Bediüzzaman Said Nursi’nin avukatlarının tam listesi

Bugün 5 Nisan Avukatlar Günü. Araştırmacı yazar Ömer Özcan, Bediüzzaman Said Nursi ve Nur talebelerinin avukatlarının tam listesini çıkardı...

A) BEDİÜZZAMAN HAZRETLERİNİN DAVALARINA GİREN AVUKATLAR

YUSUF ZİYA SÖNMEZ: 1876 Fatsa doğumludur. Said Nursi ve talebelerinin 1943 Denizli mahkemesinin fahri avukatıdır. Ziya Sönmez aynı zamanda Bediüzzaman’ın ilk avukatıdır. Hz. Üstad’ın 1935 Eskişehir mahkemesi dâhil, daha önce hiç avukatı olmamıştı. Merhum Yusuf Ziya Sönmez, hâkimlikten emekli olduktan sonra Denizli’ye avukatlık yapmak üzere gelmişti. O tarihte Denizli’de sadece bir avukat vardı. Risalelerde ‘Avukat Ziya’ şeklinde adı çokça geçmektedir. Bediüzzaman Hazretlerinin, “Bizleri ebede kadar minnettar eyledi” dediği ilk avukatı Yusuf Ziya Sönmez, 1949 yılında İzmir’de vefat etti. Mezarı Karşıyaka kabristanındadır. 

AHMET HİKMET GÖNEN: 1912 Afyon doğumludur. Afyon Baro Başkanlığı da yapmıştır. Bediüzzaman ve talebelerinin 1948 Afyon mahkemesinin avukatlığını yaptı. Risalelerde adı ‘Avukat Hikmet’ şeklinde geçmektedir. On Dördüncü Şua’da, “Başbakanlığa, Adliye Başkanlığına, Dâhiliye Bakanlığına” diye başlayan ve “Bir tek gayem vardır” şeklinde devam dilekçeyi 1948 senesinde Bediüzzaman'ın avukatı Ahmet Hikmet Gönen yazmıştır. Said Nursi Hazretleri bu parçayı beğenip takdir etmiş ve altına kendi imzasının atılmasını kabul etmiştir.

HULUSÎ BİTLİSÎ AKTÜRK: 1881 yılında Bitlis’te doğmuştur 1948'de Afyon mahkemesinde, 1949’da da Ankara Temyiz Mahkemesi’nde Bediüzzaman'ın avukatlığını yapmıştır. 1948 yılı sonlarında, Abdurrahim Zapsu'nun sahibi olduğu Ehli Sünnet mecmuasında Bediüzzaman hazretleriyle alâkalı kıymetli makaleler yazmıştır. 1967 yılında Ankara’da vefat etti.

HALİL HİLMİ BOZCA: 1888 Bolvadin doğumludur. TBMM 1. Dönem Afyonkarahisar milletvekilidir. Afyon Baro başkanlığı da yapmıştır. 1948 Afyon davasında Bediüzzaman ve talebelerinin avukatıdır. Hz. Üstad, Ondördüncü Şuâ’da avukatı Halil Hilmi’den şöyle bahsetmektedir: “Avukata, reise okutmak için parçayı gönderdiniz mi? Hem Halil Hilmi, vahdet-i mes'ele itibariyle yalnız Sabri'nin değil, belki umumumuzun avukatıdır. Ben bu nazarla ona bakıyorum. Şimdi umumumuzun hesabına birinci avukatımıza tam yardım etsin.” Bayram Yüksel ve İbrahim Fakazlı ağabeylerden kaydettiğim ses kaydında, Avukat Halil Hilmi’nin Afyon mahkeme heyetine karşı, Bediüzzaman’ın Rusya esaretinde ‘Nikola’ya ayağa kalkmama’ hadisesini okuduğunu anlatmaktadırlar. Muhtemelen Hz. Üstad’ın: “Avukata, reise okutmak için parçayı gönderdiniz mi?” diye sorduğu, bu parça olabilir. (Ömer Özcan)

ABDURRAHMAN ŞEREF LAÇ: 1908 yılında Prizren’de doğdu. 1948'de Afyon'da Bediüzzaman'ın fahri avukatlığını yaptı. 1952 İstanbul Gençlik Rehberi davasına da girdi ve en uzun müdafaayı yaptı. Daha sonraları başka Risale-i Nur davalarına da girdi. 17 Eylül 1982 tarihinde İstanbul’da vefat etti.

