Bir cümlenin sonundaki nokta unutulursa, yahut “muhtelif” yazılacağı yerde bir harf hatâsıyla “muhtelir” yazılırsa ne olur?
Bizim gözümüz böyle hatâlara her ne kadar alışık olsa da, âlimlerimiz, hele bizim zamanımızdan bir iki nesil evvelki âlimler için, bu kadarlık bir hatâ bile çok büyük bir endişe sebebi olabiliyordu.
Hele Kur’ân-ı Kerîm ile ilgili bir metinde her ne suretle olursa olsun bir hatânın vücuda gelmesi, onların uykularını kaçırmak için fazlasıyla yeterdi.
Bunun bir örneğini, meal sahibi meşhur âlim Hasan Basri Çantay’ın eserinde görüyoruz.
Merhum Çantay, Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm adlı eserinde meydana gelen matbaa hatâlarının bir listesini eserin sonuna eklemekle kalmamış, bir de bu tashihlerin mutlaka esere işlenmesini istirham eden bir notu da ayrı renkli bir kâğıda bastırmak suretiyle eserin ilk sayfasının başına yerleştirmişti.
Ünlü âlim, bu notunda, âdetâ feryad edercesine okuyucuya sesleniyor ve bu tashihler işlenmeden eserin okunmaya başlamaması için “Allah aşkına” yalvarıyor.
Listede yer alan hatâların ise, genellikle harf veya noktalama hatâlarından ibaret olduğu, bir müellifi telâşa düşürecek şekilde mânâyı değiştiren bir hatânın bulunmadığını görüyoruz.
Bu özür metnini, günümüzün her konuda desteksiz atışları mübah gören “ilmî” anlayışına bir ibret nümunesi olarak sunuyoruz:
İSTİRHAMIMIZ
Eserde hiçbir kelime ve tertîb hatasına meydan vermemiye gerek biz, gerek bizden daha çok matbaadaki nefasetperver arkadaşlar i’tinâ ile çalışdığımız halde yine ba’zı yanlışlıkların vukua geldiğini kemal-i teessürle gördük. Bunları kitabın sonunda göstermiş bulunuyoruz.
Kur’an-ı kerîme derin saygı beslediğine şübhe etmediğimiz okuyucularımızdan ehemmiyyetle istirham ediyoruz ki, mütalâaya başlamazdan evvel – ALLAH AŞKINA – o yanlışlıkları cedvelde gösterilen doğrularına göre düzeltmek zahmet ve himmetini esirgemesin. Bu, hakkın rızasını istihsale bir vesîle olacakdır.
H. BASRİ ÇANTAY
Kaynak: Ümit Şimşek-yazarumit.com