Bir Kronik: Bahtiyar Adam, Bediüzzaman Said Nursi

Yazar, İhsan Kasım Salihî

Eser İstanbul’da 2021 yılında Selis yayınlarından yayınlanmıştır.

Kronik herhangi bir ülkede meydana gelen olayları kronolojik sırayla anlatan bir anlatı denemesi türüdür. Tarihte ve edebiyatta bu mesleğe saygı duyuldu çünkü gelecek nesillere miras bıraktığına inanılıyordu. İlk başta, tarihçiler daha sonra kronik vakaları derledikleri küçük kronik kayıtları topladılar. Yazar da öyle yapmıştır. Bediüzzaman’ın doğumundan ölümüne kadar mücadele ile geçen hayatının seyridir eser.

Türkiye’de Bediazzaman’ın şahsının ve onun etrafında cereyan eden, meydana gelen olaylar anlatılmıştır. Bunlara Osmanlıda vekayiname denir. Kroniklerin dikkat çekici bir özelliği,  buradaki farklılık bu kronikte ilahi güçlerin müdahalesini bir üst göz, kuşatan bir bakış olarak görülür. Bu eser de böyledir.

Bu eserde, gerçek olayların, destansı vakalar, efsane bahisler, yasaların ve siyasi değişme ve kültür bozulmalarının trajik bir hikayesi vardır. Harika bir iç içe geçme var metinlerde. Zaten kronik de iç içe geçmedir. Tarih gibi de değildir, biyografi gibi de değildir, roman hiç değilir. Ancak olayların çıplaklığını korumadan anlatmaktır. Tabii kurmaca, tarih, anekdotlar, tafsilat, ayrıntı, heyecan ve olağanüstülük olsa daha canlı olur.

Bu tarihi olaylar, vakalar Bediüzzaman’ın zor zamanlarını anlatır. “Bir büyük adamın trajik hayatı” dense bana göre daha makul olurdu. Aslında kitap tarihi ve siyasi nitelik de taşır. Çünkü bir yazar başka birşey yok, kitaplar yazmış ama dinin çok da iyi karşılanmadığı, din adamları ile birlikte sanat ve fikir adamlarının da gadre uğradığı bir dönemde bir yazarın ne hikmetse garabet ve acaib hayatı sıralanmıştır eserde.

Bizde Doğan Cüceloğlu ve özellikle İlber Ortaylı’nın kronikleri yaygındır. Özellikle Ortaylı birçok tarihi şahsiyetin ve olayların kroniğini yapmıştır. Ülkemizin en başarılı kronik yazarıdır da dense yeridir. Tarihi kronikleştirerek veya kroniğe dönüştürerek yazmak da özel bir kabiliyet ve teknik beceri ister.

Yazar kitabını takdim yazısında anlatır. “Bu tanzim ettiğim otobiyografiyle hem kendimi kurtarmak hem de başkasına yardım etme yolunda olmak istedim. Gördüm ki Üstad hazretleri hayatı boyunca Kur’an‘a ulaşmak için Allah’ın fazl-ı keremiyle bir yola girmiş. Hayatın her alanında Kur’an’ın i’cazını isbat etmiştir. Hayatta en hakiki mürşit Kur’an’dır. En büyük önder Efendimizdir (asm). Üsve-i hasene olarak bize örnek olmuş. Ben de “Acaba bu yolda onun izinden gidilebilir ve Kur’an hakikatlerine ulaşmak için nefsimin tuzaklarından kurtulabilir miyim? diye bir teşebbüs içindeyim.” (Bahtiyar Adam, Takdim s. 15)

İhsan Kasım Salihi‘nin kitabını kısaca tanıttım. Başka yazılar zaman içinde ortaya çıkacaktır. Kitabın kamuoyunda okunmasının Bediüzzaman’ı tanımak yolunda bir katkısı olduğu, olacağı aşikardır.