MİHRİ HELAV: Aslen Kerküklüdür. Bediüzzaman hazretlerinden, Eski Said döneminde Van Horhor Medresesi’nde ders almıştır. Bediüzzaman’ın 1952 İstanbul Gençlik Rehberi davasına girdi. Emirdağ Lâhikası’nda Hz. Üstad kendisinden şöyle bahsediyor: “Eski Said'in mühim bir talebesi Avukat Mehmed Mihri ve dava vekili damadı Âsım olarak demişler ki: Elli avukat ile beraber bu mes'ele için mahkemeye gireceğim. Fakat inşâallah ona hacet kalmadan ve mahkemeye düşmeden alacağım.” Mihri Helav 1957’de vefat etti.

SENİYÜDDİN BAŞAK: Doğum yeri ve tarihini tespit edemedim. Bediüzzaman Said Nursi’nin 1952 İstanbul Gençlik Rehberi davasına girdi ve kısa bir müdafaa yaptı. 15 Mart 1963’de vefat etti. 

LATİF AYKUT: Avukat Latif Aykut’a, 15 Şubat 1952 tarihinde Bediüzzaman Hazretleri tarafından verilmiş bir vekâlet örneği arşivimde var. Fakat davalara girip girmediğini tespit edemedim. 

B) BİNLERCE DEFA RİSALE-İ NUR DAVALARINA GİREN AVUKATLAR

BEKİR BERK: 1926 Ordu do­ğum­ludur. 1973 se­ne­si­ne ka­dar İs­tan­bul Ba­ro­su’na ka­yıt­lı ola­rak avu­kat­lık yap­tı. 1958’de Is­par­ta mil­let­ve­ki­li Dr. Tah­sin To­la’nın tek­li­fiy­le ilk de­fa bir Risale-i Nur da­va­sı­nın ve­kâ­le­ti­ni al­dı. Daha son­ra­la­rı Üs­tad haz­ret­le­ri­ni zi­ya­ret eden Be­kir Berk, Hz. Üs­tad’tan bü­yük il­ti­fat­lar gör­dü. Ve Bediüzzaman hiç tereddüt etmeden Avukat Bekir Berk'e ait çok sayıda antetli boş A4 kağıdının altına mührünü basarak vekâletini verdi. Bekir Berk artık hayatını Nur davalarına vakfetmiş, 163. mad­de’nin tam bir uz­ma­nı ol­arak, bin­ler­ce Nur da­va­sın­da, bin­ler­ce maz­lu­mun im­da­dı­na ye­tiş­miş­tir. 1971 İz­mir Sı­kıy­ö­ne­tim Mah­ke­me­since tutuklandı, hapis yattı. Ka­de­rin sev­kiy­le 1974 yı­lın­dan iti­ba­ren Cid­de Rad­yo­su’n­da pro­gram­cı ve spi­ker ola­rak hiz­met et­ti. 14 Ha­zi­ran 1992’de ter­his tez­kere­si­ni alıp ebe­dî âle­me irtihal eyledi. Merhum Bekir Berk’in Risale-i Nur davalarına nasıl vakf-ı hayat ettiği Avukat Gültekin Sarıgül maddesinde anlatılmıştır.

GÜLTEKİN SARIGÜL: 1937 Antalya/Korkuteli/ Başpınar köyünde dünyaya gelmiştir. 1956’da Ankara Hukuk Fakültesine okurken Bediüzzaman ismini duyar ve 1959’da Isparta’da Üstad’ı ziyaret eder, hayır dualarını alır. 1961’de Sivas’ta askerliğini yapmakta iken, bir gün ziyaretine Av. Bekir Berk gelir. Ve kendisine: “Kardeşim ben henüz bu davalar için kendimi vakf-ı hayat etmedim. Ama bu mahkemeden sonra dünyevî davaları bırakıp, Allah lütfederse vaktimi sadece Risale-i Nur davalarına hasredeceğim. Sen de kendini ona göre hazırla, inşallah bu davaları beraber takip edelim” teklifinde bulunur. Gültekin Sarıgül hiç düşünmeden: “Evet! Ben de öyle düşünüyorum” der. Gültekin Sarıgül 1963 senesinde Bekir Berk ile beraber Burdur’da ilk defa bir Risale-i Nur davasına girer. Bu şekilde bu iki büyük avukat kendilerini nur davalarına adamışlardır. İki avukatın aralarında 11 sene yaş ve kıdem farkı vardır. Gültekin Sarıgül 1967’de yedi ay Van cezaevinde yatar. 1971’de de İzmir Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından tevkif edilir, bir sene ceza alır. 28 yıl boyunca 3 bine yakın davayı takip eder. Diğer efsanevi Avukat Bekir Berk, 1973’te Türkiye’den ayrılıp Cidde’ye yerleşince, davaların çoğu üzerine kalır. Ta ki 1991’de 163. madde kaldırılıncaya kadar... Gültekin Sarıgül hayattadır.

