Organik tarım ve insanların kendine ait alanlarda sebze yetiştirmeleri gün geçtikçe artıyor. Sağlıklı ve taze olması, hormonsuz oluşu ve toprağın stresini atmaya yardımcı olduğu gerekçesiyle birçok kişi, sebzeyi bahçesinde yetiştiriyor. Bahçeleri olmayanlar da balkon ve teraslarında saksılarda yetiştirdikleri sebzeleri tüketiyor. Ancak, uzmanlar, taşıt trafiğinin yoğun olduğu alanlarda yetiştirilen sebze ve meyvelerin sağlık açısından riskler oluşturabileceği uyarısında bulunuyor.
SAÜ Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saim Özdemir, daha sağlıklı olduğu düşüncesiyle bahçede açık alanda yetiştirilen sebzelerde biriken ağır metallerin, sağlık açısından zararlı olabileceğini söyledi. Atmosferik kaynaklı kirletici olan kurşunun yağışlarla birlikte bitkilerin yapraklarına ve meyvelerin üzerine düştüğünü kaydeden Özdemir; "Biz her ne kadar kurşunsuz benzin kullansak bile bunların içinde bir miktar kurşun var. Bunlar yakılınca atmosfere, atmosferden de ister istemez yeryüzüne bitkilerin üzerine düşüyor. Kurşunun organik maddelere bağlanma afinitesi yüksek. Yıkamakla da geçmiyor. Bu bitkileri tüketmek insan sağlığı için risk oluşturuyor." dedi.
Özdemir, önceki yıllarda yaptıkları bilimsel bir çalışmada, taşıt trafiğinin yoğun olduğu alanların yakınındaki meralarda otlatılan ineklerin sütlerindeki kurşun düzeyinin, Türk Gıda Kodeksi standartlarının iki kat üzerinde olduğunu, şehir merkezinde otlatılan ineklerde de bu oranın üç katına çıktığını anımsattı. Özdemir, benzer durumun sebzelerde de olabileceğini dile getirdi.
Şehir merkezlerinde, araç trafiğinin yoğun olduğu ve otoyol kenarlarında açıkta sebze yetiştirilmemesi konusunda tavsiyelerde bulunan Özdemir, şöyle konuştu:
"Yoğun araç trafiğinin olduğu yerler, şehir içinde, otoban kenarında yetiştirilen her türlü gıda maddesini tüketmek sağlık açısından oldukça zararlı olabilir. Sebzelerin üzerinde biriken ağır metaller özellikle kurşunun takip edilmesi gerekir. Kış aylarında yakıtlardan dolayı bitkilerin üzerine is düşüyor. Bunların organik maddeye yapışma kapasiteleri yüksek. Bitki yetiştirecekse sera tarzı kapalı ortamda yetiştirilibilir."
KURŞUNUN ZARARI
Çevresel zararlılar içinde önemli bir yer tutan ağır metal olan kurşun, özellikle çocukların sağlığını etkiliyor. Kurşun zehirlenmesi, çocuklarda öğrenme bozukluğu, dikkat eksikliği sendromu, hatta otizme sebep olabiliyor. Anne karnında kurşundan etkilenen bebeklerde, prematüre doğumlar, düşük doğum ağırlığı, zihinsel ve nörolojik özür görülebiliyor.
Cihan