Risale Haber-Haber Merkezi
Nûbihar Dergisi tarafından 22-23 Mayıs 2010 tarihlerinde Diyarbakır'da düzenlenen "Uluslararası Bediüzzaman Said Nursi Sempozyumu"nun sonuç bildirgesi yayınlandı.
Said Nursi'nin her yönüyle tahlil edilip, doğru anlaşılma yollarının arandığının ifade edildiği bildirgede, sempozyumda başta Türkiye'nin değişik üniversitelerinden olmak üzere yurt dışından alanlarında uzman 40'ı aşkın araştırmacı ve akademisyenin tebliğ sunduğu belirtildi.
Sonuç bildirgesinde şu görüşlere yer verildi:
1992 yılından beri Kürt dili-edebiyat-kültür alanlarında dergi ve kitap yayıncılığı yapan Nûbihar dergisi/yayınevi tarafından 22-23 Mayıs 2010 tarihinde Diyarbakır'da düzenlenen Said-i Nursi'nin her yönüyle tahlil edilip, doğru anlaşılma yollarının arandığı "Di 50 Saliya Wefata wî de Sempozyuma Bedîuzzeman Seîdê Kurdî ya Navneteweyî/ Vefatının 50. Yıldönümünde Uluslararası Bediüzzaman Said Nursi Sempozyumu" geniş bir katılımla gerçekleşti. Sempozyumda başta Türkiye'nin değişik üniversitelerinden olmak üzere, Lübnan, Hollanda, İran, Irak/Kürdistan, İngiltere ve Avusturya'dan alanlarında uzman 40'ı aşkın araştırmacı ve akademisyen tebliğ sundu.
Bediüzzaman'ın, özellikle İslam inancının farklı vecheleri başta olmak üzere, toplum, siyaset, ekonomi, eğitim, bilim ve kadına ilişkin görüşlerinin ağırlıklı olarak işlendiği sempozyumda Bediüzzaman'ın hayatı ve yaşadığı dönem, bir tecdid hareketi olarak Risale-i Nur ve Nurculuk, Kürt meselesi, kimlikler ve özgürlükler, siyaset ve toplum, İslami ilimler, Risale-i Nur ve edebiyat konulu oturumlar tertip edildi. Bu oturumlarda Bediüzzaman etrafında bazı tartışmalı konular, bir bütün olarak İslam toplumunun/milletlerinin bir arada yaşama sorunları, davet metodu ve cihad anlayışı, batı medeniyetine bakışı, siyasal özgürlüklere yaklaşımı, ehl-i beyt muhabbeti, azınlıklar, kadın, Osmanlı-Cumhuriyet eğitim modernleşme projeleri içinde Medresetü'z-Zehra'nın yeri, Bediüzzaman perspektifiyle anadilin önemi, Kürt dili ve edebiyatı ile Medrese kökenli Kürt şairleri tarafından Bediüzzaman üzerine yazılan manzûmeler gibi konularda tebliğler sunuldu.
"Uluslararası Bediüzzaman Said Nursi Sempozyumu"nda aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:
1- Bediüzzaman Said Nursi fikirleri ve mücadelesiyle yaşadığı yüzyıla damgasını vurmuş, vefatından elli yıl sonra hâlâ etkisini sürdürebilmiş ve hem yaşamıyla hem de fikirleriyle İslam dininin anlaşılmasında bir ekol inşa etmiş tarihi bir şahsiyettir.
2- Kürt sorununun her kavmin kendi kültürel ve siyasal varlıklarını koruyup ifade edebildiği bir birlik projesi çerçevesinde aşılabileceği Bediüzaman'ın tespitlerinden hareketle ortaya çıkmıştır. Adem-i merkeziyet düşüncesine olumlu yaklaşması ve "Cemahir-i Müttefika-i İslami" tezini desteklemiş olmasından dolayı ortak siyasal yapılanmanın konfederal bir birlik etrafında sağlanması gerektiği üzerinde duruldu.
3- İstibdat anlamında her türlü otoriter yönetim ve anlayışların toplumların gelişimini engelleyen bir amil olduğu ve bundan hareketle hukuk ve kanuna dayalı, parlamenter özgürlükçü bir siyasal yönetimin gerekliliği vurgulanmıştır.
