100, gece ise eksi 150 dereceye ulaşan sıcaklıklar ölçülüyor. Profesör Jay Melosh ve ekibi, tünellerin büyüklükleri ve inşaat kapasitelerine dair olanakları araştırmaya devam edecek.
Cihan