Ülkemizde yüzde 15- 20 gibi yüksek bir oranda görülen böbrek taşları, şiddetli ağrılarla seyrederek yaşam kalitesini düşürebilen ve böbreklerde fonksiyon kaybına yol açabilen ciddi bir hastalık. Yapılan çalışmalara göre beslenme alışkanlıklarına dikkat eden hastaların yüzde 50'sinde böbrek taşı oluşumu önlenebiliyor. Fakat bunun için sıkı bir diyet uygulanmasına da gerek yok. Acıbadem Bağdat Caddesi Polikliniği'nden Üroloji Uzmanı Dr. Murat Tuğrul Eren, böbrek taşı oluşumunu önlemek için önerilen "Taş Diyeti" hakkında bilgi verdi:
NASIL BESLENMELİ?
Aynı besin grubunda aşırıya kaçmayın: Tüm besin gruplarının katkıda bulunduğu ama herhangi birinin tüketiminde aşırıya kaçılmadığı bir diyet uygulayın. Aşırı tükettiğiniz gıda taş oluşumunu tetikleyebilir.
Her gün en az 2 litre su için: Bol su tüketimi, idrar miktarını artırarak idrarda daha fazla fazla maddenin kristalleşmeden çözülebilmesini sağlıyor. Bu nedenle her gün en az 2 litre su için.
Tuz tüketimine dikkat edin: Tuz, böbrek taşının en sık görülen bileşimi olan kalsiyum ve oksalatın böbrekten daha fazla atılmasına yol açıyor. Bunun sonucunda da mineraller idrarda birikerek taş oluşumuna neden oluyor.
Hayvansal proteini 150 gramla sınırlayın: Bu grup protein de tıpkı tuz gibi böbrek taşının oluşumuna zemin hazırlıyor. Eğer bir öğünde fazla protein tüketmişseniz, bir sonraki öğünde sebze ağırlıklı beslenin.
Oksalat içeren besinlerden uzak durun: Sağlığınız için oksalat içeren domates gibi önemli sebzeleri sofrada bulundurmanız şart. Ancak çerez , çay, kahve, sigara, ıspanak, kakao, çilek gibi, sağlığınız için çok elzem olmayan oksalat yönünden zengin besinlerin tüketiminden kaçınabilirsiniz.
Liften zengin sebze meyveye ağırlık verin: Kabızlık böbrek taşının oluşumunu tetikler. Kabızlığı önlemek için liften zengin meyve ve sebze yiyin.
Salatanıza bol limon sıkın: Limon taş oluşumunu önlüyor. Taş oluşumunu önlemek için her gün taze sıkılmış yarım limon suyu almanızı öneriyoruz.
Greyfurdu beslenme listenizden çıkarın: Yapılan araştırmalar sonucunda greyfurdun taş oluşumuna yol açtığı ortaya konmuş.
BÖBREK TAŞLARI NASIL OLUŞUYOR?
Böbrekler, vücut için gerekli olan bazı maddelerin seviyesini ayarlamak gibi bir işlev de üstleniyor. Bu atık maddeler idrar yoluyla vücuttan atılıyor. İdrarda kristal ve taş oluşumunu önleyecek bazı kimyasal maddeler de bulunuyor. Fakat bazı kişilerde bu önleyici mekanizma tam olarak işlev göremiyor. Taşlar da, idrarda çözülemeyen maddelerin kristalleşmesi sonucu oluşuyor.
Neden ortaya çıkıyor?
Böbrek taşlarının oluşum nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte bazı risk faktörlerinin etkili olduğu düşünülüyor. Bunlar;
Genetik etkenler
Böbrek hastalıkları
Böbrekte yapısal bozukluklar
Bazı ilaçlar
Bazı bağırsak hastalıkları
Hipertiroidi gibi tiroit hastalıkları
Beslenme alışkanlıkları
Yetersiz sıvı alımı
Stresli yaşam
Sıcak iklimde yaşamak olarak sıralanabilir.
Ağrı en tipik belirtisi
Böbrek taşları değişik şekil, renk ve boyutta oluyor. Örneğin deniz kumu zerresi kadar küçük olabildiği gibi 7 santime, hatta çok daha büyük bir boyuta bile ulaşabiliyor. Böbrek taşlarının bulunduğu konum ve boyutu da belirtilerin oluşmasında önemli bir rol oynuyor. Böbrek taşlarının en tipik belirtisi ise ağrı. Bu ağrı taşın yerine göre bel bölgesinde olabildiği gibi böbrek ile idrar torbası arasında bulunan böbrek yolundaki konumuna göre karın ve kasık bölgesine de yayılabiliyor. Ağrı ile birlikte bazen bulantı, kusma hatta ateş bile görülebiliyor. Ağrının şiddeti ise hastadan hastaya değişebiliyor. Bazılarında çok hafif seyrederken, bazılarında ise hastayı kıvrandıracak ve acil müdahale gerektirecek kadar şiddetli olabiliyor.
Yeni Şafak