4- Bediüzzaman'ın uzun süreden beri İslam dünyasının periferisinde bırakılarak adeta görmezden gelinen Kürt medreselerinin ve ulemasının derin ilmi sorunlarıyla yoğun biçimde ilgilendiği ve geliştirdiği özgün yorumlarla genelde ulema sınıfının özelde ise Kürt medreselerinin, İslam ilimleri ve pozitif ilimlerle sahih geleneğe uygun bir şekilde yeni yüzyıla hazırlanması ve geliştirilmesinin yolları üzerine öneriler getirdiği görülmüştür
5- Düşünce özgürlüğü geliştirilerek, özellikle Ermeniler ve diğer azınlıklar meselesi gibi konuların özgürlükler ve katılımcı bir uzlaşma zemininde ele alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
6- Risale-i Nur, kelam ve tefsir alanında özgün bir yöntem benimsemenin yanı sıra, özellikle mana tefsiri bağlamında değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca şuhûdî ya da ictimaî tefsir olarak da dikkat çektiği vurgulanmıştır.
7- Yaygın muharref algının aksine Eski Said ve yeni Said'in bir bütünlük içinde ele alınarak sağlıklı bir Bediüzzaman değerlendirmesi gerektiği üzerinde duruldu.
8- Hiçbir düşünce, klik, grup, cemaat, örgüt, organizasyon, dil, millet veya devletin kendi varlığını ötekinin yokluğu veya zararı üzerine konumlandırmaması gerektiği belirtilmiştir.
9- Kürt halkı ve Kürt uleması uzun bir süre boyunca Risale-i Nûr'un dili olan Türkçe'yi bilmediği için bu eserlerden yeterince istifade edememiştir. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla Nûbihar dergisi tarafından şu ana kadar parça parça yayımlanan Risale-i Nûr'un Kürtçe çevirileri önemli bir işlev görmüş olmakla beraber bunun yeterli olmadığı ve Risale-i Nûr Külliyatı'nın bir bütün olarak Kürtçe'ye çevrilmesi ihtiyacı dile getirilerek bu iş için bir heyet kurulması ve bu heyetin çalışmalarına başlamasının büyük önem arzettiği belirtilmiştir.
10- Kürt dili ve Edebiyatı başta olmak üzere her halkın kendi dil ve edebiyatnı geliştirmesinin, anadilinde eğitim yapmasının önem ve gerekliliği ortaya konuldu.
11- Said-i Kürdi'nin "Fikr-i milliyet hürriyetin pederidir" sözlerinden hareketle yüzyılın başında varolan ve halen devam etmekte olan en önemli sorunlarının milli birlik bilinciyle aşılabileceği belirtilmiştir.
12- Bediüzzaman üzerine yapılacak araştırma ve incelemeler üniversite bünyesinde kurulacak birimler ile akademik bir düzeye taşınmalıdır.
Sempozyum Düzenleme Kurulu
***
Encamnameya Sempozyuma Bedîuzzeman Seîdê Kurdî ya Navneteweyî ya
Ji aliyê Nûbihara ku ji 1992yan vir de di warê zimanê kurdî-edebiyat-kulturê de weşanê dike bi munasebeta 50 saliya wefata Seîdê Kurdî, Sempozyuma Bedîuzzeman Seîdê Kurdî ya Navneteweyî pêk hat. Sempozyuma ka ji hemû hêlan ve ji bo lêgerîn û lêkolînên rast fehmkirina Seîdê Nûrsî û nasîna wî, di 22-23 Gulan 2010an de, li Diyarbekirê hate tertîbkirin û bi tevlêbûneke berfireh hate lidarxistin.
Di sempozyomê de, digel unîversîteyên cuda cuda yên Tirkiyê; ji Lubnan, Hollanda, Îran, Iraq/Kurdistan, Îngiltere û Awusturyayê jî, zêdetirî 40 akademîsyen û lêkolînerên ku di warê xwe de pispor in, teblîx pêşkêş kirin.
Di sempozyoma ku bi giranî li ser nêrînên Bedîuzeman yên derbarê civat, siyaset, ekonomî, perwerde, zanist û jin, li ser aliyên cuda yên baweriya îslamê, muzakereyên li ser mijarên jiyana Bedîuzzaman û serdema jiyana wî, wek hereketeke tecdîdê Rîsaleyê Nûr û Nûrcîtî, meseleya Kurdan, nasname û azadî, siyaset û civat, ilmên îslamî, Rîsaleyê Nûr û edebiyatê hate sekinîn.
Di van muzakereyan de, li ser mijarên wek çend meselên nîqaşê yên li ser Bedîuzzeman, bi biştî pirsgirêkên bihevrejiyîna qewmên îslamî, metoda dawetê û nêrîn û nezera cîhadê, nêrîna wî ya li medeniyeta rojava, nêzîktayiya wî ya li azadiyên siyasî, alewîtî, hindikahî/kêmnetewe, jin, di nav projeyên modernîteya Osmanî-Cumhûriyetê de ciyê Medreset’uz Zehrayê, di perspektîfa Bedîuzzeman de giringiya perwerdeya zimanê dayîkê, ziman û edebiyata Kurdan, li ser Bedîuzeman helbestên Kurdî yên ehlê medresê teblîx hatin pêşkêşkirin.
