Bediüzzaman’ın İngiliz, İngilizlerin de Dersim yorumu

Bediüzzaman’ın İngiliz, İngilizlerin de Dersim yorumu

Bediüzzaman hazretlerinin istibdat ve zulüm konusundaki görüşleri herkesçe malumdur.

Bediüzzaman’ın Osmanlının yeni mağlup olduğu dönemde gördüğü hakikatli bir rüya var. Bu rüyada kendisine ilginç bir soru sorulur: “Bu Alman mağlubiyetiyle neticelenen bu harpte Osmanlı Devletinin mağlubiyetinin hikmeti nedir?"

Cevaben, "Eğer galip olsaydık, medeniyet hatırı için çok mukaddesatı feda edecektik. Nasıl ki yedi sene sonra edildi. Ve medeniyet namıyla âlem-i İslam, hususan Haremeyn-i Şerifeyn gibi mevâki-i mübarekeye, Anadolu'da tatbik edilen rejim kolaylıkla, cebren teşmil ve tatbik edilecekti. inayet-i İlahiyeyle onların muhafazası için kader mağlubiyetimize fetva verdi." der.

Rüyayı gördükten yedi sene sonra yani cumhuriyetin başlarında çıkartılan inkılaplar zorla Anadolu’da tatbik edilmiş ve millete kan kusturulmuştur. Bediüzzaman Cenab-ı Hakkın Mekke ve Medine gibi mübarek beldeleri bu zorbalıklardan korumak için Osmanlının mağlubiyetine hükmetmiştir şeklinde bir cevap veriyor.

Tarafsız kalarak giden mülkünü geri almakla beraber, Mısır ve Hind'i de kurtararak, birliği sağlayarak, büyük bir muzafferiyet kazanmak varken, şüpheli, dağdağalı, faydasız bir düşmana (İngiliz’e) taraftarlık göstermekle çok zararlı bir yolu tercih etmek elbette İslam ve dünya siyaseti açılarından çok yanlış olmuştur. Bediüzzaman o zaman için, “üç yüz elli milyon İslam’ın selameti için bu kadar açık bir yanlışı görmediler, kör gibi hareket ettiler” demektedir. (Kastamonu Lahikası, s. 19)

Cumhuriyet Arşivi’nde faydasız, şüpheli ve çok zararlı bu İngiliz taraftarlığını gösteren bir belgeye rastladık. Bu belge, İngilizce 23/6/37 tarihli “The Truth” mecmuasının Dersim hakkındaki neşriyatının Türkçe örneğidir ve Dahiliye Vekaleti Matbuat Umum Müdürlüğünce 16.7.37 tarihinde 4745/2/K. sayı ile Başvekalet Yüksek Makamına sunulmuştur.  

Bu yazıda özetle Kürt isyanının bastırılmasında kullanılan metotların güzel bir örnek teşkil ettiği, bazı geri zihniyetli Kürt aşiretlerinin Atatürk’ün memleketi modernleştirmek için tatbik ettiği reformlardan hoşlanmadıkları ve ananevi anarşilerini muhafaza etmek amacıyla silaha sarıldıkları, medeniyet görmemiş kabileler üzerine pek çok tecrübesi olan İngilizlerin böyle bir vaziyeti çok iyi anladığı, takdir ettiği ve bütün bu yapılanları mübalağalı görmeyeceği belirtilmektedir.

Görüldüğü üzere İngilizler, o zamanki Türk hükümetinin taraftarlıklarının karşılığını, yaptıkları zulümleri alkışlayarak vermektedirler. Eee “ne de olsa medeniyet görmemiş kabileler üzerine pek çok tecrübeleri” var.