Sağlık Bilimleri Üniversitesi Acil Tıp Uzmanı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, ilk yardımın temel uygulamalarının koruma, bilgilendirme ve kurtarma olduğunu, acil müdahale yöntemlerinin eksik ya da yanlış uygulanmasının ciddi hayati riskler getirebileceğini söyledi.
İlk yardımın sadece sertifikalardan ibaret olmaması gerektiğini vurgulayan Yüzbaşıoğlu, "İnteraktif olup eğitimin maketler ve simülasyonlar üzerinde verilmesi gerekiyor. Ehliyet alırken ilk yardımın bilinmesi isteniyor, kitaptan bir şeyler anlatılıyor ama insanlar bunu öğrenmesine rağmen uygulayamıyor. Kişi, eğitimde öğrendiği bilgilerle belki hayatında bir defa kalp masajı yapıp ailesinden birinin hayatını kurtarabilir." dedi.
Zamanında ve bilinçli yapılan ilk yardımın hayat kurtardığına dikkati çeken Yüzbaşıoğlu, müdahalede bulunan kişinin soğukkanlı olması gerektiğini vurguladı.
Acil müdahalelerin eğitim almış kişiler tarafından yapılmasının önemine işaret eden Yüzbaşıoğlu, "İlk yardım müdahalesinde bulunacak herkes, önce tıbbın temel kuralı olan zarar vermeme ilkesini kabul etmeli. Bilinçsiz yapılan ilk yardım, hastaya daha da zarar verip ölüme kadar götürebiliyor. Dolayısıyla doktorlar olarak ilk yardım eğitimi almamış kişilerin kesinlikle müdahale yapmasını istemiyoruz." diye konuştu.
"Hastanın bilinci yerine geldiğinde kalp masajı sonlandırılmalıdır"
Yüzbaşıoğlu, 112 Acil Servis aranmadan önce yapılması gereken ilk yardım uygulamalarıyla ilgili şu bilgileri verdi:
"Çocuklarda ve yetişkinlerde solunum yolunu tıkayan bir durumla karşı karşıya kalındığında basit müdahalelerle hastayı kurtarma şansı çok yüksek. Kişinin hava yolu, solunum ve dolaşımı kontrol edilmeli, hastanın solunumunu engelleyen bir şey varsa dilin geriye düşmesi gibi buna uygun müdahalede bulunulmalı. Kişinin dolaşımında ve nefes almasında bir sorun yoksa o zaman hasta koma pozisyonuna alınarak 112 ekipleri gelene kadar bekletilmelidir."
Yüzbaşıoğlu, hastanın solunum, dolaşım, hava yolu olmadığına karar verildiği takdirde yapılması gereken şeyin temel yaşam desteği olduğunu söyledi. Yüzbaşıoğlu, "İlk yardımcı, hastanın tam yanıtsız yani ölü olarak kabul edilen durumda olduğuna karar verdiğinde, 30 kalp masajı uygulamalı ve ardından iki kez suni solunum yapmalıdır. Hastanın bilinci yerine geldiğinde kalp masajı sonlandırılmalıdır." dedi.
En çok yapılan yanlış müdahale, bilinci kapalı hastaya su içirilmesi
Bilinci kapalı olan hastaya su bile içirilmemesi gerektiğini belirten Yüzbaşıoğlu, "Bilinci kapalı hastaya bir şeyler içirildiğinde, sıvı yemek borusundan değil solunum yolundan girerek akciğere ulaşır ve bu da ciddi sorunlara neden olur. Biz hastanın mevcut hastalığını tedavi etmemize rağmen akciğer rahatsızlığı uzun süre devam edebiliyor." dedi.
Yüzbaşıoğlu, travma hastalarının solunumunu ve dolaşımını bozan bir şey olmadığı takdirde kişinin mevcut pozisyonunun bozulmaması gerektiğine dikkati çekti.
Düşen kişinin kaldırılarak oturtulmaması gerektiğini söyleyen Yüzbaşıoğlu, "Hastalar oturtulmaya çalışıldığında omurilik hasarı ciddi bir şekilde artıyor. Hastanın rehabilitasyon ile düzelecek hasarı bir ömür boyu yatalak ya da sandalyeye bağlı kalmasına yol açılıyor." diye konuştu.
Kedi, köpek veya vahşi hayvanlar tarafından ısırılma durumunda yapılması gereken öncelikli şeyin yaranın sabunlu su ile temizlenmesi olduğunu dile getiren Yüzbaşıoğlu, temizlikten sonra yaranın gazlı bezle kapatılarak en yakın sağlık kuruluşuna gidilmesi gerektiğini ifade etti.
Çocuk ve erişkine uygulanan acil müdahaleler farklı
Yüzbaşıoğlu, çocukların anatomik ve fizyolojik açıdan yetişkinlerden farklı olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
"Çocuklar, büyük insanların küçültülmüşü değildir. Yapıları farklılık gösterdiği için uygulanacak müdahaleler de değişkenlik gösterir. Örneğin çocukların solunum yoluna ihtiyacı yetişkinlerden daha fazla, ani kan kayıplarında verdiği tepkiler ise daha farklıdır. Dolayısıyla ilk yardım eğitimi alınırken çocuk ve erişkin ayrımı yapılmalı ve buna yönelik eğitimlerin planlanması önemlidir ."
aa