C) NUR TALEBELERİNİN DAVALARINA GİREN AVUKATLAR

HÜSAMEDDİN AKMUMCU: 1923 İstanbul doğumludur fakat ceddi Isparta/Uluborluludur. Isparta’ya 1950’lili yılların sonlarında Risale-i Nur davalarına girmek için avukat olarak gelir. Vilayet olarak Kars ve Erzincan dışında bütün illerde 163. madde ile ilgili İslamî davalara girer, Müslümanlara, bilhassa Nur talebelerine sahip çıkar. Milletvekilliği de yapmıştır. 1960 Şubat ayında yine bir gün Isparta’da, vefatına bir ay kala Üstad hazretlerini ziyarete gider. Çıkışta polis Hüsameddin Akmumcu’yu karakola götürür. Bunu duyan Hz. Üstad bu talebesini kurtarmak için hemen avukatı olarak vekâletini verir. Hüsameddin Akmumcu Bediüzzaman hazretlerinin çok sevdiği Eğridirli Hakkı Tığlı’nın damadıdır. 15 Nisan 2011 tarihinde Isparta’da vefat etmiştir.

NECDET DOĞANATA: Necdet Doğanata 1933 Düzce doğumludur. 1958’den 1965’e kadar İzmir'de sekiz yıl avukatlık yaptı. Avukat Necdet Doğanata başta Ahmed Feyzi Kul olmak üzere, çok sayıdaki Risale-i Nur talebelerinin davalarına girmiştir. Vefatına yakın Üstad Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin vekâletini de almıştır. Bu vekâlet alma işi; Said Nursi hazretlerinin 1 Ocak 1960 tarihinde İstanbul ziyareti sırasında Necdet Doğanata’nın gazetelerde fotoğrafı çıkınca, Hz. Üstad tarafından bu sevgili talebesini müşfik kolları altına almak, korumak maksadıyla verilmiştir. Necdet Doğanata 27 Ekim 2012 tarihinde vefat etti.

SUDİ REŞAT SARUHAN: 1926 Rize doğumludur. Hâkimlik, Savcılık yapmıştır. Emekli olduktan sonra avukat olarak çok sayıda Risale-i Nur davalarına girmiştir. Milletvekilliği de yapmıştır. 8 Eylül 1999 tarihinde İstanbul’da vefat etti.

İBRAHİM HİLMİ ÜNLÜ: 1942 Afyon/Bolvadin doğumludur. Bekir Berk’in teklifiyle ‘Hukuk’ mesleğini seçiyor ve daha talebeliğinden itibaren Bekir Berk’in beşer takatinin sınırlarını zorlayan iş yükünü paylaşıyor. Avukat İbrahim Ünlü, Bekir Berk’in 1973 yılının sonlarında avukatlığı bırakıp yurt dışına ayrılmasından sonra, O’nun yıllarca büro olarak kullandığı Kığılı Pasaj’daki bürosunu kullanmaya devam etti. Türkiye’nin hemen her tarafındaki nur davalarına gitti. 1991 senesinde 163. madde kaldırılıncaya kadar bu Risale-i Nur davalarına devam etti. İbrahim Ünlü hayattadır.

MUSTAFA TUNCEL: Safa Mürsel müstear ismiyle yazarlık da yapan Avukat Mustafa Tuncel 1949 Denizli/Tavas doğumludur. İstanbul’da Avukat İbrahim Ünlü ile birlikte görev taksimatı yaparak hizmet verdi. Çok sayıdaki Risale-i Nur talebelerinin davalarına girdi. Hayattadır.

