Bahaddin Sağlam Münazarat’ı açıklama ve şerhleriyle yayınladı. Sağlam, önsözde şunları yazdı:
Bu kitabın müellifi Bediüzzaman Said Nursi, vefatına yakın “Seksen senelik ömrümde seksen bin insandan ders aldım” demekle beraber; kendi öğrenim hayatını iki döneme ayırıyor. Eski Said’in hayat-ı içtimaiye (sosyal hayat) medresesinden aldığı dersler ve Yeni Said’in Kur’an medresesinden aldığı dersler. Birinci dönem dersleri yüzde yüz İslama ve Kur’ana uygun olmakla beraber; ağırlıklı olarak sosyal hayat ile ilgilidir. Bu dersleri, Eski Said eserleri olarak hayatta iken ve daha sonra tekrarla yayınlanmıştır. Bu eserlerin dördü sosyal hayat açısından çok önemlidir; Nutuk ve İki Mekteb-i Musibet Şehadetnamesi, birinci planda Osmanlı devletine, medyasına ve Osmanlının içinde çırpındığı sosyal konulara yöneliktir. Bu iki kitaptan sonra sıra Hutbe-i Şamiyeye gelir. Bunda ise muhatap Araplardır. Hutbe-i Şamiyeden sonra yazdığı bu Münazarat ve Muhakemat kitaplarının ilk muhatapları Kürt halkı ile Kürt ulemasıdır. Daha sonra Üstad bazı ilavelerle bu kitaplarını umuma hitap edecek hale getirmiştir. Sosyal hayat konusunda eski eserlerini; iman ve arınma konularında Risale-i Nur’u vekil bırakmıştır. O, kendini sevenlere hitaben şöyle diyor:
“Şiddetli hastalık ve sair sebeplerin tesiriyle ben Nurcu kardeşlerimle konuşamadığımdan ve musahebeden (arkadaşlıktan) mahrum kaldığımdan benim bedelime, sizleri ve Risale-i Nur’un Kur’an medresesinden Yeni Said’e verdiği ders ve Eski Said’in de Hutbe-i Şamiye ve Zeyilleri gibi hayat-ı içtimaiye medresesinde aldığı dersleri ve konuşmaları, bu biçare kardeşinizin bedeline, müştak olduğum kardeşlerimle benim yerimde konuşmalarını tevkil ediyorum..” (Emirdağ Lahikası’ndan)
Bediüzzaman’ın eski eserleri de yeni eserleri de birer anahtardırlar. Fakat bu anahtarların açılması da başlıbaşına bir meseledir.. Mesela bu Münazarat Açıklaması kitabın yüzlerce önemli açılımlarından ve faydalarından şu beşini burada zikretmek faydalı olur, diye düşünüyorum:
1) Risale-i Nur talebelerinden sosyal hayata girenler, Eski Said’in eserlerini esas alabilirler, dendiği için..
2) Dil ve zaman farklılığından ve kitabın çok özet olmasından dolayı bu reçetevari bilgilerin kaybolmaması ve yeni nesillerce bilinmesi gerektiği için..
3) Bediüzzaman Said Nursi’nin Abdülhamidçilerle değil de İttihat-Terakkicilerle çalışmasının hikmetini ve gerekçesini bilmek için..
4) Başta Kürtler ve Türkler olmak üzere Müslüman milletlerin bellerini doğrultabilmesi; hem beraber hem diğer dinler ile bir arada yaşamayı öğrenebilmeleri için..
5) Kitapta Arapça ile veya başka edebî sanatlarla işaretler olarak verilen bilgileri deşifre ettiği için.
Bu Münazarat şerhinde yaptığımız işin mahiyeti:
Münazarat; Söz, Envar, Yeni Asya, Zehra ve İttihad yayınevleri tarafından tam metin olarak yayınlanmıştır. Bu beş yayını esas aldık; hiçbir nüsha farkı dışarıda kalmasın, diye hepsini değerlendirdik.
Münazarat metni çok veciz olduğu ve birçok farklı konuya değindiği için; sadeleştirme yoluna hiç gitmedik.