Di Sempozyuma Bedîuzzeman Seîdê Kurdî ya Navneteweyî de, ev encamên hanê derketine holê:
1- Bedîuzzeman Seîdê Nûrsî şexsiyetekî dîrokî ye ku bi fikr û têkoşîna xwe, mohra xwe li esra ku tê de jiyaye, daye; pêncî sal piştî wefata xwe, hêjî bandora xwe dide domandin; him bi jiyana xwe, him jî bi fikrê xwe ve, derheq têgihîştina dînê Îslamê de ekolek ava kiriye.
2- Di ronahiya tesbîtên Bedîuzzeman de, hatiye fêmkirin ku pirsgirêka Kurd, encax di çarçoveya pirojeya yektiyeka ku her qewm û millet bikaribin têde hebûn û nasnameya xwe ya çandî û siyasî biparêzin û îfade bikin de çareser dibe. Nêzîkbûna wî a bi fikra Ademî Merkeziyetê û ji ber desteka fikra wî ya Cemahîrî Muttefîqa a Îslamî, hate dîtin ku divê îdareya siyasî li ser yektiyeke konfederal a bihevreyî bête avakirin...
3- Ji ber ku hemû rêvebir û hişsaziyên otorîter yên di maneya îstibdadê de li pêşiya pêşketina civatan amilên astengiyê ne, hewcedarî bi rêbiriyeke siyasî û parlementeriya azadîxwaz ya li ser esasên huqûq û qanûnê heye.
4- Bedîuzzeman bi awakî zêde, bi mesele û mijarên medrese û alimên Kurdan ên ilmî, kûr û ên ku demek dirêj di alema Îslamê de paş de hatine hîştin ku herwekî nayê xwestin derkevin rojevê re eleqedar bûye. Bi şîroveyên xwe yên xweser, li ser rê û rêbazên pêşketina sinifa ulema û bi taybetî jî li ser medreseyên Kurdan û li gor rêyeke sahîh ku di nav xwe de zanistên pozîtif û ilmên îslamî dihewîne li gor şert û ihtiyaca esrê pêşniyarên xwe pêşkeş kiriye.
5- Divê azadî fereh bibe; bi taybetî mijara ermeniyan û meseleyên hindikayiyan, divê di zemînê azadiyê de bi awayeke pev re û aştiyane were rojevê.
6- Rîsaleyê Nûr di warê kelam û tefsîrê de rêbazeke xweser/orjînal esas girtiye, divê di hêla tefsîrê de were nirxandin. Her wuha xasseten hatiye diyarkirin ku wek tefsîra şuhûdî yan jî îctimaî jî balê dikşîne ser xwe.
7- Li dijê zenna berfireh divê Seîdê Berê û Seîdê Nû bi hevre bêne tehlîlkirin û divê nirxandin û nasîneke Bedîuzzeman ya rast û durist pêk bê...
8- Divê tu bîr û bawerî, klîk, grûp, cemaet, rêxistin, organîzasyon, ziman û millet yan jî dewletek hebûna xwe, li ser tunebûn û zirara yên dinan saz neke.
9- Ji ber ku milletê Kurd û alimên wan Tirkî nizanin bi salane ji zimanê Rîsaleyê Nûr tam îstîfade nekirine. Di gel tercumeyên ku kovara Nûbiharê heta nuha beş bi beş weşandine xizmetek baş kirine jî, ev têra nake. Îhtiyacek bi tercumeya kulliyata Rîsaleyên Nûr ya bi tevahî heye û ji bo vê yekê jî giringî bi sazkirina heyetekê heye...
10- Di serî de Kurd, her qewm û millet divê ziman û edebiyata xwe bi pêş bixe; bi zimanê xwe yê dayîkê perwerdeyê bibîne.
11- Bi gotina Seîdê Kurdî “Fikrê milliyetê bingeha hurriyetê ye.” Di çarçova van peyvan de pirsgirêkên ku di vê sedsala dawîn de dibin û hene divê li gor vê nêrînê bi yektiyekê çareser bibin…
12- Lêkolîn û lêgerînên ku dê li ser Bedîuzzaman bêne kirin, divê di bin maiyeta saziyên unîversîteyê de derkevin asteke akademîk.
Heyeta Avakarîya Sempozyumê