REŞAT YAZAK: 1943 Adapazarı doğumludur. Uzun yıllardan beri İzmir’de avukatlık yapmaktadır. Daha çok İzmir ve Ege bölgesi Risale-i Nur davalarına girmiştir. Bilhassa 1973 yılında Bekir Berk’in yurt dışına hicret etmesinden sonra nur talebelerinin davalarına sahip çıkan avukatlardan olmuştur. Halen İzmir’de avukatlık yapmaktadır.

D) NUR TALEBELERİNİN BAZI DAVALARINA GİREN AVUKATLAR

Ankara’da Mustafa Egemen ve Vecihi Işık, İzmir’de Ömer Lütfi Bozcalı, Adana’da Ali Haydar Aksay, Bandırmadan Mustafa Özertan Yozgat’ta Ömer Akdoğan, Maraş’ta Mahmut Ramazanoğlu, İzmir’de Nadir Latif İslam... Ve daha...

NOT: Eskişehir mahkemesinin başladığı 1935 yılından, 163. maddenin kaldırıldığı 1991 senesine kadar Risale-i Nur eserleri ve nur talebeleri hakkında binlerce kere davalar açılmıştır. Açılan davaların sayısı tam tespit edilemese de, bin 500 kadar mahkemelerde işlem gören, yürüyen davalar olduğu; takipsizlik kararı alan, karakollardan geri dönen, Risale-i Nur kitapları hakkında yürütülenlerle beraber soruşturma ve adli vakaların sayısı 3 bin kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tespitlerimi arşiv kayıtlarımı tarayarak ve halen hayatta olan avukat ağabeylerin yardımlarıyla yaptım. Şüphesiz tespit edemediğimiz çok sayıda avukat daha bu davalara –velev bir kere bile olsa- müdahil olmuşlardır. Allah hepsinde razı olsun. Bilgisi ve elinde belgesi olan kardeşlerimiz varsa yardımlarını istirham ediyorum, listeye ekleme yapalım. (Ömer Özcan)

MUSTAFA ÖZERTAN

1925 Bandırma doğumludur. İstanbul Hukuk’un ilk senesinde Nur talebeleriyle tanışır. Hukuk Fakültesine yakın Kirazlımescit dershanesinde kalan Zübeyir Gündüzalp ağabeyden çok etkilenir. Bandırma’da da evinde Nur dersleri yapılmaya başlar. 12 Mart 1971 muhtırasından sonra Nur talebeleri ve dersleri de sıkı takibata uğrar. Başka bir yere gönderdiği ve Risale-i Nur’dan vecize yazdığı bir bayram tebriği ele geçer. Bu sebebden evi aranır. Evde külliyatın tamamı olduğu ve açıkta durduğu halde taharri memurları onları görmez ve sadece sağda solda müteferrik halde duran birkaç eseri alırlar. Ayrıca o sırada Bandırma’da açılması düşünülen Kur’an Kursu ve İmam Hatip Okulu için iyi bir Kur’an ve kıraat hocası bulmak için gittiği Trabzon – Köprübaşı’nın bir köyünde mukim meşhur bir Kurra hafızdan aldığı Kuran hattı ile yazılmış tavsiye mektubunu da gizli ve önemli bir evrak zannederek alırlar. Bu esnada kendisi İstanbul’da bulunmaktadır. Kendisine telefon ile evinin taharri edildiği ve bazı risalelerin alındığı, gelmesi halinde tutuklanabileceği, isterse bir müddet ortalıkta görünmemesi bildirilir. O ise ilk gemi ile Bandırma’ya döner ve tutuklanır.

Bilahare yine çeşitli bahanelerle tutuklanmış bazı Nur talebeleri ile birlikte İzmir Sıkıyönetim Mahkemesine sevk edilirler. Bir müddet tutuklu kalıp beraat ederler. Bu sırada Hukuk son sınıftadır. Kısa bir süre sonra mezun olur. Stajyerliğini yine Bandırma’da bir avukatın yanında yapıp bitirdikten sonra avukatlığa başlar.

İlk tecrübesini yukarıda zikredilen kendi mahkemesinde kazanır. Bursa, Ankara, Kastamonu, Gölcük gibi muhtelif şehirlerdeki Risale-i Nur davalarına da girer.

1990’dan sonra avukatlığı bırakır, emekli olur. Nur hizmetleri, dersler ve dershanelerle meşgul olur.
Üç seneye yakın felçli olarak yatağa bağımlı kalır ve 10 Ağustos 2013 tarihinde rahmet-i Rahman’a kavuşur.